چهارشنبه ۰۶ فروردين ۱۴۰۴
از سال ۱۴۰۱ استفاده از اینترنت استارلینک در ایران شروع شد، اما به دلیل قیمت بالای تجهیزات و اشتراک ماهانه، در ابتدا به گروه‌ها و شرکت‌های خاص محدود بود، ولی به مرور زمان دامنه استفاده از آن گسترده‌تر شد.
مجله اقتصادی فوربز در آذرماه ۱۴۰۳ نوشت که اینترنت ماهواره‌ای استارلینک به یکی از بزرگ‌ترین چالش‌ها در ایران تبدیل شده است. بر اساس این گزارش، تا آذرماه بیش از ۲۰ هزار اشتراک استارلینک در ایران وجود داشت.
در دی‌ماه ۱۴۰۳، یعنی حدود یک ماه بعد از آن، انجمن تجارت الکترونیکی با انتشار گزارشی درباره کیفیت اینترنت در ایران، اعلام کرد استفاده از استارلینک در یک سال ۲۰ برابر شده است. در این گزارش آمده بود که دست‌کم ۳۰ هزار اشتراک استارلینک در ایران فعال است و تعداد کاربران آن بیش از ۱۰۰ هزار نفر است. پیش از آن، ایلان ماسک هم گفته بود که نزدیک به ۱۰۰ ماهواره استارلینک در ایران فعال شده‌اند.
اکنون با توجه به این روند رشد، می‌توان تخمین زد که تا فروردین ۱۴۰۴، تعداد اشتراک‌های استارلینک در ایران به حدود ۴۰ تا ۵۰ هزار نفر رسیده باشد.
بر اساس گزارش‌های کارشناسان، ۷۰ درصد دستگاه‌های گیرنده استارلینک در ایران، از شهر تهران بوده‌اند و اینترنت ثابت نسبت به اینترنت همراه، سهم بیشتری را به خود اختصاص داده است. به گفته آن‌ها، بسیاری از استان‌های ایران بدون داده بوده‌اند یا داده‌های کمتری داشتند.
اواخر اسفندماه گذشته وقتی دولت ایتالیا اعلام کرد که در چهار سفارتش، از جمله سفارت این کشور در ایران، آنتن‌های استارلینک را برای آزمایش نصب کرده است، گمانه‌هایی مطرح شد مبنی بر اینکه احتمالا سفارتخانه‌ها از مقررات ممنوعیت استفاده از استارلینک در ایران، معاف‌اند. هرچند سفارت ایتالیا اشاره کرد که هنوز با شرکت ایلان ماسک هیچ قرارداد امنیتی ملی امضا نکرده است.
با وجود ممنوعیت قانونی و نبود مجوز رسمی برای استفاده از تجهیزات استارلینک در ایران، گزارش‌ها نشان می‌دهد که این تجهیزات از مبادی غیررسمی وارد می‌شوند. پیش‌تر نیز مهدی محبی، رئیس اتحادیه دستگاه‌های مخابراتی، ارتباطی و لوازم جانبی تهران، گفته بود که ورود این دستگاه‌ها به‌صورت غیرقانونی انجام می‌شود و خریدوفروش آن‌ها نیز غیرمجاز است.
بر اساس اطلاعات موجود در وب‌سایت رسمی استارلینک، هزینه خرید تجهیزات دریافت اینترنت ماهواره‌ای (دیش و مودم) ۵۹۹ دلار است. با این حال، به دلیل واردات غیررسمی و هزینه‌های جانبی، قیمت تجهیزات استارلینک در ایران بالاتر از قیمت رسمی جهانی است و بر اساس گزارش‌ها، قیمت تجهیزات نسل دوم (نوع ۲) حدود ۷۸ میلیون تومان و نسل سوم (نوع ۳) حدود ۱۱۰ میلیون تومان براورد شده است.
اشتراک ماهانه سرویس استارلینک هم در سطح پایه معادل ۱۱۰ دلار است، اما به دلیل نوسان‌های نرخ ارز و هزینه‌های اضافی، هزینه اشتراک ماهانه در ایران ممکن است متفاوت باشد. برخی منابع هزینه اشتراک ماهانه را حدود ۱۲۰ دلار ذکر کرده‌اند. علاوه بر این، به دلیل قطع ارتباط بانک‌های ایران با سیستم بانکی جهانی، خرید اشتراک به‌طور مستقیم از سایت استارلینک امکان‌پذیر نیست و کاربران باید از واسطه‌ها یا ارزهای دیجیتال برای پرداخت استفاده کنند که این مسئله هزینه‌های اضافی به همراه دارد.
به این موارد باید هزینه‌های نصب و راه‌اندازی استارلینک را هم افزود. پیش‌تر در گزارش‌ها آمده بود که اگرچه قیمت تجهیزات استارلینک حدود ۲۵۰ دلار است، به دلیل تحریم‌ها و غیرقانونی بودن خرید و فروش این تجهیزات در ایران، کاربران باید برای خرید و نصب آن‌ها بین ۷۰۰ تا دو هزار دلار هزینه کنند.