به گزارش صدآنلاین، در نظام پیچیده هستی، هیچ انتخاب یا رفتاری بیپیامد نیست. همانگونه که قوانین طبیعت در عرصه مادی عمل میکنند، در ساحت معنوی نیز هر تصمیم، زنجیرهای از نتایج در پی دارد. در روزگاری که شتاب و هیاهو انسان را به بیتوجهی نسبت به ارزشها میکشاند، بازگشت به متون دینی برای درک عمق انتخابها ضرورتی حیاتی است.
به نقل از کتاب فاطمه اسوه بشر اثر آیتالله جوادی آملی، روایتی از حضرت زهرا(س) درباره «سبک شمردن نماز» فراتر از یک هشدار ساده است. این روایت، تحلیلی عمیق از پیامدهای چنین رفتاری ارائه میدهد و نماز را همچون رگی حیاتی در وجود انسان میبیند که گسستن آن، زمینهساز پانزده بلا در چهار مرحله از زندگی انسان میشود:
مرحله نخست: فرسایش در زندگی (شش بلا)
در این مرحله، آثار بیتوجهی به نماز در همین دنیا آشکار میشود. این بلاها بیشتر از آنکه کیفر بیرونی باشند، نشانه فرسایش درونیاند.
کاهش برکت از عمر و روزی: عمر و مال ممکن است زیاد باشد، اما بدون برکت، بیثمر و بیروح میشود. چنین زندگیای پوستهای از حرکت است، بیآنکه معنا و آرامشی در آن جریان داشته باشد.
محو سیمای صالحان: چهره انسان بازتاب درون اوست. دوری از معنویت، چهره را از نور آرامش و اخلاق تهی میکند و جای آن را اضطراب و خستگی میگیرد.
بیاثر شدن اعمال و مستجاب نشدن دعا: عمل و دعا زمانی اثر دارد که از دلِ متصل برخیزد. وقتی دل از خدا جدا شود، هیچ عملی ثمربخش نخواهد بود.
محرومیت از همراهی صالحان: کسی که نماز را سبک میشمارد، از همنشینی و تأثیرپذیری از اهل معنا دور میماند و از نور هدایت آنان بهره نمیبرد.
مرحله دوم: درد جدایی در لحظه مرگ (سه بلا)
مرگ، لحظه آشکار شدن حقیقت زندگی است و نتایج بیتوجهی به نماز در این لحظه بهروشنی نمایان میشود.
مرگ ذلیلانه: بیتفاوتی در برابر ارتباط با خدا، سرانجام به ذلتی آشکار در هنگام مرگ میانجامد.
مرگ با گرسنگی و تشنگی: این گرسنگی و تشنگی نه جسمی، بلکه روحی است؛ عطشی برای نوری که در زندگی از آن غافل بود و اکنون دیگر دستنیافتنی است.
مرحله سوم: تاریکی و تنگی قبر (سه بلا)
قبر در این روایت، نماد حقیقت درونی انسان است که پس از مرگ آشکار میشود.
عذاب فرشته مأمور: این فرشته، تجسم اعمال و غفلتهای خود انسان است؛ غفلتی که در دنیا آسان گرفته شد، در قبر بازتابی دردناک پیدا میکند.
تنگی قبر: نماد تنگی دل کسی است که در زندگی، آسمان دلش را با نماز نگشود.
تاریکی قبر: بازتاب تاریکی درونی انسان بینماز است که اکنون در ظلمت مطلق گرفتار میشود.
مرحله چهارم: رسوایی در قیامت (سه بلا)
آخرین و سختترین مرحله، پردهبرداری از حقیقت در محضر خداوند است.
کشیده شدن بر چهره در برابر مردم: نماد نهایت خواری و شرمساری است، جایی که حقیقتِ اعمال انسان بر همگان آشکار میشود.
سختی در حسابرسی: کسی که نماز را ـ که ستون دین است ـ سبک شمرده، دیگر تکیهگاهی برای دفاع از خود ندارد.
محرومیت از نظر لطف الهی: بزرگترین عذاب آن است که انسان از رحمت و توجه خداوند بیبهره بماند؛ همانگونه که خود، خدا را از یاد برده بود.
این روایت، در واقع تحلیلی از سیر تدریجی سقوط انسان در اثر غفلت از ارتباط با خداست. نماز، رشتهای است که اگر گسسته شود، حیات ظاهری انسان ادامه مییابد، اما روح او آرامآرام از سرچشمه معنا جدا میشود و در نهایت، در تاریکی و دوری از لطف الهی به خاموشی میگراید.