جمعه ۱۶ خرداد ۱۴۰۴
مغز هنگام بی خوابی خودش را می خورد
بازدید:۲۹۷
صد آنلاین | تحقیقات نشان داده که ، بی خوابی و کمبود خواب باعث می شود تا مغز برای ترمیم و جبران آسیب شروع به خوردن خود کند !کد خبر : ۱۷۰۲۲۳
به گزارش صد آنلاین، بیایید آن را دقیقتر و سادهتر توضیح دهیم:
علم پشت این پدیده:
-
سلول‌های "میکروگلیا" و "آستروسیت‌ها":
-
این سلول‌ها در مغز نقش "نظافتچی" دارند و سیناپس‌های (اتصالات عصبی) آسیب‌دیده یا قدیمی را پاکسازی می‌کنند.
-
این فرآیند طبیعی به نام "فاگوسیتوز سیناپسی" (Synaptic Phagocytosis) برای حفظ سلامت مغز ضروری است.
-
-
تأثیر کم‌خوابی:
-
تحقیقات (مثلاً مطالعات دانشگاه "پلیتکنیک مارکه" ایتالیا روی موش‌ها در ۲۰۱۷) نشان داد که کم‌خوابی مزمن باعث فعالیت بیش‌ازحد این سلول‌های نظافتچی می‌شود.
-
نتیجه: آنها شروع به حذف سیناپس‌های سالم و مفید می‌کنند! این شبیه "خوردن" ساختارهای ضروری مغز است.
-
نکته: این پدیده بیشتر در بی‌خوابی شدید و طولانی‌مدت رخ میدهد، نه یک شب بی‌خوابی!
-
-
عواقب احتمالی:
-
افزایش خطر التهاب مغزی و اختلالات عصبی مانند آلزایمر یا پارکینسون (مطالعات ارتباط این فرآیند را با بیماری‌ها نشان می‌دهند).
-
کاهش انعطاف‌پذیری عصبی (توانایی یادگیری و حافظه).
-
چرا نگران‌کننده است؟
-
مغز برای ترمیم خود در خواب عمیق (خواب REM) به زمان نیاز دارد. بی‌خوابی این فرصت را از آن می‌گیرد.
-
هرچه بی‌خوابی طولانی‌تر باشد، فعالیت سلول‌های "نظافتچی" از کنترل خارج می‌شود.
راهکارهای محافظت از مغز:
-
خواب منظم ۷–۸ ساعت در شب (کلید اصلی پیشگیری!).
-
کیفیت خواب: تاریکی کامل، دمای خنک، قطع صفحه‌ها ۱ ساعت قبل خواب.
-
مدیریت استرس: ورزش، مدیتیشن، و دوری از کافئین بعدازظهر.
-
در صورت بی‌خوابی مزمن، حتماً به پزشک یا متخصص خواب مراجعه کنید.
جمع‌بندی:
آری، مغز در پاسخ به کم‌خوابی مفرط، با فعال‌سازی بیش‌ازحد سیستم پاکسازی خود، ممکن است به سیناپس‌های سالم آسیب بزند (نه "خوردن" به معنای وحشتناک!). اما این یک فرآیند برگشت‌پذیر است و با اصلاح الگوی خواب می‌توان از آن پیشگیری کرد./ اختصاصی صد آنلاین