به گزارش صد آنلاین، برنامهای با عنوان «درنگ» در شبکه نسیم، با حضور محسن افشانی – شخصیتی که سابقه پرحاشیهاش همواره مورد توجه بوده است – در دو شب متوالی (۳۱ فروردین و اول اردیبهشت ۱۴۰۴) به تمسخر محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان، و فیصل بن فرحان، وزیر امور خارجه این کشور، پرداخت. این اتفاق در شرایطی رخ داد که ایران در حال تلاش برای بهبود روابط منطقهای و حل مسائل هستهای خود بود.
روزنامه هممیهن در واکاوی این موضوع نوشت: یکی از بدترین ضرباتی که ذهنیت تندروها به جامعه ایران وارد میکنند، ایجاد اغتشاش در معانی رفتارها و کلمات است. این افراد هر خطایی را در ۹۹ درصد موارد خطا نمیدانند، و تنها در یک درصد مواقع که نمیتوانند توجیه کنند، آن را "سهوی" معرفی میکنند. ماجرای اخیر صداوسیما نمونهای از این یک درصد است. ویدئوی منتشرشده در فضای مجازی نشان میداد که مجری تلویزیونی در یک برنامه ساختگی و با استفاده از هوش مصنوعی، به شوخی و استهزاء از وزیر خارجه عربستان پرداخته است.
در حالی که رسانههای آزاد حق دارند موضوعات مختلف را به شکل جدی یا طنزآمیز نقد کنند، صداوسیما بهعنوان رسانهای حکومتی نقش بلندگوی سیاستهای رسمی کشور را ایفا میکند. از منظر بینالمللی، این اقدام بهعنوان بیانیهای از سیاستهای ایران تلقی میشود. بنابراین، پخش چنین برنامهای در شرایط حساس فعلی، غیرقابل قبول است.
شبکه مربوطه در اطلاعیهای اعلام کرد:«در یکی از برنامههای ضبطی پخششده در شبکه نسیم، در قالب طنز سیاسی، برخی خطوط سیاستی درباره کشورهای همسایه مورد بیتوجهی سهوی قرار گرفته بود. ضمن تذکر جدی به تیم تولید، لزوم توجه مستمر و جدی به سیاستهای ابلاغی محتوایی با عوامل خاطی برخورد انضباطی به عمل آمد.»
اما آیا این اقدام واقعاً سهوی بود؟ اگر این برنامه سهوی بوده، نشاندهنده ناآگاهی کامل تهیهکننده، مجری، ناظر و تمام دستاندرکاران است. بهویژه که برنامه ضبطی بوده و قبل از پخش، افراد متعددی آن را مشاهده کردهاند. پذیرش این سهو به این معناست که باید به کارایی و اعتبار کلیه دستاندرکاران در این شبکه شک کرد.
به نظر میرسد سه سناریو برای این اتفاق وجود دارد:
سهوی بودن: اگر سهوی بوده، نشاندهنده عدم آگاهی کامل از سیاستهای کشور است. اما با توجه به اینکه برنامه ضبطی بوده و تعداد زیادی از افراد آن را قبل از پخش دیدهاند، این سناریو بعید به نظر میرسد.
عدم تطابق با سیاستهای جاری: ممکن است دستاندرکاران برنامه بهصورت پیشفرض با سیاستهای خارجی کشور هماهنگ نباشند و به تبعات این اقدام پی نبرده باشند. این رویکرد نشاندهنده ناهماهنگی عمیق در سازمان صداوسیما است.
عمدی بودن با علم به پیامدها: احتمال دیگر این است که دستاندرکاران با علم و آگاهی این برنامه را ساخته و پخش کردهاند، اما انتظار نداشتند واکنشها به این شدت باشد. این سناریو نشاندهنده بیتوجهی به حساسیتهای دیپلماتیک است.
این اقدام با واکنشهای منفی گسترده فعالان سیاسی و رسانهای مواجه شد. مینو خالقی، فعال سیاسی اصلاحطلب، در این باره خطاب به جبلی، رئیس سازمان صداوسیما، نوشت:
«نمیدانم در شرایط فعلی درک عمیقی از مفهوم منافع ملی دارید یا همچنان در گرداب تصمیمگیری رفقای بازمانده از ریاست جمهوری ماندهاید. اگر ذرهای دلتان برای فردای ایران میسوزد، این برنامههای مسخره را جمع بفرمایید و پول مردم را صرف امثال گاندو نکنید.»
آذر منصوری، رئیس جبهه اصلاحات، نیز اظهار کرد:
«در آستانه فعالیت مؤثر دستگاه دیپلماسی کشور و برقراری روابط سازنده با عربستان، رسانهای که باید ملی باشد، شر میرساند! حقیقتاً ما را به خیر تو امیدی نیست، شر مرسان.»
این اقدام نسنجیده، یادآور سفارتنوردیهای برخی جریانهای تندرو در دهه ۹۰ است که به تشدید تنشها و قطع روابط بین تهران و ریاض منجر شد. اما تفاوت این ماجرا با آن رویدادهای تلخ این است که این بار، این اقدام در تلویزیون و زیرنظر سازمانی عریض و طویل به نام صداوسیما انجام شد. این موضوع نه تنها بهعنوان "ساز ناکوک علیه دیپلماسی" توصیف شد، بلکه باعث شد تا بسیاری از فعالان سیاسی و رسانهای از عملکرد این نهاد انتقاد کنند. آیا این اتفاق نشاندهنده ناهماهنگی درونی سازمان صداوسیما است یا بیانگر رویکردی عمدی و ضدمنافع ملی؟ این سؤالی است که همچنان پاسخی روشن ندارد.
"شر مرسان!" این جمله، خلاصهای از انتقادات و واکنشهای منفی به این اقدام است./ برترین ها