جمعه ۰۲ آذر ۱۴۰۳
فرشاد مومنی، اقتصاددان، تاکید کرد: ما با مناسبات رانتی مواجه هستیم که اساس آن بر استثمار، ظلم و نابرابرسازی و بی‌اعتنایی به اکثریت جمعیت است. در چارچوب چنین مناسباتی، افرادی استثمار نیروی کار را افتخار می‌دانند و به مزدورها و شبه مزدورها، پول‌هایی پرداخت می‌کنند که به ذهن نظام سیاست گذاری ما اینگونه القا کند که اگر در نرخ بهره و قیمت‌ها جهش ایجاد کنیم، هیچ اشکالی ندارد! اگر قیمت حیاتی‌ترین کالاها و خدمات مورد نیاز جامعه را جهش دهید، هیچ اشکالی ندارد!
فرشاد مومنی، استاد اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی اظهار داشت: سازمان WHO در سال ۲۰۲۲ در گزارشی اعلام کرد ایران از نظر سرانه مصرف الکل در میان مصرف کنندگان مداوم نوشیدنی‌های الکلی، رتبه نهم دنیا را دارد! مرتبا جانماز آب می‌کشید و برای ما ژست‌هایی می‌گیرید، اما آنچه که به واسطه بی‌اعتنایی به تولید فناورانه و اشتغال با کیفیت زیر پوست این جامعه می‌گذرد و بلاهایی که بر سر این کشور آمده، چنین ابعادی دارد.
وی با بیان اینکه داده‌های مربوط به اعتیاد به مواد مخدر و حتی خودکشی، چه میان فقیرترین مناطق ایران و چه پزشکان، به ابعاد نگران کننده‌ای رسیده است، اضافه کرد: اگر جامعه سالم می‌خواهید، بودجه دستگاه‌های موعظه‌کننده را افزایش ندهید، بلکه فکری برای اشتغال باکیفیت و مولد و فناورانه بکنید. در این شرایط هرچه موعظه کنید، بیشتر نفرت انگیزی می‌کنید؛ چرا که نمی‌توانید گرهی باز کنید. در کتاب «مرگ‌های از سر ناامیدی و آینده سرمایه داری» درباره آمریکا آمارهایی آمده است، اما اوضاع و احوال ایران در این زمینه بسیار بحرانی‌تر است و حکایتش این است که آنجا که عقاب پر بریزد...
وی با یادآوری اینکه کتاب «مرگ‌های از سر ناامیدی» در جامعه‌ای نوشته شده که در آن بازاری با شفافیت اطلاعات وجود دارد و نه مانند کشور ما که شاهد بازاری با ساخت رانتی با انبوهی از عدم شفافیت‌ها و فسادها هستیم، گفت: تازه در آن مناسبات می‌گویند ما امور را وقتی به بازار سپردیم این اتفاق‌ها افتاد! می‌گوید هزینه‌هایی که در نظام سلامت آمریکا بر اثر بازاری سازی، به جامعه تحمیل شد ۵ برابر متوسطه هزینه‌هایی است که دیگر کشورهای صنعتی پیشرفته برای نظام سلامتشان می‌پردازند، اما در عین حال کارایی که ایجاد می‌کند یک پنجم میانگین کشورهای پیشرفته صنعتی است.
مومنی با بیان اینکه متاسفانه در ایران این توهم وجود دارد که هرجا که می‌خواهید وضعیتش خوب شود آن را به دست بازار بسپارید، ادامه داد: در آمریکا نظام سلامت را به دست بازار سپرده‌اند، آن‌ها پول خرج می‌کنند و حکومت را می‌خرند که با عنوان پدیده تسخیر حکومت از آن یاد می‌شود. بعد به طور قانونی مجوز می‌گیرند و «مواد مخدر» را با عنوان «قرص مسکن» مباح و رایج می‌کنند و بر آن سرپوش می‌گذارند. انواع و اقسام جنایت‌ها و فسادهایی که برخی هلدینگ‌های بزرگ دارویی با استفاده از بازاری سازی و به فساد کشاندن حکومتگران انجام دادند. در این زمینه چه کسانی فعال هستند؟ روشن است که بخش خصوصی در این زمینه فعال است.