جمعه ۲۸ ارديبهشت ۱۴۰۳
به گزارش صد آنلاین ؛ اظهارات اخیر آرارات میرزویان در مصاحبه با شبکه تلویزیونی تی آر تی ترکیه در مورد تمایل ایروان برای پیوستن به اتحادیه اروپا معانی و نکات فراوانی می‌تواند داشته باشد. به‌نظر می‌رسد ناامیدی ارمنستان از ایفای نقش مؤثرتر از جانب روسیه در کنار ضعف منطقه‌ای ایران، ایروان را به این سو سوق داده است که باید به سمت متنوع‌سازی گزینه‌های در دسترس خود برای حفظ و بقا در محیط نسبتا متشنج قفقاز قدم بردارد.
دولت نیکول پاشینیان درصدد بود که با عمق‌بخشی به روابط خود با آمریکا و غرب، روسیه را مجبور به کنش مؤثرتر به نفع ایروان کند، اما به‌دلیل دامنه گسترده جنگ اوکراین و پیوستن فنلاند و سوئد به ناتو و طبعا گسترش جبهه تهدید برای روسیه در اروپای شرقی، فعالیت مؤثرتر در منطقه قفقازجنوبی به آن صورت که ایروان انتظار دارد، عملا ممکن نیست. از سویی دیگر درگیری‌های اقتصادی و منطقه‌ای تهران عملا فرصت کنش مؤثر را از جمهوری اسلامی در منطقه قفقاز سلب کرده است. برآیند این تحولات، ارمنستان را بر آن داشته که برای حفظ امنیت ملی خود به سراغ اهرم‌های جدیدتری نظیر اتحادیه اروپا یا حتی ناتو برود.
تلاش برای هدایت بازیگران منطقه‌ای از سوی ایروان
البته تمایل برای عضویت در اتحادیه اروپا برای ارمنستان گزینه چندان دست‌یافتنی نخواهد بود، اما طرح عمومی این مسئله از جانب مقامات ارشد ایروان به‌نظر نوعی از ادراک‌سازی برای فعالان منطقه‌ای در قفقازجنوبی است. به بیانی دیگر ارمنستان گزینه‌های آتی خود را به‌صورت رسانه مطرح کرده تا شاید تحرکات بازیگران منطقه‌ای نظیر ایران، روسیه و حتی ترکیه را در جهت تحقق امنیت و منافع ملی ارمنستان شکل دهد.
تأثیرات سیاست‌های الیزه بر تقویت ایروان
البته در درگیری سال گذشته ارمنستان و جمهوری آذربایجان، فرانسه مواضعی همسو با ایران در جهت حمایت از تمامیت ارضی ایروان اتخاذ و در دو تفاهمنامه همکاری نظامی که با ارمنستان امضا کرد نشان داد متمایل برای فعالیت مؤثرتر در تحولات منطقه قفقاز بوده و از موضع ارمنستان در قبال این تحولات حمایت می‌کند. هرچند بررسی اهداف و انگیزه‌های فرانسه از پیگیری این خط‌مشی در قبال ارمنستان خود نیازمند تحلیلی مجزاست اما آنچه درحال حاضر نشان می‌دهد این است که در فاز سیاسی و دیپلماتیک ارمنستان حمایت نسبتا مناسبی را از جانب فرانسه دریافت می‌کند. این موضع فرانسه به‌عنوان یکی از ارکان اصلی اتحادیه اروپا طبعا موجب دلگرمی مقامات ارمنستان در فضای متشنج فعلی شده و مسئله پیوستن به اتحادیه اروپا به‌عنوان یکی از گزینه‌های خروج از بحران امنیت ملی برای ایروان مطرح شده است.
آیا نظم منطقه‌ای تهدید می‌شود؟
نکته حائزاهمیت دیگر که در این موضوع قابل رویت بوده، تغییر در نظم بین‌المللی و منطقه‌ای است که روندی ملموس‌تر به‌خود گرفته است. به این معنا که اگر در دهه‌های گذشته قدرت‌های بزرگ و اصلی نظام بین‌المللی به تنهایی دستورکار عرصه جهانی را مشخص و تعیین می‌کردند، در سال‌های اخیر قدرت‌های میانی و حتی میکرو قدرت‌های منطقه‌ای نیز در روندها، تحولات جهانی و منطقه‌ای تأثیرگذار شده‌اند. این مهم یکی از بارزترین نشانه‌های قابل بررسی و تامل در تکوین و شکل‌گیری نظم جدید بین‌المللی است. اینکه کشوری کوچک مثل ارمنستان می‌تواند به یکی از موضوعات مطرح در عرصه جهانی و منطقه‌ای و طبعا رقابت‌قدرت‌های بزرگ و میانی نظام بین‌المللی مبدل شود و با بازیگری ولو محدود خود روندها را برهم بزند، نشان می‌دهد در تعیین دستورکارها و همچنین جهت‌دهی به تحولات، باید تحرکات و مسائل کشورهای غیرمطرح و کوچک مدنظر کارشناسان و سیاستگذاران حوزه سیاست خارجی قرار گیرد.