به گزارش صد آنلاین ، کمخونی مینور یا تالاسمی مینور یکی از شایعترین اختلالات خونی ارثی است که در آن بدن توانایی کافی برای ساخت هموگلوبین سالم ندارد. برخلاف تالاسمی ماژور، این نوع از کمخونی معمولاً خفیف است و فرد در بسیاری از مواقع حتی متوجه آن نمیشود. اگرچه درمان دارویی خاصی برای آن وجود ندارد، اما تغذیه مناسب میتواند به بهبود سطح انرژی، کاهش علائم و جلوگیری از مشکلات بیشتر کمک کند.
به گزارش رویداد24، افراد مبتلا به کمخونی مینور اغلب دچار خستگی، ضعف بدنی، رنگپریدگی یا عدم تمرکز میشوند؛ بنابراین انتخاب مواد غذایی مناسب نقش مهمی در کنترل وضعیت عمومی بدن دارد. نکته مهم این است که بدن این افراد معمولاً دچار کمبود آهن نیست و حتی در برخی موارد جذب آهن بالاتر از حد معمول انجام میشود؛ به همین دلیل رژیم غذایی باید با دقت بیشتری تنظیم شود تا ذخیره آهن در بدن افزایش بیش از اندازه پیدا نکند.
نیاز واقعی بدن بیماران کمخونی مینور
در کمخونی مینور، مشکل اصلی کمبود آهن نیست، بلکه شکل و ساختار گلبولهای قرمز است. از همین رو برخلاف کمخونی فقر آهن، این افراد نباید بهصورت خودسرانه مکمل آهن مصرف کنند. چیزی که برای آنها بیشتر اهمیت دارد، تقویت بدن از طریق ویتامینها و مواد مغذی است که در تولید خون نقش دارند، اما آهن اضافه به بدن نمیرسانند.
ویتامینهای گروه B بهخصوص B۶، B۱۲ و فولات (اسید فولیک) از مهمترین عناصر محسوب میشوند. همچنین مصرف مواد غذایی سرشار از آنتیاکسیدان، پروتئین و خوراکیهایی که به عملکرد بهتر سلولها کمک میکند، میتواند وضعیت کمخونی را کنترل کند و انرژی روزانه فرد را افزایش دهد.
منابع غذایی مناسب برای تأمین فولات
فولات یکی از کلیدیترین ریزمغذیها در فرآیند ساخت گلبولهای قرمز است. افرادی که تالاسمی مینور دارند، معمولاً از مکمل اسید فولیک استفاده میکنند، اما میتوانند بخش زیادی از نیاز بدن را از طریق غذا دریافت کنند. سبزیجات برگ سبز تیره مانند اسفناج، کاهوی رومانی، برگ چغندر، جعفری و گشنیز از بهترین منابع طبیعی فولات محسوب میشوند.
همچنین نخود، عدس، لوبیا و سایر حبوبات نیز مقدار زیادی فولات دارند. مصرف روزانه سالادهای سبز، اسموتیهای سبزیجات یا غذاهایی که در آنها سبزیجات پخته وجود دارد، روش مناسبی برای دریافت فولات مورد نیاز بدن است. میوههایی مثل پرتقال، پاپایا و آووکادو نیز منبع خوب فولات به شمار میروند و میتوانند در وعده صبحانه یا میانوعده قرار بگیرند.
نقش ویتامین B۱۲ و غذاهای حاوی آن
ویتامین B۱۲ برای سلامت خون و عملکرد سیستم عصبی بسیار مهم است. کمبود آن میتواند علائمی شبیه کمخونی ایجاد کند. منابع اصلی B۱۲ بیشتر در محصولات حیوانی وجود دارند، بنابراین افراد مبتلا به کمخونی مینور بهتر است مصرف این مواد غذایی را در برنامه خود لحاظ کنند.
گوشت مرغ، بوقلمون، تخممرغ، ماهی سالمون، ماهی تن و لبنیات کمچرب از جمله خوراکیهای سرشار از این ویتامین هستند. افرادی که رژیم گیاهخواری دارند بهتر است از مواد غذایی غنیشده یا مکمل B۱۲ طبق نظر پزشک بهره بگیرند. مصرف این ویتامین باعث بهبود سطح انرژی، کاهش خستگی و کاهش احساس سردی در بدن میشود و در کنار سایر مواد مغذی میتواند وضعیت خون را تثبیت کند.
تغذیه ضدخستگی با کمک ویتامین B۶ و پروتئین
ویتامین B۶ از جمله مواد ضروری در تشکیل هموگلوبین است و کمبود آن میتواند باعث تشدید علائم خستگی در کمخونی مینور شود. غذاهای حاوی این ویتامین شامل موز، سیبزمینی، مرغ، ماهی، نخود و غلات کامل هستند. همراه کردن این خوراکیها با منابع پروتئین باکیفیت مثل گوشت سفید، حبوبات، تخممرغ و لبنیات کمک میکند تولید سلولهای خونی به بهترین شکل ممکن انجام شود. پروتئین همچنین باعث افزایش ماندگاری انرژی در طول روز میشود و از ضعف و بیحالی جلوگیری میکند.
نکته مهم درباره آهن در کمخونی مینور
یکی از حساسترین نکات تغذیهای در افراد مبتلا به تالاسمی مینور این است که نباید آهن اضافه دریافت کنند، بهخصوص زمانی که پزشک کمبود آهن را تأیید نکرده باشد. مصرف زیاد آهن ممکن است باعث تجمع آن در اندامها شود و مشکلاتی برای کبد، قلب و مفاصل ایجاد کند؛ بنابراین بهتر است از مصرف خودسرانه مکمل آهن پرهیز شود.
غذاهای بسیار غنی از آهن مانند جگر، دل و قلوه، گوشت قرمز زیاد یا برخی مکملها باید با احتیاط مصرف شوند. البته این به معنی حذف کامل آهن نیست، بلکه به معنای کنترل مصرف و ایجاد تعادل در رژیم غذایی است. پزشک با آزمایش خون میتواند مشخص کند که این فرد نیاز به آهن دارد یا خیر.
آنتیاکسیدانها؛ محافظ سلولهای خونی
آنتیاکسیدانها نقش مهمی در محافظت از گلبولهای قرمز در برابر آسیب اکسیداتیو دارند. مصرف میوهها و سبزیجات رنگی میتواند ظرفیت دفاعی بدن را افزایش دهد. زغالاخته، انار، توتفرنگی، پرتقال، انگور سیاه، فلفل دلمهای رنگی، هویج، کلم بروکلی و گوجهفرنگی از منابع مهم آنتیاکسیدانها هستند.
وجود این مواد در رژیم غذایی باعث افزایش شادابی، بهبود کیفیت خونی و کاهش احساس خستگی میشود. نوشیدن چای سبز نیز میتواند به کاهش التهاب و تقویت سیستم ایمنی کمک کند، البته بهتر است یک تا دو ساعت دور از وعده اصلی غذا مصرف شود تا جذب مواد مغذی را مختل نکند.
پیشنهادهای کاربردی برای برنامه غذایی روزانه
برای اینکه فرد مبتلا به کمخونی مینور وضعیت پایدار و انرژی کافی داشته باشد، بهتر است رژیم غذاییاش بر پایه تنوع و تعادل شکل بگیرد. صبحانه میتواند شامل نان سبوسدار، تخممرغ، پنیر کمچرب، یک میوه یا یک کاسه کوچک جو دو سر با میوه باشد. در وعده ناهار غذاهایی مثل مرغ، ماهی، سبزیجات پخته، عدسی کمحجم یا سالادهای حاوی سبزیجات برگدار مناسب هستند.
شام بهتر است سبک باشد؛ سوپها، خوراک مرغ، سبزیجات بخارپز یا املت میتوانند انتخاب خوبی باشند. میان وعدهها نیز بهتر است شامل مغزها، میوههای تازه، ماست کمچرب یا یک لیوان شیر باشند. نوشیدن آب کافی و کاهش مصرف چای بلافاصله بعد از غذا هم به جذب بهتر مواد معدنی کمک میکند./عصر ایران