دوشنبه ۱۶ تير ۱۴۰۴
دیابت را بشناسید/ علائم و نشانه‌هایی که نباید نادیده بگیرید!
بازدید:۲۰۸
صد آنلاین | دیابت یک بیماری مزمن است که ممکن است هر کسی به آن مبتلا شود؛ با این حال، برخی عوامل خاص می‌توانند خطر ابتلا را افزایش دهند. یک پزشک متخصص، مهم‌ترین عوامل خطر را برمی‌شمارد و توصیه‌هایی برای افراد در معرض خطر ارائه می‌دهد.کد خبر : ۱۷۴۷۸۳
به گزارش صد آنلاین ،دیابت یک بیماری مزمن است که ممکن است هر کسی به آن مبتلا شود؛ با این حال، برخی عوامل خاص می‌توانند خطر ابتلا را افزایش دهند. یک پزشک متخصص، مهم‌ترین عوامل خطر را برمی‌شمارد و توصیه‌هایی برای افراد در معرض خطر ارائه می‌دهد.
هر کسی ممکن است به دیابت مبتلا شود، به‌ویژه پس از ۴۵ سالگی. گرچه افزایش سن یکی از عوامل مهم خطر است، اما افراد جوان نیز از این خطر مصون نیستند؛ چاقی، سبک زندگی کم‌تحرک و سابقه خانوادگی دیابت از دیگر عواملی هستند که احتمال ابتلا را بالا می‌برند.
دکتر آنیل منون، رئیس بخش غدد درون‌ریز به بررسی عمیق این عوامل پرداخته و بر اهمیت اقدام زودهنگام تأکید می‌کند.
چه کسانی در معرض خطر ابتلا به دیابت هستند؟
دیابت به‌طور کلی در دو نوع اصلی طبقه‌بندی می‌شود: دیابت نوع ۱ و دیابت نوع ۲.
دیابت نوع ۱ زمانی رخ می‌دهد که سیستم ایمنی بدن به سلول‌های تولیدکننده انسولین در لوزالمعده حمله کرده و آن‌ها را از بین می‌برد. این نوع دیابت باعث کمبود کامل انسولین می‌شود و معمولاً در دوران کودکی یا نوجوانی تشخیص داده می‌شود.
دیابت نوع ۲ زمانی رخ می‌دهد که بدن انسولین کافی تولید نمی‌کند، یا سلول‌ها نسبت به انسولین مقاومت نشان می‌دهند، به این معنا که انسولین تولیدشده عملکرد مؤثری ندارد.
به گزارش مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌ها در ایالات متحده (CDC)، هنوز راهی شناخته‌شده برای پیشگیری از دیابت نوع ۱ وجود ندارد، اما عوامل خطر آن عبارت‌اند از:
• سابقه خانوادگی: داشتن پدر، مادر یا خواهر و برادر مبتلا به دیابت نوع ۱.
• سن: دیابت نوع ۱ می‌تواند در هر سنی بروز کند، اما معمولاً در کودکان، نوجوانان یا جوانان ظاهر می‌شود.
در مورد دیابت نوع ۲، در صورت داشتن شرایط زیر، در معرض خطر قرار دارید:
• اضافه‌وزن یا چاقی
• سن ۴۵ سال یا بیشتر
• داشتن والدین یا خواهر/برادر مبتلا به دیابت نوع ۲
• نداشتن فعالیت بدنی منظم (کمتر از سه بار در هفته)
• ابتلا به بیماری کبد چرب غیرالکلی (NAFLD)
دکتر منون می‌افزاید که زنان مبتلا به سندرم تخمدان پلی‌کیستیک (PCOD)، دیابت بارداری (GDM) یا کسانی که نوزادی با وزن بیش از ۳.۵ کیلوگرم به دنیا آورده‌اند نیز در معرض خطر بیشتری هستند.
چه زمانی باید غربالگری دیابت نوع ۲ را آغاز کرد؟
در کشوری مانند هند که دیابت به‌سرعت در حال گسترش است، غربالگری زودهنگام اهمیت بالایی دارد. به گفته‌ی دکتر منون، شورای تحقیقات پزشکی هند (ICMR) توصیه می‌کند که تمام افراد بالای ۳۰ سال غربالگری دیابت را انجام دهند. وی می‌افزاید که در برخی افراد با ریسک بالا، حتی ممکن است غربالگری از سن ۲۵ سالگی نیز مناسب باشد. این موضوع به‌ویژه برای افرادی با عوامل خطر متعدد یا سابقه خانوادگی دیابت اهمیت دارد.
او همچنین به معرفی نمره خطر دیابت هند (IDRS) اشاره می‌کند که توسط بنیاد تحقیقات دیابت مدرس طراحی شده است. این ابزار ساده با استفاده از چهار شاخص اصلی—سن، میزان فعالیت بدنی، دور کمر و سابقه خانوادگی دیابت—به هر فرد یک امتیاز اختصاص می‌دهد و افراد را در یکی از سه دسته خطر پایین، متوسط یا بالا قرار می‌دهد. محاسبه این امتیاز می‌تواند ارزیابی آسانی از سطح خطر فرد فراهم کند.
ژنتیک یا سبک زندگی؟ کدام‌یک مهم‌تر است؟
دکتر منون توضیح می‌دهد که هر دو عامل ژنتیک و سبک زندگی نقش اساسی دارند. وی می‌گوید: «زمینه‌ی ژنتیکی شامل چندین ژن است که یا عملکرد انسولین را کاهش می‌دهند یا تولید آن را مختل می‌کنند.» با این حال، عوامل سبک زندگی مانند نشستن طولانی‌مدت، ورزش نکردن و تغذیه نامناسب نیز به همان اندازه مهم‌اند. این عادات ناسالم می‌توانند مقاومت به انسولین را افزایش داده و حتی در افرادی بدون پیش‌زمینه‌ی ژنتیکی قوی، باعث تسریع در بروز دیابت شوند.
اگر در معرض خطر بالا هستید، چه باید بکنید؟
اگر در گروه پرخطر قرار دارید، وحشت نکنید، اما دست به اقدام بزنید. دکتر منون توصیه می‌کند که بر موارد زیر تمرکز کنید:
• رعایت رژیم غذایی متعادل
• ورزش منظم
• رسیدن به وزن سالم و حفظ آن
او می‌افزاید: «در برخی موارد، افرادی که به مرحله‌ی پیش‌دیابت رسیده‌اند—یعنی قند خون آن‌ها کمی بالاتر از حد طبیعی است اما هنوز به مرحله‌ی دیابت نرسیده—ممکن است با استفاده از داروهایی مانند متفورمین، بتوانند روند پیشرفت بیماری را کند یا حتی متوقف کنند.»
جمع‌بندی
آگاهی از سطح خطر، اولین گام در مسیر پیشگیری از دیابت است. چه با انجام غربالگری زودهنگام، چه با محاسبه‌ی امتیاز خطر، یا حتی با تغییرات ساده در رژیم غذایی و فعالیت بدنی، می‌توان از ابتلا به دیابت جلوگیری کرد. به یاد داشته باشید، رویکردی فعالانه و آگاهانه نسبت به سبک زندگی و سلامت، می‌تواند تفاوت چشمگیری در زندگی شما ایجاد کند./انتخاب