بازار سهام در انتظار انفجار؟ چرخش غیرمنتظره شاخص بورس؛ سهامداران آماده باشند

به گزارش صد آنلاین،بورس تهران در هفته گذشته با تغییرات مهمی روبرو شد که موجب شد شاخص‌کل بورس، کانال ۲.۱ میلیون واحدی را از دست بدهد. این سقوط قابل‌توجه، تحت تأثیر دو عامل اصلی، یعنی برخی سیاست‌گذاری‌های اقتصادی و تنش‌های سیاسی رخ داد. نتیجه این نوسانات، رسیدن ارزش دلاری بورس به پایین‌ترین سطح خود از دی ماه ۱۳۹۸ بود. شاخص‌کل بورس در آخرین روز معاملاتی هفته با افت ۳ هزار واحد به ۲ میلیون و ۶۵ هزار واحد رسید، که خود نشانه‌ای از التهابات جدید در بازار است.

این کاهش شدید درحالی رخ می‌دهد که ارزش دلاری معاملات در روزهای اخیر به ۲۱ میلیون دلار رسید و ارزش دلاری کلی بورس تهران (بدون فرابورس و بازار پایه) نیز به ۱۰۱ میلیارد دلار سقوط کرد. این وضعیت از جنبه‌های گوناگونی برای سرمایه‌گذاران و فعالان بازار، نگران‌کننده است، چراکه از دی ماه ۱۳۹۸ تاکنون چنین سطح پایینی در بورس دیده نشده است.

تأثیرات سیاست‌گذاری‌های اقتصادی بر بازار سهام

در ماه‌های اخیر، کارخانه‌های بزرگی به لیست سهام‌های بورس تهران اضافه شده‌اند، اما همچنان نسبت P/E در بورس تهران به زیر ۶ واحد برگشته است. برخلاف گذشته که ورود P/E به کانال ۵ واحد موجب رشد قیمت‌ها می‌شد، اکنون بازار تمایلی به افزایش ندارد و حتی حضور P/E در کف ۶ واحد نیز نتوانسته رونق زیادی به همراه داشته باشد. برخی تحلیلگران بر این باورند که در صورت هدایت سیاست‌گذاری‌ها به سمت رونق تولید و کاهش تنش‌های سیاسی، بورس تهران می‌تواند به زودی شاهد یک رشد سریع و چشمگیر شود.

برای تحقق این چشم‌انداز، عواملی چون کاهش نرخ سود بانکی، کاهش انتظارات تورمی، و کاهش تنش‌های نظامی و سیاسی ضروری به نظر می‌رسند. در صورت بهبود این شرایط، بازار سهام می‌تواند شرایط لازم برای رشد پایدار و تقویت نسبت P/E را به دست آورد.

آیا بورس به کف رسیده است؟

با افت بیش از ۳ هزار واحد، شاخص‌کل بورس به ۲ میلیون و ۶۵ هزار واحد رسید و شاخص هموزن نیز کاهش زیادی را تجربه کرد و به ۶۸۰ هزار واحد سقوط کرد. به نظر می‌رسد که بازار در حال رسیدن به نوعی تعادل است، هرچند که هنوز شرایط ناپایداری را تجربه می‌کند. رفتار شاخص‌کل که پیشتر باعث ایجاد زیان در پرتفوی بسیاری از سهامداران شده بود، کمی آرام‌تر شده است اما هنوز شاخص هموزن کاهش چشمگیری دارد.

پیش‌بینی‌ها نشان می‌دهند که اگر تنش‌های سیاسی و اقتصادی ادامه پیدا کند، بورس ممکن است به کانال ۱.۹ میلیون واحدی نیز سقوط کند. در این شرایط، سهام‌های کوچک به دلیل نقدشوندگی پایین، بیشترین کاهش قیمت را تجربه می‌کنند و در نهایت ممکن است موجب کاهش بیشتر شاخص‌کل شود.

ارزش دلاری معاملات: افت بی‌سابقه

یکی از مهم‌ترین تغییرات بازار سهام در هفته گذشته، کاهش ارزش دلاری معاملات بود. در نیمه مهرماه، ارزش معاملات بورس به ۱۲ میلیون دلار رسید که رقم بسیار پایین و بی‌سابقه‌ای است. به طور معمول، انتظار می‌رود که ارزش دلاری معاملات از مرز ۱۰۰ میلیون دلار عبور کند، اما در شرایط فعلی بازار، این میزان به کمتر از ۵۰ میلیون دلار کاهش یافته است.

این کاهش چشمگیر در ارزش معاملات و خروج بیش از ۲۰ هزار میلیارد تومان از بازار توسط سرمایه‌گذاران حقیقی، نشان‌دهنده نگرانی‌های جدی در بازار است. یکی از دلایل خروج این سرمایه‌ها، جذابیت صندوق‌های درآمد ثابت است که تاکنون بیش از ۲۳ هزار میلیارد تومان از سرمایه‌های حقیقی را به خود جذب کرده‌اند. در صورتی که سرمایه‌های خروجی به بازار سهام بازگردند، می‌توان انتظار یک تحول مثبت را در بورس داشت.

تأثیر گزارش‌های مالی شرکت‌ها بر بازار

گزارش‌های مالی شرکت‌های بورسی نشان می‌دهند که ارزش دلاری بازار سرمایه همچنان در حال کاهش است. در سه ماهه بهار امسال، سود شرکت‌های تولیدی بورس نسبت به مدت مشابه سال قبل، ۷ درصد کاهش یافته است. این کاهش سود در حالی اتفاق افتاده که نرخ دلار نیما افزایشی بوده است. با توجه به اینکه گزارش‌های تابستانه نیز به زودی منتشر می‌شوند، انتظار می‌رود که شاهد کاهش حاشیه سود بیشتری در شرکت‌های بورسی باشیم.

تا زمانی که شرایط تورمی مدیریت نشود و هزینه‌های تولید کاهش نیابد، نمی‌توان انتظار بازدهی دلاری بلندمدتی از بورس داشت. اما نکته‌ای که قابل توجه است، این است که ارزش دلاری بورس به حدی کاهش یافته که با ورود محرک‌های اقتصادی مناسب، رشد سریع و شدیدی در انتظار بازار خواهد بود.

کاهش سودآوری و چالش‌های پیش‌رو

کاهش نرخ خوراک پتروشیمی‌ها، تعدیل ضریب نرخ گاز سوخت، و کنترل هزینه‌های انرژی، از جمله عواملی هستند که می‌توانند بر عملکرد صنایع بزرگ بورس، مانند سیمان، فولاد، و پتروشیمی‌ها اثرگذار باشند. همچنین کاهش ضریب حقوق دولتی و بهره مالکانه معدن می‌تواند تأثیر مستقیمی بر زنجیره تولید فولاد بگذارد. با توجه به نزدیک شدن به فصل بودجه‌بندی، تکرار اشتباهات سنوات گذشته ممکن است ضربه بزرگی به بورس وارد کند.

اما در صورت بهبود فضای اقتصادی و اتخاذ سیاست‌های درست، این امکان وجود دارد که در آینده نزدیک شاهد بهبود وضعیت بازار باشیم و رشد اقتصادی و سودآوری شرکت‌ها نمود بیشتری پیدا کند.