جمعه ۱۲ بهمن ۱۴۰۳
بازدید:۲۹۷
صد آنلاین | خانه آصف وزیری این روزها به‌عنوان موزه مردم‌شناسی فعالیت می‌کند. این موزه روی فرهنگ و آداب و رسوم مردم کرد تمرکز دارد و در بخش‌های مختلف خود، زندگی شهری، مشاغل سنتی، پوشاک، مطبخ، صنایع دستی همچون قلاب‌بافی و زیورآلات و ابزار شکار را به نمایش گذاشته است.به گزارش صد آنلاین، خانه کرد یا خانه آصف وزیری سنندج را می‌توان یکی از بزرگ‌ترین موزه‌های مردم‌شناسی ایران دانست. این عمارت یکی از بنا‌های اعیانی این شهر است که معماری و تزیینات منحصربه‌فردی دارد. حمام خانه کرد یکی از زیباترین حمام‌های خصوصی به جا مانده از دوره قاجار محسوب می‌شود.
در معماری خانه آصف وزیری می‌توان نشانه‌هایی از دوره‌های مختلف تاریخی دید. در واقع ساخت این بنا در دوره صفویه آغاز و در دوره‌های قاجار و پهلوی تکمیل و بازسازی شد. عمارت آصف وزیری از جا‌های دیدنی سنندج است که در سال ۱۳۷۵ به شماره ۱۸۲۲ در فهرست آثار ملی به ثبت رسید. با ما همراه باشید تا با خانه کرد بیشتر آشنا شوید.
خانه آصف وزیری کجاست؟
آدرس: کردستان، سنندج، ضلع شمالی خیابان امام خمینی، تقاطع خیابان شهید فرح
عمارت آصف وزیری با مساحتی در حدود ۴،۰۰۰ متر مربع یکی از خانه‌های اعیانی مسکونی به‌جامانده از دوره صفویه است. این مجموعه که با نام «خانه کرد» نیز شناخته می‌شود، در محله تاریخی «سرتپوله» سنندج قرار دارد. محله تاریخی سرتپوله حدفاصل خیابان‌های شهدا، صلاح‌الدین ایوبی، خیابان امام خمینی (ره) و طالقانی قرار گرفته و به بافت قدیمی و خانه‌های تاریخی خود مشهور است. بازاچه سرتپوله نیز یکی از مهم‌ترین مراکز اقتصادی شهر بعد از بازار اصلی سنندج است.
فاصله عمارت آصف وزیری تا میدان انقلاب سنندج حدود ۴۵۰ متر است که می‌توان در کمتر از پنج دقیقه این مسیر را پیاده طی کرد. بازار اصلی سنندج نیز در محدوده میدان انقلاب و در نزدیکی خانه کرد قرار دارد.
مسیر دسترسی به عمارت آصف وزیری
برای رفت‌وآمد‌های داخل شهر سنندج می‌توانید از تاکسی و اتوبوس استفاده کنید. یکی از نزدیک‌ترین ایستگاه‌های اتوبوس به عمارت آصف وزیری، ایستگاه ناصر خسرو است. این ایستگاه در محله قطارچیان، در بلوار کردستان و خیابان ناصر خسرو قرار دارد. شما می‌توانید از ایستگاه ناصر خسرو با پیاده‌روی ۱۰ دقیقه‌ای خود را به خانه کرد برسانید.
از تاکسی‌های داخلی شهر نیز می‌توان برای رفتن به خانه کرد استفاده کرد. از آنجایی که این عمارت در بافت مرکزی شهر سنندج قرار گرفته، تاکسی‌های متعددی در این خیابان تردد می‌کنند.
پیاده‌روی در بافت تاریخی یکی از بهترین گزینه‌ها برای گشت‌وگذار در شهر است. عمارت آصف وزیری در فاصله کمتر از ۲۰ دقیقه‌ای میدان آزادی سنندج قرار دارد و با قدم‌زدن در کوچه پس‌کوچه‌های خیابان‌های فردوسی، انقلاب و امام می‌توانید از حال‌وهوای بازار سنندج نیز لذت ببرید.
تاریخچه عمارت آصف وزیری
قدمت عمارت آصف وزیری به دوران ملوک‌اطوایفی ایران بازمی‌گردد؛ زمانی که خاندان اردلان والی ایالت کردستان بود و بر کردستان ایران، کردستان عراق امروزی و بخشی از کردستان ترکیه امروزی حکومت می‌کرد؛ شهر‌های سنندج، سقز، بانه، سردشت، کامیاران، مریوان، گروس و سنقر طی هفتصد سال تحت همین حاکمیت این خاندان قرار داشتند.
دولت صفویه به سنندج، مرکز ایالت کردستان، توجه ویژه‌ای داشت و همین موضوع باعث شد تا هنرمندان و معماران برجسته اصفهانی در این شهر حضور پیدا کنند؛ در این دوره بنا‌های بسیاری همچون عمارت‌های اعیانی با ستون‌های مرمر سفید، مسجد‌ها و حمام‌های زیبایی، با پیروی از این سبک معماری در سنندج ساخته شد. حاکمان اردلان نیز برای حفظ شکوه و عظمت سلطنت خود سرمایه‌های بسیاری را در مرکز ایالت صرف کردند.
خانه آصف وزیری در دوران حاکمیت اردلان‌ها و هم‌زمان با حکومت صفوی، توسط نخستین مالک خود، خانواده «معتمد هاشمی» (معروف به امجد الاشراف) ساخته شد. در این دوره تاریخی بخش‌های مهمی از بنا از جمله عمارت شاه‌نشین، تالار تشریفات، اتاق‌های تو در تو و راهرو‌های دو طرف تالار طراحی شدند.
در دوره قاجار «میرزا محمدرضا وزیری کردستانی» که از سیاست‌گذاران مهم کردستان بود، مالک این خانه شد. او که در اصل اصفهانی بود، به دعوت «هلوخان اردلان» حاکم کردستان با خانواده به سنندج مهاجرت کرد. در همان دوران یکی از اعضای خانواده میرزا محمدرضا وزیری به مقام وزارت در کردستان دست یافت و از آن پس لقب این خانواده به وزیری تغییر کرد.
«میرزا علی نقی وزیری کردستانی» پسر میرزا محمدرضای وزیری، پیش از آغاز مشروطه به‌واسطه حضور در وزارت کشور از والی «حسنعلی‌خان گروسی» لقب «آصف دیوان» را کسب کرد و در دوره مشروطه به آصف اعظم شهرت پیدا کرد و او را با نام «آصف وزیری» شناختند.
در ابتدای دوره قاجار بخش‌هایی همچون ضلع شرقی و غربی حیاط بیرونی و حمام خانه کرد توسط میرزا محمدرضا وزیری ساخته شد و آصف وزیری بعد از پدر خود، بخش‌های شرقی و غربی عمارت و سردر ورودی بنا را اضافه کرد و نام خود را روی این بنا گذاشت.
در دوره پهلوی اول (بین سالهای ۱۳۱۲ تا ۱۳۱۶ هجری شمسی) بخش‌های دیگری همچون اندرونی و سردر با پلان نیم‌هشتی به عمارت آصف وزیری اضافه شدند و بخش غربی تالار تشریفات مرمت شد.
کلیه بخش‌های عمارت آصف وزیری در طی سالهای ۱۳۷۸ تا ۱۳۸۲ بازسازی و مرمت شد که شامل تعویض سنگ‌فرش‌های حیاط، ساخت مجدد حیاط مستخدمان و ترمیم بخش‌های دیگری از بنا بود. این مجموعه در سال ۱۳۸۲ به‌عنوان موزه مردم‌شناسی و «خانه کرد» افتتاح شد و فعالیت خود را آغاز کرد.