کمبود این ویتامین حتی در خلق و خوی شما تاثیر دارد/ جدی بگیرید

 به گزارش صد آنلاین ، آیا احساس خستگی مداوم، بی‌حسی یا مشکلات گوارشی دارید؟ این علائم ممکن است نشانه‌ای از کمبود فولیک اسید در بدن باشند. کمبود این ویتامین حیاتی می‌تواند بر سلامت عمومی بدن اثرگذار باشد و در صورت تداوم، مشکلات جدی‌تری ایجاد کند. علائم کمبود فولیک اسید در بدن در ابتدا ممکن است خفیف باشند، اما با گذشت زمان می‌توانند شدت یابند و عملکرد طبیعی سیستم‌های مختلف بدن را مختل کنند.

فولیک اسید چیست و چرا مهم است؟

فولیک اسید یا ویتامین B۹ یکی از ویتامین‌های گروه B است که نقش مهمی در تولید DNA، رشد سلولی، تشکیل گلبول‌های قرمز و عملکرد صحیح مغز دارد. این ویتامین برای زنان باردار اهمیت ویژه‌ای دارد، زیرا به رشد سالم جنین و پیشگیری از نقص‌های مادرزادی کمک می‌کند. همچنین، فولیک اسید در عملکرد سیستم ایمنی و حفظ سلامت پوست و مو نیز مؤثر است. کمبود آن می‌تواند به بروز کم‌خونی، مشکلات عصبی و اختلال در عملکرد متابولیکی بدن منجر شود.

نشانه‌ها و علائم کمبود فولیک اسید در بدن

کمبود فولیک اسید در بدن ممکن است با مجموعه‌ای از علائم جسمی و روانی همراه باشد. برخی از این علائم شامل موارد زیر هستند:

خستگی مفرط و ضعف بدن: یکی از نخستین علائم کمبود فولیک اسید در بدن، احساس ضعف و بی‌حالی است که ناشی از کم‌خونی ناشی از کمبود این ویتامین است.

پوست رنگ‌پریده: کاهش تولید گلبول‌های قرمز باعث رنگ‌پریدگی پوست و مخاط‌ها می‌شود.

تنگی نفس و تپش قلب: به دلیل کاهش اکسیژن‌رسانی به بافت‌ها.

زخم دهان و زبان: بروز زخم‌ها یا تورم در زبان (گلوسیت) و اطراف دهان از دیگر نشانه‌های شایع هستند.

علاوه بر موارد فوق، اختلال در تمرکز، مشکلات حافظه، احساس افسردگی یا تحریک‌پذیری نیز از علائم شایع هستند. برخی افراد ممکن است با اختلال در خواب یا سردردهای مزمن مواجه شوند. مشکلات گوارشی مانند حالت تهوع، اسهال یا بی‌اشتهایی نیز می‌توانند نشانه‌ای از این کمبود باشند.

چه عواملی باعث کمبود فولیک اسید می‌شوند؟

علت‌های کمبود فولیک اسید متنوع هستند و بسته به شرایط فردی، ممکن است ترکیبی از عوامل نقش داشته باشند:

تغذیه ناکافی، یکی از دلایل اصلی است. رژیم‌هایی که در آن‌ها مصرف سبزیجات برگ‌سبز، میوه‌ها و حبوبات پایین است، می‌توانند بدن را از دریافت میزان کافی فولات محروم کنند. از طرف دیگر، الکل نه تنها جذب فولیک اسید را کاهش می‌دهد بلکه نیاز بدن به آن را نیز افزایش می‌دهد.

برخی داروها مانند متوترکسات، داروهای ضدصرع یا داروهای ضدبارداری خوراکی، می‌توانند در متابولیسم یا جذب فولات اختلال ایجاد کنند. همچنین، بیماری‌هایی مانند سلیاک یا بیماری کرون که جذب مواد مغذی را کاهش می‌دهند نیز در بروز این کمبود نقش دارند.

چگونه می‌توان کمبود فولیک اسید را درمان یا پیشگیری کرد؟

برای درمان یا پیشگیری از کمبود فولیک اسید، توجه به تغذیه سالم و متنوع کلید اصلی است. مصرف منظم منابع غذایی غنی از فولات توصیه می‌شود:

سبزیجات برگ سبز مانند اسفناج و کلم بروکلی

حبوبات مانند عدس، نخود و لوبیا

میوه‌هایی مثل پرتقال، آووکادو و موز

جگر و گوشت قرمز در مقادیر متعادل

نان‌ها و غلات صبحانه غنی‌شده با فولات

در مواردی که کمبود شدید باشد یا فرد در معرض خطر بیشتری قرار داشته باشد (مانند زنان باردار)، پزشک ممکن است مکمل فولیک اسید را تجویز کند. این مکمل‌ها معمولاً به صورت قرص در دوزهای مشخص عرضه می‌شوند و باید تحت نظارت پزشک مصرف شوند.

اقدامات مراقبتی روزانه برای پیشگیری از کمبود

برای جلوگیری از کمبود فولیک اسید در بدن، رعایت چند نکته ساده و کاربردی در زندگی روزمره مؤثر است:

رعایت تنوع غذایی با تمرکز بر مصرف سبزیجات تازه و حبوبات

پرهیز از مصرف زیاد نوشیدنی‌های الکلی

خودداری از رژیم‌های غذایی سخت یا محدودکننده بدون مشورت با متخصص تغذیه

در صورت مصرف داروهای خاص، مشورت با پزشک برای ارزیابی تأثیر آن بر جذب فولات

استفاده از مکمل‌های مولتی‌ویتامین مخصوصاً در دوران بارداری یا شیردهی

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟

در صورت مشاهده هر یک از علائم زیر، مراجعه به پزشک ضروری است:

خستگی مفرط یا تنگی نفس مداوم

زخم‌های مکرر در دهان یا تورم زبان

اختلال در تمرکز یا تغییرات ناگهانی خلق‌وخو

علائم کم‌خونی مانند رنگ‌پریدگی یا سرگیجه

مشکلات گوارشی بی‌دلیل و طولانی‌مدت

تشخیص دقیق و به‌موقع می‌تواند از پیشرفت عوارض جلوگیری کرده و روند درمان را مؤثرتر کند. آزمایش خون ساده می‌تواند میزان فولات را در بدن مشخص کرده و مبنای تصمیم‌گیری درمانی باشد.

مراقب باشید که کم‌خونی بی‌صدا باقی نماند

بروز علائم کمبود فولیک اسید در بدن یکی از علل شایع کم‌خونی و اختلال در سلامت عمومی است که با چند تغییر ساده در سبک زندگی و رژیم غذایی می‌توان از آن پیشگیری کرد. اگر علائم مشکوکی دارید، بهتر است با انجام یک آزمایش ساده خون، وضعیت خود را بررسی و در صورت نیاز، اقدامات لازم را آغاز کنید. توجه به سلامت تغذیه‌ای، اولین گام برای پیشگیری از بیماری‌های خاموشی مثل کمبود فولات است./عصر ایران