مراسمهای مذهبی و عزاداری در این ایام، فرصتی است برای یادآوری مظلومیت و جایگاه والای حضرت زهرا (س) در تاریخ اسلام.
ایام فاطمیه در تقویم شمسی به شرح زیر است:
در تقویم قمری، تاریخ ایام فاطمیه ۱۴۴۶ هجری به شرح زیر است:
ایام فاطمیه بهطور کلی به تاریخ شهادت حضرت فاطمه زهرا (س) پس از رحلت پیامبر اکرم (ص) اشاره دارد. درباره تاریخ دقیق شهادت ایشان اختلاف نظرهایی وجود دارد. برخی مورخان شهادت حضرت زهرا (س) را ۷۵ روز پس از رحلت پیامبر (ص) میدانند (دهه اول فاطمیه)، در حالی که گروهی دیگر شهادت ایشان را ۹۵ روز پس از وفات پیامبر ذکر میکنند (دهه دوم فاطمیه).
تاریخ دقیق شهادت حضرت فاطمه زهرا (س) در منابع مختلف متفاوت است، اما بهطور کلی بر اساس نقلهای مشهور، ۳ جمادیالثانی سال ۱۱ هجری قمری، بهعنوان تاریخ اصلی شهادت ایشان در نظر گرفته میشود.
حضرت فاطمه زهرا (س) در اثر حادثههای پس از رحلت پیامبر اسلام (ص) و در پی هجوم به خانهاش و آسیب دیدن شدید، دچار بیماری شد و در بستر بیماری به شهادت رسید. طبق وصیت حضرت زهرا (س)، دفن ایشان شبانه و مخفیانه صورت گرفت و محل دفن ایشان همچنان نامعلوم است.
وجود دو تاریخ مختلف برای شهادت حضرت فاطمه (س) بهدلیل مشکلات تاریخی ناشی از نگارشهای قدیمی است. در نوشتههای عربی قدیم، از نقطه برای تشخیص اعداد استفاده نمیشد، به همین دلیل اعدادی همچون ۷۰ و ۹۰ شبیه به یکدیگر نگاشته میشدند و این امر باعث ایجاد اختلاف در تعیین تاریخ دقیق شهادت حضرت زهرا (س) گردید.
الگوسازی برای زنان مسلمان
حضرت فاطمه زهرا (س) بهعنوان نمونهای بینظیر از شخصیت زن مسلمان شناخته میشود. سیره زندگی ایشان در تمام جنبههای فردی، اجتماعی و خانوادگی میتواند برای زنان مسلمان الگوی کامل و شایستهای باشد.
ترویج فرهنگ عفاف و حجاب
حضرت فاطمه زهرا (س) نمادی از عفاف و حجاب در جامعه اسلامی است. ایام فاطمیه فرصتی است برای یادآوری اهمیت حفظ حجاب و رعایت عفت در زندگی اجتماعی، بهویژه در برخورد با مردان نامحرم.
تبیین جایگاه زن در مبارزات سیاسی
حضرت فاطمه (س) نهتنها در عرصه خانواده و خانه بلکه در عرصههای سیاسی نیز نقشآفرینی کردهاند. ایشان بهعنوان یک زن مسلمان در برابر ظلم و بیعدالتی ایستادند و در مسیر دفاع از ولایت و عدالت، جان خود را فدای آرمانهای اسلامی کردند.
تقویت وحدت ملی
ایام فاطمیه یکی از فرصتهای مهم برای تقویت انسجام ملی و دینی در میان مسلمانان است. مراسمهای عزاداری و بزرگداشت این ایام، موجب ایجاد همبستگی بیشتر میان مسلمانان میشود و بهویژه در ایران اسلامی، عامل وحدت اقوام و مذاهب مختلف است.
ایام فاطمیه ۱۴۰۳ نهتنها فرصتی برای عزاداری برای حضرت فاطمه زهرا (س) است، بلکه یک زمان مناسب برای بازگویی سیره فاطمی و تجلی آموزههای ایشان در ابعاد مختلف زندگی فردی، خانوادگی و اجتماعی است. حضرت فاطمه (س) الگویی جامع برای تمام مسلمانان، بهویژه زنان مسلمان است. بنابراین، این ایام باید فرصتی برای بازخوانی و تبیین آموزههای فاطمی در زندگی فردی و اجتماعی همه مسلمانان باشد تا همگان در مسیر فاطمی قرار گیرند.