به گزارش صد آنلاین ،سرطان معده، که به آن سرطان گاستریک نیز گفته میشود، زمانی رخ میدهد که سلولهای معده رشد غیرطبیعی داشته باشند. علائم اولیه به محل تومور و مرحله بیماری بستگی دارد.
اما نکته اینجاست: علائم اولیه سرطان معده اغلب آنقدر مبهم و کماهمیت به نظر میرسند که ممکن است هیچ زنگ خطری را به صدا درنیاورند. به راحتی میتوان آنها را با انواع مشکلات گوارشی غیرسرطانی (خوشخیم) اشتباه گرفت.
این علائم معمولاً به عنوان مشکلات گوارشی طبیعی نادیده گرفته میشوند، زیرا برای بسیاری از افراد همینقدر طبیعی به نظر میرسند. متأسفانه، این بدان معناست که وقتی سرطان معده تشخیص داده میشود، اغلب در مراحل پیشرفته است.
درک علائم اولیه، شرایط مستعدکننده و عوامل خطر میتواند نقش مهمی در تشخیص زودهنگام و درمان مؤثر داشته باشد.
علائم اولیه سرطان معده
علائم اولیه سرطان معده معمولاً بسیار شبیه مشکلات گوارشی معمول هستند و ممکن است نادیده گرفته شوند. با این حال، برخی نشانهها میتوانند هشداردهنده باشند و نیاز به بررسی پزشکی دارند:
احساس سیری زودرس
بسیاری از افراد متوجه میشوند که حتی بعد از خوردن مقدار کمی غذا، معده آنها احساس پر بودن میکند. این حالت که به «سیر شدن زودرس» معروف است، میتواند باعث شود شما حتی بخش کمی از یک وعده غذایی را بخورید و احساس سیری کنید؛ ممکن است فقط بتوانید ۲۰٪ از مقداری که معمولاً میخورید را بخورید.
نفخ و افزایش حجم شکم
دیواره معده ممکن است به دلیل وجود تومور سفت شود و ظرفیت معده کاهش یابد. در برخی موارد، اگر سرطان به پوشش شکم گسترش یابد، مایع در حفره شکم جمع شده و نفخ شدید ایجاد میکند که گاهی حتی قابل مشاهده است.
سوزش سر دل
سوزش سر دل یک درد سوزشی در بالای قفسه سینه و گلو است. این حالت شایع است و معمولاً جای نگرانی ندارد (بهویژه بعد از شبی که پیتزا خوردهاید). اما سوزش سر دل مداوم میتواند نگرانکننده باشد، بهخصوص اگر با داروهای آنتیاسید یا سایر داروها برطرف نشود.
تهوع و استفراغ
وقتی یک توده مسیر خروجی معده شما را مسدود میکند، غذاها و مایعاتی که میخورید نمیتوانند به دوازدهه یا قسمت اول روده برسند. این وضعیت میتواند باعث تهوع و حتی استفراغ شود. وقتی این اتفاق میافتد، غذایی که میخورید هیچ مسیری برای عبور ندارد. این موضوع سیگنالهایی به مغز میفرستد که باعث ایجاد حس تهوع میشوند.
کاهش وزن بدون دلیل مشخص
اگر علائمی مانند تهوع، استفراغ و نفخ دارید، ممکن است برای جلوگیری از احساس بیماری، میزان غذایی که میخورید را کاهش دهید. یا ممکن است صرفاً اشتهای معمول خود را نداشته باشید. افراد دیگر احساس گرسنگی نمیکنند و در نهایت بدون تلاش، وزنشان کاهش مییابد. این احتمالاً نگرانکنندهترین علامت است.
خون در مدفوع یا استفراغ
توجه کنید اگر رنگ مدفوع شما بهشدت تیره، قیری شکل و بهویژه بدبو شود. این حالت ملنا (Melena) نام دارد و نشانهای از خونریزی داخلی است. هرچند این علامت در سرطان معده شایع نیست، اما ممکن است رخ دهد. اگر خونریزی بسیار کند باشد، ممکن است چیزی در مدفوع خود مشاهده نکنید.
خستگی و ضعف عمومی
خستگی میتواند دلایل مختلفی داشته باشد، از عادات زندگی گرفته تا اختلالات خواب و مشکلات جسمی یا روانی. اما زمانی که با کاهش وزن غیرمنتظره همراه باشد، ممکن است نشانهای از سرطان باشد. خونریزی آهسته میتواند منجر به کمخونی شود، سطح هموگلوبین را پایین بیاورد و باعث خستگی شدید گردد.
احساس ناراحتی عمومی در شکم
گاهی ممکن است فقط احساسی داشته باشید که چیزی درست نیست؛ حتی اگر نتوانید دقیقاً توضیح دهید چرا. این احساس میتواند شبیه نفخ باشد. شکم شما ممکن است سنگین به نظر برسد. این احساس عمومی ناراحتی ممکن است به دلیل گسترش سرطان معده به پوشش شکم باشد.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنید؟
اگر هر یک از علائم بالا ادامه پیدا کرد، در مراجعه به پزشک تردید نکنید. همیشه بهتر است آنها را بررسی کنید تا در صورت نیاز به درمان، بتوانید هرچه سریعتر اقدام کنید.
پزشک شما یک ارزیابی جامع انجام خواهد داد تا مشخص کند آیا نیاز به بررسی بیشتر هست و چگونه باید این کار انجام شود؛ اما اگر علائم گوارشی دارید، سعی کنید وحشت نکنید. بسیاری از این علائم میتوانند ناشی از مشکلات و شرایط رایج و قابل درمان باشند.
دستگاه گوارش ما میتواند گاهی غیرقابل پیشبینی باشد. پزشک شما میتواند به تشخیص دقیق کمک کند، اما اغلب اوقات، علائم گوارشی ناشی از سرطان معده نیستند و دلایل خوشخیم دارند.
علل سرطان معده
عوامل مختلفی میتوانند در ایجاد سرطان معده نقش داشته باشند، از جمله چندین وضعیت پیشسرطانی و جهشهای ژنتیکی.
وضعیتهای پیشسرطانی
سرطان معده معمولاً با تغییرات پیشسرطانی در لایه داخلی معده آغاز میشود. وضعیتهای پیشسرطانی تغییراتی هستند که در بدن رخ میدهند و ممکن است منجر به سرطان شوند. چندین تغییر پیشسرطانی میتواند در پوشش معده ایجاد شود و خطر ابتلا به سرطان معده را افزایش دهد.
اگر علائمی مانند تهوع، استفراغ و نفخ دارید، ممکن است برای جلوگیری از احساس بیماری، میزان غذایی که میخورید را کاهش دهید. یا ممکن است صرفاً اشتهای معمول خود را نداشته باشید. افراد دیگر احساس گرسنگی نمیکنند و در نهایت بدون تلاش، وزنشان کاهش مییابد. این احتمالاً نگرانکنندهترین علامت استوضعیتهای پیشسرطانی مرتبط با سرطان معده ممکن است شامل موارد زیر باشد:
عفونت هلیکوباکتر پیلوری (H. pylori): باکتری H. pylori میتواند یک عفونت مزمن (بلندمدت) در پوشش معده ایجاد کند. اگرچه این عفونت معمولاً علائم خاصی ندارد، اما ممکن است باعث التهاب و زخم در معده شود، که میتواند تغییرات پیشسرطانی ایجاد کرده و به سرطان معده منجر شود.
گاستریت آتروفیک (Atrophic gastritis): این وضعیت به نازک شدن پوشش معده گفته میشود که ناشی از عفونت مزمن هلیکوباکتر پیلوری است. یک بیماری خودایمنی که به پوشش معده آسیب میزند، مانند بیماری تیروئید، نیز میتواند باعث گاستریت آتروفیک شود. با گذشت زمان، این وضعیت ممکن است به سرطان معده منجر شود.
متاپلازی رودهای (Intestinal metaplasia): وضعیتی است که در آن سلولهای پوشاننده معده شبیه سلولهایی میشوند که معمولاً دیواره روده را میپوشانند. این تغییرات سلولی میتوانند به سرطان معده منجر شوند.
کمخونی خطرناک (Pernicious anemia): این نوع کمخونی (کمبود گلبول قرمز) باعث کمبود ویتامین B ۱۲ میشود و خطر ابتلا به سرطان معده را افزایش میدهد.
جهشهای ژنتیکی
سرطان زمانی رخ میدهد که سلولهای طبیعی دچار جهش شده و بهطور غیرقابل کنترل رشد کنند. ژنها بخشهایی از DNA هستند (مادهای که عملکرد سلولها را کنترل میکند) و ویژگیها را از والدین به فرزندان منتقل میکنند. وقتی DNA تغییر یا جهش پیدا کند، بر نحوه رشد و تقسیم سلول تأثیر میگذارد.
سرطان معده زمانی شکل میگیرد که DNA موجود در سلولهای پوشش معده دچار جهش شود. چندین عامل خطر برای این موضوع شناخته شدهاند، از جمله:. عفونت مزمن هلیکوباکتر پیلوری. رژیم غذایی غنی از گوشتهای نگهداریشده. مصرف تنباکو
جهشهای ژنتیکی ارثی، که از طریق خانواده منتقل میشوند، نیز میتوانند باعث سرطان معده شوند. این بدان معناست که اگر یکی از والدین شما به سرطان معده مبتلا بوده باشد، احتمال ابتلای شما به این بیماری بالاتر است. پژوهشگران معتقدند که تغییرات ژنتیکی ارثی کمتر از ۳٪ موارد سرطان معده را ایجاد میکنند.
آیا سرطان معده ارثی است؟
خطر ابتلا به سرطان معده در صورتی افزایش مییابد که سابقه خانوادگی این بیماری را داشته باشید. داشتن یک والد یا خواهر/برادر مبتلا به این نوع سرطان به این معناست که احتمال تشخیص آن در شما بیشتر است.
خطر ابتلا به سرطان معده بالاتر است اگر یکی از نزدیکان شما به هر یک از بیماریها یا شرایط زیر مبتلا باشد:
پولیپوز آدنوماتوز خانوادگی
سرطان معده خانوادگی رودهای
آدنوکارسینومای معده و پولیپوز پروگزیمال معده
سرطان معده منتشر ارثی
سندرم پولیپوز جوانان
سندرم لی فرامنی
سندرم لینچ
سندرم پوتز جگرز
گروههای در معرض خطر
سن: احتمال ابتلا با افزایش سن بیشتر میشود، میانگین سن تشخیص ۶۸ سال است.
جنسیت: مردان نسبت به زنان بیشتر در معرض خطر هستند.
نژاد و قومیت: افراد سیاهپوست، اسپانیاییتبار، آسیایی، جزایر اقیانوس آرام و بومیان آمریکا آلاسکا در معرض خطر بیشتری هستند.
عوامل خطر
چندین عامل خطر شناختهشده برای سرطان معده وجود دارد که برخی از آنها قابل تغییر هستند:
عفونتها
عفونت مزمن با هلیکوباکتر پیلوری یک عامل خطر قوی برای سرطان معده است. همچنین ویروس اپشتین بار (EBV)، یک عفونت ویروسی، میتواند خطر ابتلا به انواع مختلف سرطان از جمله سرطان معده و لنفوم را افزایش دهد. ویروس EBV باعث مونونوکلئوز (mono) میشود، بیماری با علائم شبیه به آنفلوآنزا که اکثر افراد در طول زندگی خود حداقل یک بار تجربه میکنند. تقریباً ۵ تا ۱۰ درصد افراد مبتلا به سرطان معده، EBV در سلولهای سرطانی آنها وجود دارد. با این حال، محققان مطمئن نیستند که چرا EBV خطر سرطان معده را افزایش میدهد.
سابقه پولیپ معده
پولیپهای معده رشدهایی روی پوشش داخلی معده هستند. اکثر پولیپها خطر ابتلا به سرطان را افزایش نمیدهند، اما یک نوع پولیپ به نام آدنومها میتواند شانس ابتلا به سرطان را بالا ببرد.
سابقه جراحی معده
افرادی که قبلاً تحت جراحی معده قرار گرفتهاند، خطر بالاتری برای ابتلا به سرطان معده دارند. دلیل این است که افرادی که بخشی از معدهشان برداشته شده است، ممکن است اسید معده کمتری تولید کنند. اسید معده به کاهش باکتریهای مضر در معده کمک میکند. کاهش اسید معده میتواند میزان باکتریهای مضر را افزایش دهد و خطر عفونت و سرطان را بالا ببرد.
چاقی
افرادی که دارای وزن بالاتر یا چاقی هستند، ممکن است خطر بالاتری برای چندین نوع سرطان از جمله سرطان معده داشته باشند.
رژیم غذایی
مصرف رژیم غذایی غنی از گوشتهای فرآوریشده مانند بیکن، سوسیس و کالباس، ممکن است خطر ابتلا به سرطان معده را افزایش دهد. گوشتهای دودی، گریلشده، کبابی یا نمکزده میتوانند باعث جهشهای ژنتیکی و تغییرات پیشسرطانی در معده شوند. سایر غذاهای نمکزده مانند برخی ماهیها و غذاهای ترشی نیز ممکن است خطر را افزایش دهند.
مصرف رژیم غذایی غنی از میوهها و سبزیجات میتواند خطر سرطان معده را کاهش دهد. ویتامینها و آنتیاکسیدانهای موجود در میوهها و سبزیجات (مواد ضد آسیب سلولی) خطر عفونت و جهشهای ژنتیکی را کاهش میدهند.
مصرف الکل یا تنباکو
افرادی که بهطور منظم تنباکو یا الکل مصرف میکنند، ممکن است خطر بالاتری برای سرطان معده داشته باشند.
نرخ ابتلا به سرطان معده در افراد سیگاری دو برابر میشود. سیگار کشیدن احتمال ایجاد جهشهای ژنتیکی که منجر به سرطان میشوند را افزایش میدهد. مصرف تنباکو همچنین درمان هلیکوباکتر پیلوری را کمتر مؤثر میکند.
مواجهه با آلودگیهای محیط زیست
قرار گرفتن در معرض برخی مواد شیمیایی و محیطهای خاص، خطر ابتلا به سرطان معده را افزایش میدهد. افرادی که در صنایع لاستیک یا زغال سنگ کار میکنند، ممکن است مواد شیمیایی مضری را استنشاق کنند که خطر جهشهای ژنتیکی را بالا میبرد. افراد در معرض تابشهای بالا نیز بیشتر در معرض سرطان معده قرار دارند.
گروه خونی
افرادی که گروه خونی A یا AB دارند، بیشتر از سایر گروههای خونی در معرض ابتلا به سرطان معده هستند. محققان هنوز دلیل این افزایش خطر را بهطور قطعی نمیدانند
سرطان معده بیماری جدی است که در سلولهای دیواره معده ایجاد میشود و رشد غیرقابل کنترل سلولها مشخصه آن است. شناخت علائم اولیه، شرایط پیشسرطانی و عوامل خطر به تشخیص زودهنگام کمک میکند. مهم است که در صورت مشاهده علائم هشداردهنده یا وجود عوامل خطر، به پزشک مراجعه شود تا اقدامات تشخیصی و درمانی لازم انجام گیرد. بسیاری از مشکلات گوارشی معمولی قابل درمان هستند، اما توجه به این علائم میتواند زندگی افراد را نجات دهد./تبیان