دوشنبه ۰۵ آذر ۱۴۰۳
به گزارش صد آنلاین ، محمد جواد آذری جهرمی امروز نوشت:
پزشکیان با رفع تحریم و حذف ۳۳درصد هزینه مازاد معاملات بخاطر اثرات تحریم (معادل دهها میلیارد دلار در سال) که به جیب کاسبان تحریم می رود و بازپرداخت آن به ملت، کسری بودجه را جبران می کند نه با افزایش قیمت بنزین مثل طرح وان دولت رقیب.اگر به دروغ و با پخش سخنانی تقطیع شده گفتند پزشکیان دنبال افزایش قیمت بنزین است، دو سوال از آنها بپرسید: در طرح وان دولت جلیلی قیمت بنزین چقدر خواهد شد؟ دوم اینکه هزینه تحریم چقدر است و چرا نگذاشتید تحریمها خاتمه یابد؟
یکی از موضوعاتی که سعید جلیلی در مناظره‌های انتخابات سال ۱۳۹۶ و برنامه‌های اعلامی خودش در انتخابات قبلی از آن به‌عنوان اصلاحات اقتصادی نام برده، مساله انرژی است. جلیلی با طرح و دفاع از طرحی به نام «وان» می‌گوید: «ما برای حوزه انرژی چندین برنامه اساسی داریم که محرومیت مردم به حداقل برسد. یکی از این برنامه‌ها این است که باید حق مردم را از سهم‌شان در مصرف انرژی به آنها بدهیم که این کار را در طرحی تحت عنوان «وان» تعریف کردیم که به مردم این حق داده شود.» وی معتقد است با طرح مذکور ضمن تقسیم میزان مشخص مصرف حامل‌های انرژی (گاز، برق، بنزین، گازوئیل و...) بر جمعیت کشور، یک واحد انرژی یا به اختصار وان که شامل سبدی از حامل‌هاست به دست می‌آید؛ بنابراین حق برخورداری از این واحد انرژی به‌صورت برابر به افراد جامعه محقق می‌شود. او اطمینان دارد این روش هم توزیع عادلانه و هم اصلاح الگوی مصرف به همراه دارد. دولت نیز برخلاف طرح‌های مشابه، پولی از جیب خودش نمی‌دهد. اختیار دادن به مردم بالاترین مصداق احترام به مردم است.
سعید جلیلی داوطلب انتخابات ریاست‌جمهوری زمان تبلیغات انتخاباتی سال ۱۴۰۰ با طرح این سوال که چرا باید در کشوری که منابع انرژی دارد آحاد جامعه از حق‌شان محروم باشند، گفته بود: «هر ایرانی باید سهم برابر با دیگری داشته باشد و اگر نمی‌خواهد استفاده کند، معادل آن را دریافت کند.» او در صفحه شخصی خود نیز با هشتگ طرح وان در شبکه X نوشته بود: «چرا فردی به‌خاطر اینکه خودرو ندارد از سهم انرژی برخوردار نباشد و کسی که دارای چند خودرو است، از این منابع سهم چندبرابری دریافت کند؟ هر ایرانی باید سهم برابر با دیگری داشته باشد.» وی خاطرنشان کرده بود: «حق برخورداری از این واحد انرژی را به‌صورت برابر به افراد جامعه می‌دهیم و مدیریت مصرفش را در اختیار مردم قرار می‌دهیم. مردم می‌توانند سهم خود را مصرف کنند یا به افرادی که مصرف بیشتری دارند بفروشند.»
او اعتقاد داشت این طرح تنها از منظر فواید اقتصادی آن لحاظ نشده بلکه جنبه‌های تخصصی انرژی و جنبه‌های فنی اجرایی توسط کارشناسان ما کامل بررسی شده است. اجرای سریع این طرح نیاز به زیرساخت‌های پیچیده و سنگین ندارد. به دلیل روند مثبتی که در بانکداری الکترونیک داشتیم، الان تقریبا هر خانوار ایرانی یک شماره حساب و کارت بانکی دارد که با همان کارت و یک گوشی ساده و غیرهوشمند می‌تواند از این طرح برخوردار شود و سهم خود را مدیریت کند.
تاریخچه طرح وان هرچند به سعید جلیلی برمی‌گردد، با این‌وجود کمیسیون انرژی مجلس برای اولین بار در سال ۱۳۹۹ آن را پیشنهاد کرد. براساس طرح مجلس که با عنوان «طرح سهمیه‌بندی تمامی حامل‌های انرژی» باعنوان طرح وان (مخفف واحد انرژی) مطرح شده، عنوان شده بود به هر فرد، مقداری «وان» داده شود. وان در واقع یارانه‌ای که دولت می‌خواهد به هر فرد دهد به شکل «وان» خواهد بود، به این صورت که یک فرد ماهانه ۵۰وان دارد که می‌تواند آن را مصرف کند و باقیمانده این سهمیه را در بورس بفروشد.
جلیلی در جای دیگری درخصوص موضوع انرژی می‌گوید، در کنار راهکار‌های بلندمدت برای مدیریت خاموشی‌ها، نیازمند ارائه راهکار‌های کوتاه‌مدت نیز هستیم، با توجه به اینکه انرژی مزیت نسبی کشور ماست، نباید در این زمینه دچار تهدید بشویم بلکه باید از این فرصت به‌گونه‌ای بهره بگیریم که مازاد نیاز داخلی را نیز صادر کنیم. مدیریت انرژی در حوزه برق باید به جذابیت و عواید اقتصادی در زمینه‌های تولید و مصرف نگاه ویژه داشته باشد. «طرح وان» بر همین مبنا ارائه شد تا مدیریت مصرف در برخی مقولات انرژی از جمله برق، به مصرف‌کننده واگذار شود و عواید اقتصادی آن برای خودش و بهینه شدن الگوی مصرف به نفع همه کشور باشد. در کنار موضوع مصرف، برای تولیدکننده خصوصی برق (نیروگاه) نیز باید جذابیت ایجاد کرد تا بخش خصوصی به سرمایه‌گذاری در این حوزه رغبت داشته باشد.
یکی از نکات قابل تامل و محل ابهام در طرح وان جلیلی این است که در این طرح تکلیف قیمت مشخص نیست، به عبارتی، درحالی‌که در طرح مجلس تاکید شده با واقعی شدن قیمت انرژی، یارانه پنهان حذف شده و دولت آن را در اختیار مردم می‌گذارد که به هر نحوی که نیاز دارند از آن بهره ببرند، اما جلیلی در خردادماه ۱۴۰۰ و در میانه رقابت‌های انتخاباتی می‌گوید: «طرح «وان» بدون افزایش قیمت‌ها، سهم مردم را از انرژی به آنان برمی‌گرداند.» به گفته جلیلی، اجرای سریع این طرح نیاز به زیرساخت‌های پیچیده و سنگین ندارد. با این کار نه خلق پولی می‌شود نه دولت از طرف مردم این فروش را انجام می‌دهد که مثل الان با وجود افزایش قیمت‌ها همچنان یارانه نقدی پرداختی ثابت بماند.
در اینجا ابهام اصلی این است که در طرح وان جلیلی بدون افزایش قیمت چگونه دولت می‌تواند هم عدالت در مصرف را فراهم کرده و هم چالش ناترازی انرژی را حل کند؛ چراکه به گفته دولت، یکی از دلایل ناترازی‌ها قیمت‌های پایینی است که علاوه‌بر اینکه انگیزه مصرف را بالا برده منجر به زیان شرکت‌های دولتی و ناتوانی دولت در پرداخت مطالبات بخش خصوصی در حوزه انرژی شده و همچنین به دلیل خرید انرژی با قیمت پایین از بخش خصوصی انگیزه مشارکت بخش خصوصی در تولید انرژی را به‌شدت از بین می‌برد.
سعید جلیلی پرونده «طرح وان» را دوباره باز کرد
سعید جلیلی، نامزد انتخابات ریاست جمهوری، در دومین مناظره نامزدهای انتخابات ریاست‌جمهوری،
* آنچه درباره سوالی که مردم داشتند، بخواهیم مستقیم پاسخ بدهیم، باید گفت که وظیفه دولت این است که اگر منابعی دارد آن را عادلانه در میان مردم و به بهترین شکل توزیع شود. اگر دوتا خانواده را در تهران یا نقاط دیگر کشور مقایسه کنیم، یک خانواده ۳ خودرو دارد و خانواده ۴ نفره دیگر خودرو ندارد.
*اگر بخواهید محاسبه کنید آن خانواده‌ای که ۳ خودرو دارد، ۱۲ برابر خانواده‌ای که خودرو ندارد، یارانه دریافت می‌کند و بنزین ۱۵۰۰ و ۳۵۰۰ هزار تومانی می گیرد. این خانواده ۱۲ برابر از خانواده‌ای که خودرو ندارد با اینکه مرفه‌تر است اما یارانه دریافت می‌کند.
* این در شرایطی است که ۴۴ درصد مردم خودرو ندارند. کسانی که خودرو ندارد از این یارانه محروم می شوند و درست نیست.
* مثال دیگری بخواهم بزنم، اگر یک خانواده ۴ نفره یک حقوق ۱۲ تا ۱۶ میلیون تومان دارد، ما طبق قانون مالیات، نزدیک ۱۰درصد حقوقشان یعنی یک میلیون و ششصد تومان مالیات بدهد. درحالی که ما به این خانواده ۴ نفره، نفری ۴۰۰ تومان یارانه می دهیم و به همان میزان یارانه، مالیات می گیریم. این در حالی است که خیلی از افرادی که درآمد بسیار زیادی دارند، با فرار مالیاتی و شفاف نبودن بحث‌های مربوط به شبکه‌های مالی فرار می کنند.
*این نشان می دهد که مناسباتی که وجود دارد تصحیح جدی نیاز دارد. ما چند طرح جدی داریم یک همین طرحی است که مطرح شد و طرح وان که داشتیم که انرژی چگونه به بهترین شکل توزیع شود و مردم همه یارانه‌ای که می خواهند داشته باشد عادلانه باشد.
* مردم می توانند خودشان بر اساس منافعی که برایشان حاصل می شود مصرف انرژی را مدیریت کنند. یک سبد غذایی داشته باشیم که ۱۳ قلم کالای اساسی در اختیار مردم قرار بگیرد.