طبق مشاهده و بررسی ۹۲ هزار نفر طی ۲۸ سال، مصرف روزانه هفت گرم روغن زیتون، یعنی قدری بیشتر از یک قاشق چایخوری، خطر مرگ ناشی از زوال عقل را در مقایسه با کسانی که هرگز یا به ندرت روغن زیتون خورده بودند، ۲۸ درصد کاهش داد. نتایج این تحقیق روز دوشنبه در مجله جاما نتورک اوپن (JAMA Network Open) منتشر شد.
به گفته نویسندگان پژوهش، این اولین بار است که ارتباط میان یکی از اجزای اصلی رژیم غذایی مدیترانهای و خطر مرگ ناشی از زوال عقل بررسی میشود.
«آن جولی تسیر»، یکی از نویسندگان این پژوهش از دانشگاه هاروارد، میگوید: این تحقیق بر دستورالعملهای غذایی تاکید میکند که در آنها از روغنهای گیاهی مانند روغن زیتون استفاده میشود و نشان میدهد که این توصیهها نه تنها از سلامتی قلب بلکه به طور بالقوه از سلامتی مغز هم حمایت میکند. انتخاب روغن زیتون طبیعی به جای چربیهایی مانند مارگارین و سس مایونز تجاری، انتخاب مطمئنی است و خطر ابتلا به زوال عقل کشنده را کاهش میدهد.
در این مطالعه مجموعه اطلاعات ۶۰ هزار و ۶۰۰ زن که از سال ۱۹۹۰ تا ۲۰۱۸ در مطالعه «سلامت پرستاران» شرکت کرده بودند و همچنین حدود ۳۲ هزار مرد در همان دوره که در پژوهش «متخصصان سلامت» شرکت کرده بودند، بررسی شد. پژوهش اول عوامل خطر در بیماریهای مزمن عمده را در میان زنان در آمریکای شمالی بررسی کرد، در حالی که دومی به دنبال همان موضوع اما برای مردان بود.
نویسندگان مطالعه جدید، رژیم غذایی شرکتکنندگان را هر چهار سال یک بار از طریق یک پرسشنامه و شاخص تغذیه سالم جایگزین که رتبهبندی غذاها و مواد غذایی موثر در بیماریهای مزمن را نشان میداد، ارزیابی میکردند. هرچه فرد در این شاخص امتیاز بیشتری کسب کند، بهتر است.
طبق نتایج به دستآمده، جایگزین کردن پنج گرم یا ۱.۲ قاشق چایخوری روغن زیتون به جای مارگارین یا سس مایونز هشت تا ۱۴ درصد خطر مرگ ناشی از زوال عقل را کاهش میدهد. در عین حال نتایج جایگزینی با روغنهای گیاهی دیگر یا کره قابلتوجه نبود.
البته متخصصان خاطرنشان کردهاند این تحقیق یک رابطه علت و معلولی را ثابت نمیکند بلکه وجود یک ارتباط را نشان میدهد و همچنان به تحقیقات بیشتری نیاز است.
به گفته تسیر، فواید بالقوه روغنزیتون برای سلامتی مغز احتمالا به دلیل ترکیبات آنتیاکسیدانهایی است که میتوانند از سد خونی مغز عبور کنند و مستقیما بر مغز تاثیر بگذارند. همچنین روغن زیتون احتمالا به دلیل مزیتهایی که برای سلامتی قلب و عروق دارد، غیرمستقیم هم بر سلامتی مغز تاثیر میگذارد.
«دیوید کورتیس»، استاد افتخاری ژنتیک، تکامل و محیط زیست در دانشگاه کالج لندن نیز میافزاید که حدود نیمی از موارد زوال عقل ناشی از بیماریهای عروقی است، بنابراین هر چیزی که سلامتی قلب و عروق را بهبود بخشد مانند سیگار نکشیدن، انتظار میرود که خطر زوال عقل را هم کاهش میدهد.
روغن زیتون برای سلامتی قلب، مغز، استخوانها و دیگر اعضای بدن مفید است. علاوه بر پختوپز با آن، میتوان در تهیه سس سالاد، سس سرکه و سس پستو هم از آن استفاده کرد و از مزیتهایش بهرهمند شد.