به گزارش صدآنلاین، بدهی فرد متوفی به دیگران، همانطور که در روایات آمده، بهعنوان حقوق مردم (حقالناس) محسوب میشود و باید پیش از هر چیز دیگری تسویه شود. طبق آیات قرآن، بهویژه در آیات 11 و 12 سوره نساء، بعد از انجام وصیتها و پرداخت بدهیها، تقسیم ارث صورت میگیرد. این نکته در قرآن و روایات بهشدت مورد تأکید قرار گرفته است.
انتقال بدهی میت به وراث
در خصوص اینکه آیا بدهی فرد متوفی به وراث منتقل میشود یا نه، سه نظر مختلف وجود دارد:
برخی از فقها معتقدند که بدهی متوفی به وراث منتقل میشود و وراث باید از اموال متوفی بدهیها را پرداخت کنند و سپس تقسیم ارث صورت گیرد.
برخی دیگر بر این باورند که بدهی به طلبکار منتقل میشود و وراث باید ابتدا با طلبکار تسویه حساب کنند و سپس به تقسیم ارث بپردازند.
نظر سوم این است که بدهی متوفی بر مال وی باقی میماند و به وراث منتقل نمیشود. طبق این دیدگاه، اگر فردی پولی از متوفی در دست دارد و میداند که بدهی او هنوز پرداخت نشده است، باید این پول را برای تسویه بدهی به طلبکار استفاده کند.
بدهی مرده در روایات اسلامی
در بسیاری از روایات آمده است که پیامبر اکرم (ص) بر جنازه افرادی که بدهکار بودند نماز نمیخواند. یکی از مشهورترین روایات در این زمینه این است که پیامبر (ص) از خانوادهای که جنازهای برای نماز به حضور ایشان میآوردند، سوال میکردند که آیا این فرد بدهی دارد؟ اگر بله، پیامبر (ص) بر آن میت نماز نمیخواند مگر اینکه شخصی تضمین میکرد که بدهی او پرداخت خواهد شد.
بدهی مرده در صورت شهادت
حتی اگر فردی شهید شده باشد، بدهیهای او همچنان باید پرداخت شود. روایات تأکید دارند که گناهان حقالناس حتی برای شهدا بخشیده نمیشود، و اگر یک شهید بدهکار باشد، باید بدهیهای او به طلبکاران پرداخت شود تا از مسئولیتهای دینی خود آزاد گردد.
انتقال بدهی به وراث یا طلبکار
اگر فردی قرضی به دیگری داده باشد و پس از مرگ فرد بدهکار، وراث به یاد قرض نمیآورند، باید مبلغ بدهی را با توجه به تورم به وراث شخص قرضگیرنده پرداخت کنند.
تقدم حقالناس بر حقالله
در صورتی که اموال متوفی به حدی کم باشد که هم نمیتواند بدهیهای حقوقالناس را پرداخت کند و هم زکات و خمس خود را، طبق احتیاط واجب، پرداخت بدهیهای حقوقالناس باید بر پرداخت حقوقالله مقدم باشد