مصرف نوشیدنی های حاوی قند، منجر به افزایش سطوح بالای گلوکز و سطوح بالای انسولین در بدن می شود که خود آسیب عروق خونی، دیابت و عوارض ناشی از آن را در پی دارد.
دکتر لورنا پاچکو، متخصص تغذیه و دانشمند تحقیقات تغذیه در دانشگاه هاروارد در این باره معتقد است: نوشیدنی های شیرین شده با شکر - انواع حاوی قندهای افزوده مانند نوشابه، لیموناد، میوه پانچ و نوشیدنی های ورزشی - میتوانند حتی در حد اعتدال به سلامتی شما آسیب بزنند.
به گزارش پایگاه اینترنتی وب مد، پاچکو با تاکید بر اینکه باید در مصرف این نوشیدنی ها اعتدال رعایت شود، میگوید: ولی چون این نوشیدنی ها آب نبات مایع هستند و برای سلامتی مضر هستند باید از آنها اجتناب کرد و حتی با اعتدال هم مصرف نکرد.
در یک مطالعه در سال جاری میلادی روی بیش از ۱۰۰ هزار نفر انجام شد، پاچکو دریافت کسانی که به طور منظم ورزش میکردند و فقط دو نوشیدنی شیرین در هفته مصرف می کردند، ۱۵ درصد بیشتر از افراد فعالی که از نوشیدنی های شیرین خودداری می کردند، در معرض خطر ابتلا به بیماری قلبی بودند. شرکتکنندگانی که دو نوشیدنی شیرین در هفته مینوشیدند و ورزش نمیکردند، در معرض خطر بیشتری بودند: تقریباً ۵۰ درصد بیشتر در معرض ابتلا به بیماری قلبی بودند.
پاچکو گفت: کمپینهای بازاریابی نشان میدهد که نوشیدنیهای شیرین شده با شکر تا زمانی که ورزش میکنید تأثیر منفی بر سلامت افراد نخواهند داشت ولی براساس یافته های ما، این درست نیست. به همین دلیل، بهتر است مصرف نوشیدنیهای شیرینشده را تا حد امکان کاهش دهید و آب را جایگزین این نوشیدنیها کنید.
بر کسی پوشیده نیست که مصرف بیش از حد قند اضافه شده به هر شکلی می تواند منجر به تهدید سلامت شود، اما شواهد بسیاری نشان می دهد که شکر مایع به شکل ویژه مشکل ساز است.
جاناتان کلینتورن، متخصص علوم تغذیه در این باره معتقد است: نوشیدنی های شیرین شده با قند، فاقد مواد مغذی دیگری مانند فیبر، پروتئین و چربی هستند که می توانند هضم قند را کند کرده و جذب آن در خون را به تاخیر اندازند.
به عقیده وی، مایعات همچنین نسبت به غذاهای جامد زودتر از معده تخلیه می شوند و همچنین خیلی سریعتر از معده به روده کوچک حرکت می کنند. این امر بدن شما را مجبور می کند تا مقادیر زیادی قند را به یکباره متابولیزه کرده و به سرعت قند خون را افزایش دهد و اندام های حیاتی را بیش از حد بارگیری کند.
متخصصان تغذیه بر این باورند که با تغییرات کوچک در برنامه غذایی می توان از دریافت مواد شیرین اضافی جلوگیری کرد زیرا باید توجه داشت با افزایش سطح قند خون، لوزالمعده هورمون انسولین میسازد، این هورمون قند را از خون خارج میکند و به سلولهای بدن منتقل میکند تا برای تولید انرژی ذخیره یا استفاده شوند.
با گذشت زمان، سلول ها ممکن است به انسولین پاسخ ندهند و به اصطلاح مقاوم شوند در نتیجه لوزالمعده با تولید انسولین بیشتر سعی می کند جبران کند، اما در نهایت نمیتواند سطح قند خون را در محدوده ی طبیعی حفظ کند و به سطوح خطرناکی میرسد.
جف استنلی، متخصص داخلی معتقد است: سطوح بالای گلوکز و سطوح بالای انسولین منجر به آسیب عروق خونی، دیابت و عوارض آن میشود. مقاومت به انسولین یک عامل خطر بزرگ برای بیماری های قلبی عروقی است در حالی که افراد مدت ها قبل از بروز علائم می توانند دچار مقاومت به انسولین شوند.
نوشیدنی های شیرین شده با شکر دارای مقدار زیادی فروکتوز هستند. کلینتورن در این باره می گوید: در حالی که ممکن است چند گرم فروکتوز در یک موز وجود داشته باشد، ممکن است ۱۰ برابر این مقدار در یک نوشیدنی شیرین وجود داشته باشد. کبد فروکتوز اضافی را به چربی تبدیل می کند که در طول زمان می تواند منجر به ایجاد اختلال متابولیک مرتبط با بیماری استئاتوتیک کبدی (بیماری کبد چرب غیر الکلی) شود.
بر این اساس مصرف بیش از حد فروکتوز را با استرس اکسیداتیو، التهاب، فشار خون بالا، مقاومت به انسولین و تری گلیسیرید بالا مرتبط هستند که همه از عوامل مرتبط با بیماری قلبی به شمار می روند.
تحقیقات همچنین نشان می دهد که مغز شما کالری های مایع را مانند کالری های غذای جامد ثبت نمی کند. در مطالعات، افرادی که شکر را به شکل جامد (مانند آب نبات) می خورند، تمایل دارند با دریافت کالری کمتر از منابع دیگر، جبران کنند. در مقابل، افرادی که شکر مایع (نوشابه) می نوشند، در نهایت کالری دریافتی خود را افزایش می دهند که این موضوع منجر به افزایش وزن آنها می شود.
علاوه بر همه موارد گفته شده ، نوشیدنی های شیرین شده با شکر نیز ممکن است اثرات مضری بر میکروبیوم روده شما داشته باشند زیرا قندهای مختلف از طریق مسیرهای مختلف در روده جذب و منتقل می شوند.
اگرچه قطع کامل نوشیدنیهای شیرین ممکن است افراطی به نظر برسد، اما برای برخی از افراد آسانتر از رعایت اعتدال است. بنابراین باید تا آنجا که امکان دارد، این نوشیدنی ها را کنار بگذاریم.
برای این کار آب بهترین جایگزین است، اما قهوه یا چای شیرین نشده (یخ یا داغ) می تواند به تنوع کمک کند. می توانید با آب میوه یا مرکبات تازه، آب را طعم دار کنید یا طعم دهنده های بدون شکر را به آب گازدار یا گاز اضافه کنید.