سفره حضرت رقیه (س)/ آداب، محتوا و زمان برگزاری

به گزارش صدآنلاین؛ سفره‌های نذری را می‌توان تمثیل و نمادی از بهشت دانست، که از جهان معنوی بر سطح زمین آورده شده و در اتاق‌ها، زاویه‌ها و جوار امامزاده‌ها به صورت جمعی و مشارکتی تا امروز بسط و گسترش یافته است. اما آیا می‌دانید آداب و تزیین سفره حضرت رقیه این طفل معصوم امام حسین (ع) چیست؟ یا به طور خودمانی سفره حضرت رقیه چی داره؟

سفره حضرت رقیه (س) در باورهای مردم، از سفره های بسیار مجرب بوده و برای هر نذر و حاجتی از قبیل شفای بیمار، به سلامت بازگشتن مسافران، خرید خانه، رفتن به زیارت و… گسترده می‌شود. از وجه تسمیه این سفره چنین بر می‌آید که، نذر این سفره از زمان به شهادت رسیدن امام حسین (ع ) و حضرت رقیه (س ) رایج بوده است. معروف است هنگامی که پس از به شهادت رسیدن امام حسین (ع) خاندان آن حضرت به اسیری گرفته شده و به طرف شام در حرکت بودند، در خرابه‌ای نزدیک شام توقف کردند.

حضرت رقیه (س) فررند خردسال امام حسین (ع) (ولادت حضرت رقیه در تاریخ ۱۷ شعبان سال ۵۷ ذکر گردیده است) به سبب دلبستگی زیاد به پدر بی تابی کرده و با دیده گریان پدر را از عمه خود حضرت زینب (س) طلب می‌نموده است. حضرت زینب از وی دلجویی کرده و برای تسکین خاطر او می‌گفته اند که غم مخور پدر به سفر رفته و به ‌زودی باز می‌گردد.

در این میان یزید از این بی تابی آگاه شده و دستور می‌دهد سر امام حسین (ع) را در طشت زرینی قرار داده و روی آن سرپوشی گذاشته و به‌ عنوان هدیه برای اسرا بفرستند. حضرت رقیه از عمه خود می‌خواهد سرپوش را از روی آن هدیه بردارد و او بی خبر از همه جا این کار را انجام می‌دهد. به محض برداشتن سرپوش سر نورانی امام حسین (ع) آشکار شده و از پرتو آن تمام خرابه روشن می‌گردد. آه از نهاد اسرا بر خاسته و حضرت رقیه از شدت غم و اندوه به گوشه‌ای می‌افتد. دست و بدنش سرد شده و جان از بدنش خارج می‌گردد. 
لوازم مورد نیاز

سفره‌ای پاکیزه و معمولا به رنگ سفید، پارچه‌ای سیاه رنگ که روی سفره را بپوشان، نان، پنیر و سبزی، خرما، آجیل که معمولا شامل نخود و کشمش، گردو، برگه زردآلو و نقل و نبات است، شمع، خشت یا آجر.
محل برگزاری

سفره را می‌توانند در اماکن متبرکه مانند مساجد، حسینیه‌ها و تکایا و یا در منزل خود پهن کنند. نذر سفره در منزل به این شرط است که از پاکیزه و طاهر بودن تمام اجزای خانه مطمئن باشند.
محتوای سفره

اگر سفره را در اماکن متبرکه بیندازند، معمولا ساده‌تر بوده و تنها نان و خرما در آن قرار می دهند. ولی اگر در منزل انداخته شود خوراکی‌های بیش‌تر و متنوع‌تری همچون نان، پنیر، سبزی، خرما، نقل و نبات، آجیل و دیگر خوراکی‌ها در آن قرار می‌دهند. اما بهتر است که این سفره به صورت محقرانه انداخته شود. معمولا هسته‌های خرما را درمی‌آورند، ولی اگر از قبل این کار را انجام نداده باشند از افرادی که خرما را می‌خورند، می‌خواهند که هسته‌ها را برگردانند تا به آب روان بسپارند و زیر دست و پا نیندازند.
زمان برگزاری

معمولا سفره حضرت رقیه را، در سه نوبت و هر نوبت در یک شب جمعه نذر می‌کنند. اما می‌گویند در شب دوشنبه نیز انداختن این سفره خوب است.
پس از ختم نماز، از روضه‌خوانی دعوت می‌کنند که در کنار سفره بنشیند و روضه حضرت رقیه (س) و دعای سفره حضرت رقیه خاتون را که عبارت از شرح مصیبت آن خاتون مقدس در ویرانه شام و قساوت و بی‌رحمی یزید بن معاویه است بخواند، بعد از اتمام روضه‌خوانی و وقتی شمع‌ها سوختند، صاحب نذر با چشم گریان کاه‌های داخل بشقاب را برمی‌دارد و بر سر و روی خود می‌پاشد و نان و خرما را هم بین کسانی که دور سفره جمع شده و به روضه گوش فراداده‌اند تقسیم می‌کند و می‌گوید (یا حضرت رقیه مراد مرا بده).

مردمی که نان و خرما گرفته‌اند با وی هم‌داستان شده حضرت رقیه (ع) را به روح پدر و جد بزرگوارش سوگند می‌دهند که هرچه زودتر حاجت صاحب نذر را برآورد و او را به مراد خود برساند.

پس از انجام مراسم، صاحب نذر سفره را جمع می‌کند و به خانه بازمی‌گردد و شب جمعه بعد، چهار عدد شمع و دو عدد نان و ده سیر خرما (دو برابر اول) می‌خرد و به مسجد می‌رود و باز همان مراسم را انجام می‌دهد. پس از ختم روضه و تقسیم‌کردن نان و خرما، به خانه می‌آید آن‌ وقت سفره سوم را “گرو” نگاه می‌دارد تا حاجتش برآورده شود. همین که به مراد خود رسید، سفره سوم را هم می‌اندازد منتهی این بار شش دانه شمع و سه عدد نان و پانزده سیر خرما در سفره می‌گذارد.
تدارکات جانبی

برگزاری این چنین مراسمی مانند انواع سفره‌های نذری، مجالس روضه خوانی زنانه و… علاوه بر این که از لحاظ اعتقادی و مذهبی برای زنان مهم است، کارکردهای اجتماعی و اقتصادی نیز در خانواده‌ها دارد. از جمله این که در این گونه مجالس معمولا صندوق‌های تعاونی کوچکی تشکیل می‌شود که در صورت ضرورت می‌تواند نیاز هر یک از اعضا را مرتفع سازد، برای مشکلات مالی و خانوادگی افراد راه کارهایی اندیشیده می‌شود. مثلا برای تهیه جهیزیه دختران بی بضاعت و یا افراد ناتوان، مقروض و … پول جمع کرده و به اینگونه افراد که شناسایی کرده‌اند، می‌دهند.