شنبه ۰۳ آذر ۱۴۰۳
به گزارش صد آنلاین ، وقتی آقامحمدخان تهران را به عنوان پایتخت انتخاب کرد، تصور نمی‌کرد که شهر کوچک خوش آب و هوای آن روزها که درختان بلند و سرسبز داشت، به کلان شهر امروزی تبدیل شود و جای رودهای پرآبش خیابان ساخته شود و به جای باغ‌های سرسبزش آپارتمان‌های بی‌قواره جا خوش کنند.
ر آقامحمد خان قاجاری تا کنون چنار درخت بومی تهران است و حتی در گذشته به محدوده پیچ شمران تا دربند چنارستان می‌گویند و برخی چنارهای تهران قدمتی به بلندای تاریخ دارند. اما امروز حال این بلندقامتان خوش نیست. پاییز انگار زودتر سراغ تهران آمده و چنارها دچار خزان زودرس شده‌اند. برگ‌های پهنشان که قرار بود سایبان تهران باشد در برابر آفتاب سوزان یکی پس از دیگری می‌ریزد و تحمل تابستان را برای ما دشوار می‌کند. این مشکل محدود به چنارها نمی‌شود و انگار درختان تهران دچار خزان‌زدگی شده دیگر تاب تحمل کم‌آبی و گرمای هوا را ندارند.
بهمن ایزدی کویرشناس و فعال محیط زیست در گفت‌وگو با خبرنگار اجتماعی ایسکانیوز در خصوص دلایل خزان زودرس درختان تهران گفت: این موضوع ناشی از تنش‌های آبی است. از جهتی افزایش دمای هوا هم موضوع را تشدید کرده و شدت این اتفاق در خصوص درختان چنار بیشتر است؛ زیر ا چنار با وجود اینکه خود را با شرایط تطبیق می‌دهد اما نیاز به آبیاری منظم دارد.
وی افزود: دوره‌های آبیاری معمولاً ۱۲ روزه است یعنی باید هر ۱۲ روز به گیاه آب برسد. اگر نظم آبدهی به هم بخورد درخت دچار تنش می‌شود. افزایش دما هم باعث کاهش تاب‌آوری گیاهان خواهد شد.
ایزدی توضیح داد: این موارد باعث می‌شود که برخی از برگ‌های گیاه خزانه زده شده و بریزند.
وی در پاسخ به این سوال که آیا اتفاقی که برای درختان در تابستان افتاده شبیه چیزی است که در پاییز اتفاق می‌افتد، گفت: این خزان‌زدگی مشابه اتفاقی که در پاییز برای درخت می‌افتد، نیست. در پاییز حتی رویش برخی از گیاهان هم بیشتر می‌شود اما اتفاقی که امروز افتاده، ناشی از برهم خوردن تعادل آبیاری گیاهان است.
کارشناس محیط زیست بیان کرد: چطور می‌توان از این شرایط پیشگیری کرد وقتی هنوز سیل عظیم خودروها در خیابان‌ها هستند و روزانه بر تعداد ساختمان‌ها افزوده می‌شود؟ حضور خودروها و ساختمان‌سازی بی‌رویه پوشش گیاهی را از بین برده و باعث افزایش دما می‌شود.
کویرشناس با اشاره به نقش افزایش ریزگردها در کاهش رویش گیاهان، گفت: ریزگردها می‌توانند در رویش گیاهان هم تاثیر بگذارند و با بارگذاری و نشستن روی برگ درخت‌ها، عمل فتوسنتز را با اختلال مواجه کنند. کند شدن فتوسنتز و نبود تعادل، درخت را بیمار و در معرض آفت‌ها قرار می‌دهد. کمبود آب و ریزگردها در بسیاری از مناطق مانند بوانات در شمال فارس باعث از بین رفتن درخت‌های گردو ۲۰۰ ساله شده است.
وی ادامه داد: برای کنترل این شرایط باید برنامه‌ریزی برای کاهش آلاینده‌ها داشت تا در بازه زمانی ۱۰ ساله بتوانیم به شرایط متعادل برسیم. امروزه به دلیل مدیریت غلط با بحران آب و هوا مواجه هستیم. افزایش فرونشست‌ها و خشک شدن تالاب‌ها و رودخانه‌ها همه عواقب قرار گرفتن در این بحران است.
ایزدی توضیح داد: وقتی ۸۰ درصد سفره‌های آب‌های زیرزمینی خالی شده‌اند، یعنی سالیان سال است که از خط قرمز عبور کرده‌ایم. همچنان هم به دنبال بهره‌برداری بیشتر از منابع آبی هستیم. اگر خواهان برگرداندن توازن به طبیعت هستیم باید برنامه ملی و بلند مدتی برای آن داشته باشیم. این شرایط مختص تهران نیست و در بسیاری از شهرهای ایران اتفاق افتاده است.
احد وظیفه سرپرست مرکز تغییر اقلیم و خشکسالی سازمان هواشناسی هم در گفت‌وگو با خبرنگار اجتماعی ایسکانیوز با اشاره به اینکه از نظر خشکسالی تهران در وضعیت بسیار نامطلوبی قرار دارد، گفت: بارش‌ها در تهران ۳۷ درصد زیر حد نرمال قرار دارد. میانگین بارش در تهران ۲۹۰ میلیمتر است و اگر ۴۰ درصد از این میزان هم کم شود، تصور کنید که چه اتفاق ناگواری رخ می‌دهد. سال گذشته ۲۴ درصد از بارش سال را دریافت نکردیم و سال قبل از آن هم وضعیت نامطلوبی داشتیم و در واقع تهران سومین سال خشک را سپری می‌کند.
وظیفه افزود: طبیعت این کم بارشی‌ها را فراموش نمی‌کند؛ یعنی اثرات کم بارشی سه سال پیش امروز خود را نشان می‌دهد زیرا آبی که باید وارد چرخه می‌شد، وارد نشده و سفره‌های زیرزمینی فقیر شده‌اند. علاوه بر این با برداشت بی‌رویه از سفره‌های زیرزمینی شاهد افت سطح آبخوان و فرونشینی زمین هستیم. این موضوع مرگ آبخوان را به دنبال دارد زیرا آبی برای پمپاژ کردن دریافت نمی‌کند و برداشت‌ها هم بیش از توان اکولوژیکی است. خشک شدن تالاب صالحیه تهران هم این موضوع را تشدید کرده است.
سرپرست مرکز تغییر اقلیم و خشکسالی سازمان هواشناسی عنوان کرد: کوه‌ها دیگر آنچنان برفی ندارند و تقریبا بخش زیادی از یخچال‌های طبیعی از بین رفته‌اند. یخچال‌هایی در حوزه دماوند، علم کوه، اشتران کوه، دنا و دیگر مناطق مرتفع وجود دارند که به دلیل افزایش دما و گرمایش زمین سرعت ذوب یخ‌ها افزایش پیدا کرده است. البته این فقط در ایران نیست و در ۱۰ سال گذشته ۳۰ متر از ضخامت یخچال‌های منطقه آلپ و ۳۴ متر از ضخامت یخچال‌های منطقه هیمالیا و درصد زیادی از یخچال‌های منطقه گریلند ذوب شده است. سرعت ذوب هم افزایش پیدا کرده است.
به گزارش ایسکانیوز، افزایش دما در کنار سو مدیریت در مصرف آب باعث شده تا پوشش گیاهی تهران رنگ خزان به خود بگیرد و مسئولان اگر امروز فکری به حال این شرایط نکنند شاهد خشک شدن درختان تهران خواهیم بود. خشک شدن درختان هم یعنی افزایش دما و تبعاتی که به دنبال آن برای سلامت ایجاد خواهد شد. جان تهران به جان چنارهایش بسته است، با بی‌توجهی به سلامت آن‌ها سلامت خودمان را به خطر می‌اندازیم.
4461/س