سندروم دست‌های بی‌قرار؛ شباهت عجیب عزل‌ونصب‌های وزیر راه و شهردار تهران

به گزارش صد آنلاین، چرخ عزل‌ونصب‌ها در وزارت راه و شهرسازی و شهرداری تهران با سرعتی می‌چرخد که حتی بدنه کارشناسی فرصت نمی‌کند کارت ورود و خروج نیروهای جدید را در سامانه ثبت کند. فرزانه صادق در وزارت راه ـ که همین چند روز پیش کاپیتان ابوذر شیرودی را به عنوان معاون وزیر و سرپرست سازمان هواپیمایی منصوب کرد ـ دقیقاً همان الگویی را تکرار می‌کند که ماه‌هاست در مدیریت علیرضا زاکانی در شهرداری تهران دیده می‌شود: تغییر نفرات به جای تغییر مسائل.

نشانه‌های یک سندروم مدیریتی

تحلیلگران این رفتار را «سندروم دست‌های بی‌قرار» می‌نامند؛ وضعیتی که در آن مدیران به‌جای تمرکز بر اصلاح سیاست‌ها، نواقص ساختاری و طراحی فرایندها، دائماً با تغییر افراد تلاش می‌کنند «توهم جنب‌وجوش» ایجاد کنند.

در هر دو دستگاه، الگو یکسان است:

• شتاب‌زدگی در انتخاب مدیران بدون نقشه راه مکتوب
• عزل و نصب‌های زنجیره‌ای برای پوشاندن ناکارآمدی‌های ساختاری
• تضعیف سرمایه کارشناسی و سرگردانی بدنه اداری
• وابستگی تصمیمات به حلقه‌های محدود مشورتی به‌جای اتکا به کار فنی
• غیبت نظام ارزیابی عملکرد که باید تعیین کند مشکل «مدیر» است یا «فرایند»

چرا این شباهت مهم است؟

وزارت راه و شهرسازی وظیفه پایدارسازی صنعت هوانوردی، تنظیم بازار مسکن و مدیریت شبکه‌ حمل‌ونقل کشور را دارد؛ شهرداری تهران نیز بزرگ‌ترین سازمان شهری ایران است. در چنین مقیاسی، رفتارهای موج‌محور در عزل‌ونصب‌ها مستقیماً به:

• افزایش هزینه حکمرانی
• فرسایش اعتماد عمومی
• ناپایداری سیاست‌گذاری‌ها
• آشفتگی در پروژه‌های عمرانی و خدمات شهری

منجر می‌شود.

خروج از این چرخه: نسخه اصلاحی

کارشناسان «نظام پیشنهادات» سه مسیر فوری برای مهار سندروم دست‌های بی‌قرار پیشنهاد می‌کنند:

1. ایجاد نظام انتصاب مبتنی بر شاخص‌های صلاحیت حرفه‌ای
2. ثبت و انتشار «منطق تغییر هر مدیر» برای جلوگیری از تغییرات بدون شواهد
3. تدوین سند ۶ماهه تثبیت ساختار تا اولویت‌ها بر افراد غلبه کنند، نه بالعکس

الگوی مشابه عزل‌ونصب‌های وزیر راه و شهردار تهران یک پیام روشن دارد: وقتی سیاست‌گذاری سردرگم باشد، مدیران به‌جای حل مسئله، مشتریِ تعویض آدم‌ها می‌شوند. این سندروم نه نشانه قاطعیت، که نشانه فقدان یک معماری مدیریتی پایدار است.