لب به این غذا نزنید/ این غذاهای خوشمزه شما را افسرده و مضطرب می‌کند!

به گزارش صد آنلاین، مطالعات علمی نشان داده‌اند که غذاهای فوق فرآوری شده (Ultra-Processed Foods یا به اختصار UPF) نه تنها بر سلامت جسمی، بلکه تأثیر قابل توجهی روی سلامت روان نیز دارند. محققان در مطالعه‌ای که اخیراً در مجله Nutrients منتشر شد، این ارتباط را بررسی کردند.

 غذاها و سلامت روان؛ پیوندی نادیده گرفته شده

اختلالات روانی مانند افسردگی، اضطراب و اختلال مصرف مواد از عوامل عمده بیماری‌ها و ناتوانی‌های جهانی هستند. با وجود پیشرفت‌های درمانی، شیوع این بیماری‌ها کاهش چندانی نداشته است. بنابراین، شناسایی عوامل پیشگیری‌کننده اهمیت زیادی پیدا کرده است.

یکی از این عوامل، سبک زندگی و به ویژه رژیم غذایی است. تحقیقات نشان داده‌اند:

• رژیم‌های غذایی سالم شامل اسیدهای چرب امگا ۳، سبزیجات و میوه‌ها با کاهش خطر اختلالات روانی مرتبط هستند.
• در مقابل، رژیم‌های غذایی غربی پر از چربی‌های اشباع و کربوهیدرات‌های پالایش‌شده، خطر بروز این اختلالات را افزایش می‌دهند.

 غذاهای فوق فرآوری شده چه هستند؟

غذاهای UPF غذاهایی هستند که در فرآیندهای صنعتی متعددی قرار گرفته‌اند. این محصولات معمولاً:

• حاوی کالری بالا
• فیبر کم
• قند، سدیم و چربی اشباع شده زیاد
• و ارزش تغذیه‌ای پایین هستند.

این نوع غذاها در سراسر جهان رواج یافته‌اند و مصرف آنها به طور مداوم در حال افزایش است.

 مطالعه با استفاده از داده‌های بانک زیستی بریتانیا (UK Biobank)

در این مطالعه، داده‌های بیش از ۵۰۰ هزار نفر از شرکت‌کنندگان بانک زیستی بریتانیا استفاده شد. شرکت‌کنندگانی که سابقه تشخیص اختلال روانی داشتند یا داده‌های لازم برای تحلیل را نداشتند، از مطالعه حذف شدند.

داده‌های غذایی با استفاده از پرسشنامه‌های خوداظهاری جمع‌آوری شد. همچنین از طیف‌سنجی رزونانس مغناطیسی هسته‌ای (NMR) برای اندازه‌گیری مشخصات متابولیکی در پلاسما استفاده شد.

نتایج اصلی مطالعه:

۱. رابطه مستقیم بین مصرف UPF و نشانه‌های روانی:

• افزایش مصرف این غذاها با افزایش نشانه‌های افسردگی، اضطراب و اختلال مصرف مواد مرتبط بود.

۲. ۱۹ علامت روانی شناسایی شد:

این علائم شامل:

• احساس بی‌معنایی
• اضطراب و تحریک‌پذیری
• بی‌لذتی
• خستگی و مشکل در تمرکز
• افکار خودکشی
• مشکلات خواب
• تغییرات اشتها
• و سایر علائم روانی

۳. عوامل تأثیرگذار دیگر:

سن، جنس، BMI، وضعیت اجتماعی، بیماری‌های زمینه‌ای، و شاخص‌های متابولیکی نیز در نظر گرفته شدند.

مکانیسم‌های بیولوژیکی

علیرغم شواهد موجود، مکانیسم‌های دقیق این ارتباط هنوز کاملاً شناخته نشده است. اما محققان فرضیه می‌زنند:

• تأثیر منفی UPFها بر میکروبیوت روده
• التهاب مزمن ناشی از رژیم غذایی ناسالم
• تغییرات در متابولیسم انرژی و انتقال عصبی

نقش مهمی در بروز این نشانه‌های روانی دارند.

 نتیجه‌گیری

این مطالعه نشان می‌دهد که رژیم‌های غذایی غنی از غذاهای فوق فرآوری شده می‌توانند به طور مستقیم و غیرمستقیم بر سلامت روان تأثیر بگذارند. اصلاح الگوی مصرف غذا و کاهش ورود این نوع محصولات به رژیم روزانه می‌تواند استراتژی مؤثری در پیشگیری از اختلالات روانی  باشد./ نواندیش