خواب دیدن بهطور طبیعی در مرحله REM (حرکت سریع چشم) اتفاق میافتد. عواملی که باعث افزایش این حالت میشوند، شامل موارد زیر هستند:
۱. استرس
استرس یکی از دلایل عمده افزایش خواب دیدن است. واکنش فیزیولوژیکی و ذهنی بدن به تهدیدها میتواند منجر به کابوس یا خوابهای پراسترس شود.
۲. اختلالات خواب
برخی از مشکلات خواب مانند:
- آپنه خواب
- پاراسومنیا (خوابپریشی)
- بیخوابی
- سندرم پای بیقرار
میتوانند خواب شبانه را مختل کرده و موجب افزایش خواب دیدن شوند.
۳. مصرف داروها
داروهایی مانند ضدافسردگیها، داروهای فشار خون و مسدودکنندههای بتا ممکن است باعث تشدید خواب دیدن شوند.
۴. مشکلات جسمی
بیماریهایی مانند آلرژی، سرماخوردگی، آرتروز، کمر درد و بیماریهای قلبی میتوانند خواب را تحت تأثیر قرار داده و رویاهای مکرر ایجاد کنند.
۵. ضربههای روحی و روانی
تجربه حوادث تلخ مانند از دست دادن عزیز، تصادف یا بلایای طبیعی میتواند باعث بروز خوابهای پریشان شود.
۶. تغییرات هورمونی
تغییرات هورمونی در دوران قاعدگی، بارداری یا یائسگی میتواند الگوی خواب را مختل کرده و موجب افزایش خواب دیدن شود.
۷. تغذیه و مصرف مواد محرک
خوردن غذاهای سنگین یا پرچرب قبل از خواب، نوشیدن کافئین یا مصرف مواد مخدر میتوانند کیفیت خواب را کاهش داده و رویاهای زیادی ایجاد کنند.
دلایل خواب زیاد دیدن از منظر طب سنتی
در طب سنتی، خواب زیاد دیدن با مشکلات جسمی و عدم تعادل اخلاط بدن مرتبط است:
۱. تجمع خون در مغز
خوابهای با مضمون گرما، سرخی یا شادی میتوانند ناشی از افزایش خون در مغز باشند.
۲. مشکلات صفراوی
رویاهای مربوط به جنگ، آتشسوزی یا خشم نشاندهنده خشکی سلولهای مغز یا اختلالات صفراوی است.
۳. رطوبت بیش از حد مغز
دیدن خوابهایی با مضمون آب، باران یا سیل ممکن است به دلیل افزایش رطوبت در مغز باشد.
۴. سودا و خشکی مغز
رویاهای ترسناک، تاریک یا دیدن موجودات عجیب نشاندهنده افزایش سودا و خشکی همراه با سردی در بدن است.
۵. افزایش سموم بدن
خوابهایی با مضمون بوی بد یا تصاویر ناخوشایند ممکن است به دلیل تجمع عفونتها و سموم در بدن باشد.
چرا برخی خوابهای خود را فراموش میکنند؟
-
فراموشی خواب:
فراموش کردن خوابها ممکن است به دلیل رطوبت مغز یا کاهش فعالیت حافظه باشد. همچنین، ارتباطی بین فراموشی خواب و رشد آلزایمر در افراد وجود دارد.
-
یادآوری مداوم خوابها:
این حالت معمولاً نشاندهنده تعادل در عملکرد مغز و گاهی مغزی خشک و هوشیار است.
-
خوابرفتگی سر پس از بیداری:
این حالت ممکن است علامتی از اختلال در مغز و نیاز به بررسی سکته مغزی باشد.
چگونه کیفیت خواب خود را بهبود دهیم؟
۱. کاهش استرس
با انجام تمرینات آرامبخش مانند یوگا یا مدیتیشن میتوان استرس را کاهش داد.
۲. اجتناب از محرکها
مصرف غذاهای سنگین، نوشیدنیهای کافئیندار و مواد محرک را قبل از خواب کاهش دهید.
۳. تنظیم محیط خواب
استفاده از محیطی آرام، تاریک و با دمای مناسب میتواند کیفیت خواب را بهبود ببخشد.
۴. مراجعه به پزشک
اگر خوابهای مکرر یا آزاردهنده دارید، با یک پزشک متخصص مشورت کنید تا علل جسمی یا روانی بررسی شود.
جمعبندی
خواب دیدن، بخشی طبیعی از زندگی است، اما دیدن خوابهای زیاد ممکن است نشانهای از مشکلات جسمی، روانی یا سبک زندگی باشد. با شناسایی علتها و رعایت نکات بهبود کیفیت خواب، میتوان رویاهای مکرر یا ناخوشایند را کاهش داد و خواب آرامتری را تجربه کرد.