چرا احساس میکنم چیزی در گلویم گیر کرده؟
. مشکل در بلع به دلیل انسداد
. مشکل در بلع به دلیل ریفلاکس اسید معده
. گلوبوس حلقی (Globus pharyngeus)، احساس یک برآمدگی در گلو بدون درد
. دیگر عوارض شامل اختلالات خودایمنی و عصبی عضلانی میشود
دیسفاژی عبارتی پزشکی برای مشکل در بلع است که دلایل گوناگونی میتواند داشته باشد؛ اما یکی از دلایل معمول آن، گیرافتادن تکهای غذا در مری است.
شاید گوشت را خوب نجویدهاید یا تیغ ماهی را قورت دادهاید. مرتباً سرفه میکنید و سعی دارید گلویتان را صاف کنید و هر چقدر هم آب یا چیزی میخورید باز هم همان احساس گیرکردن در گلو را دارید. میتوانید نفس بکشید؛ اما گلویتان درد میکند و شاید حتی قورتدادن آب دهانتان هم دردناک باشد.
دیسفاژی ناشی از گیرکردن غذا معمولاً بسیار ناخوشایند و حتی دردناک است و بسته به اینکه چه چیزی و کجای گیر کرده میتواند خطرناک هم باشد.
. اگر غذا در پایین مری گیر کرده باشد، نوشیدن آب و مایعات ممکن است کمک کند رد شود؛ اما اغلب راحتتر این است که با آندوسکوپی رفع شود.
. اگر غذا در بالای مری گیر کرده باشد میتواند بر نای اثر بگذارد که بخش مهمی از سیستم تنفس است. در نتیجه تنفستان به مشکل برمیخورد. در این مورد باید زودتر به پزشک مراجعه کنید.
لازم است بدانید گیرکردن غذا در مری میتواند باعث تحریک و التهاب و سابیدگی زیادی بشود. مثلاً تکهای گوشت با ادویههایی که دارد و مدتزمان زیادی در مری میماند میتواند به مخاط مری آسیب بزند.
چه باید بکنید: اگر آب دهانتان را هم نمیتوانید قورت بدهید، آب دهانتان میریزد، تنگی نفس یا مشکل تنفس دارید یا دردی در قفسه سینهتان احساس میکنید باید با اورژانس تماس بگیرید.
اما اگر گیرکردن غذا در گلو با علائم کمشدتتری همراه است باز هم هیچ کاری نباید انجام دهید و به پزشک مراجعه کنید.
اگر مشکلتان جزئی است، نوشیدن آب یا نوشیدنیهای گازدار میتوانند به رفع مشکل کمک کنند. اما مراقب باشید زیادهروی نکنید. یادتان باشد اگر انسداد گلو جزئی نبوده و شدید باشد، نوشیدن آب و مایعات فقط باعث بدتر شدن شرایط خواهد شد.
علت شایع دیگر دیسفاژی، ریفلاکس معده به مری است. این نوع ریفلاکس باعث میشود محتویات معده به سمت مری بالا بیایند که باعث تحریک مخاط مری خواهد شد. ریفلاکس معده به مری سبب احساس سوزش در گلو و گردن، سرفه یا احساس اینکه چیزی در پشت قفسه سینه گیر کرده میشود. شاید متوجه شوید خوردن بعضی چیزها مثل ادویه و فلفل، غذاهای سرخ شده یا چرب، علائمتان را بدتر میکند.
چه باید بکنید: آنتیاسیدها یا داروهای بدون نسخهای مانند امپرازول یا فاموتیدین میتوانند به کنترل سوزش معده یا بدهضمی کمک کنند. اما اگر علائمتان مزمن هستند بهتر است برای ارزیابی به پزشک مراجعه کنید.
گاهی احساس میکنید چیزی در گلویتان گیر کرده؛ اما در واقع چیزی آنجا نیست. این میتواند غمباد باشد. وقتی دچار غمباد هستید مدام احساس میکنید چیزی در گلو یا روی سینهتان است بدون اینکه واقعاً چیزی وجود داشته باشد.
افرادی که مشکل انسداد با غذا دارند تقریباً همیشه میدانند که چیزی که خوردهاند حالا در مریشان گیر کرده است. اما در مورد غمباد، بیشتر افراد میگویند که هفتهها یا ماههاست احساس میکنند برآمدگی یا مانعی بر سر راه بلعشان وجود دارد.
این افراد معمولاً دردی احساس نمیکنند؛ بلکه احساسی که دارند ناراحتکننده و ناخوشایند است. بعضی از افراد احساس میکنند انگار قرصی قورت دادهاند که فقط تا نیمهراه پایین رفته و آنجا گیرکرده است.
وقتی احساس میکنید چیزی مرتباً در گلویتان گیر میکند طبیعتاً سرفه میکنید تا از شرش خلاص شوید؛ اما مدام سرفهکردن هم میتواند مخاط گلو را تحریک کرده و مشکل را بدتر کند و وارد یک سیکل معیوب شوید.
چه باید بکنید: این احساس مزمن و آزاردهنده ممکن است شما را به مطب پزشک بکشاند تا ببینید مشکل از کجاست و این خوب است زیرا درمان غمباد بستگی به علت آن دارد. در این حالت معمولاً متخصص گوش و حلق و بینی وضعیت حلق و تارهای صوتی را بررسی میکند تا ببیند آیا چیزی باعث تحریک یا التهاب شده یا نه.
گاهی یک تیغ ریز ماهی باعث تحریک شده و گاهی ممکن است؛ مثلاً یکتکه فویل آلومینیوم در مری گیر کرده باشد. وقتی علت مشخص شد میتوان آن را برطرف کرد.
فرض کنید به پزشک مراجعه کردید و چیز خاصی پیدا نشد که بتوان آن را علت این احساس دانست، حالا چه باید بکنید؟ دیگر عوارضی که میتوانند باعث شوند احساس کنید چیزی در گلویتان گیر کرده شامل موارد زیر میشود:
. آلرژیها
. اختلالات اضطرابی
. اختلالات خودایمنی مانند اسکلرودرما، ازوفاژیت ائوزینوفیلیک و لوپوس
. اختلالات بافت همبند
. اختلالات عصبی عضلانی مانند اختلال حرکتی مری یا اختلالات انقباض عضله
. بلغم
. ترشحات پشت حلق
. عفونتهای ویروسی
اگر به پزشک ثابت بشود که مشکلی در گلو وجود ندارد، وضعیت بیمار را از جهت دیگر عوارض بررسی خواهد کرد، مثلاً محیط زندگی فرد، خشک یا سرد بودن هوای محیط یا فصل گردهها.
احساس گیرکردن چیزی در گلو چه ناگهانی باشد و علتش را بدانید و چه مزمن و بدون پیداکردن دلیلی خاص، بههرحال باید به پزشک مراجعه کنید، حتی اگر وسوسه شوید که ابتدا خودتان علت را بیابید. باید بدانید که خیلی از راهکارهای خانگی در این مورد ممکن است مشکل را بدتر کنند و حتی شما در معرض پارگی مری قرار بدهند که یک شرایط پزشکی کاملاً اورژانسی است.
اگر چیزی آزارتان میدهد ممکن است شیوه بدنتان برای اعلام وجود یک مشکل باشد؛ بنابراین همیشه بهترین کار مراجعه به پزشک است.