بدن از ذخایر انرژی خود یعنی گلیکوژن یا قند حیوانی ذخیره شده در کبد و عضلات و همچنین از چربی موجود در بافت چربی برای تامین انرژی استفاده میکند، که اینها موجب افزایش سطح انسولین خون نمیشوند و به همین دلیل هنگام روزهداری میزان انسولین خون کمی پایینتر از روزهای دیگر است.
کاهش انسولین خون احتمال ذخیره چربی (شروع چاقی) و همچنین احتمال مقاوم شدن سلولها به انسولین (که زمینه ساز شروع دیابت است) را کاهش میدهد.
باید توجه کرد که روزهداری علاوه بر اینکه منجر به استراحت دستگاه گوارش میشود، سوخت و ساز بدن را تنظیم کرده و احتمال ابتلا به بیماریها از جمله افسردگی و استرس، افزایش فشار خون، میگرن، افزایش وزن، بیخوابی و گاهی دیابت را کاهش میدهد.
با این حال در برخی موارد روزهداری در افراد بیمار لطماتی را به سلامت فرد وارد میکند که به همین دلیل لازم است این افراد برای اطمینان از بی خطر بودن روزه گرفتن با پزشک خود مشورت کنند تا در صورت احتمال لطمه به سلامتی از روزه گرفتن خودداری کنند.
بنابر اعلام دانشگاه علوم پزشکی تهران، دیابت از جمله بیماریهایی است که بسته به میزان شدت و همچنین نوع آن، توصیههای متفاوتی برای روزهداری دارد. افراد مبتلا به دیابت که دارو دریافت میکنند، با توجه به شدت بیماری و با مشورت با پزشک ممکن است مجاز به روزهداری باشند.
در مبتلایان به دیابت غیر وابسته به انسولین (دیابت نوع ۲) که دارای اضافه وزن بالا باشند (BMI بالاتر از ۲۸ دارند) و با دریافت منظم دارو (به صورت ۲ بار در شبانه روز) قند خون خود را کنترل میکنند، روزهداری نهتنها مضر نیست، بلکه میتواند مفیدتر هم باشد.
افراد دیابتی که دارای شرایط زیر هستند (با تشخیص پزشک) لازم است از روزهداری خودداری کند:
- افراد مبتلا به دیابت (چه از نوع وابسته به انسولین و چه غیر وابسته به انسولین) که هنوز بیماری خود را کنترل نکردهاند و قند خون آنها هنوز به حد قابل قبولی نرسیده است.
- مبتلایانی که قند خون بالا داشته، اما هنوز از داروی خاص و همچنین فعالیت بدنی مناسب جهت درمان دیابت پیروی نمیکنند.
- مبتلایان دیابت نوع ۱ (وابسته به انسولین) که در روز چند نوبت لازم است انسولین تزریق کنند.
- دیابتیهای مبتلا به عفونت
- افراد مبتلا به پرفشاری خون کنترل نشده و همچنین آنژین (نوعی بیماری قلبی) درمان نشده
- افرادی که در طول روز ۲ بار یا بیشتر به افزایش قند خون (هیپرگلیسمی) یا کاهش آن (هیپوگلیسمی) دچار میشوند. اگر افراد دچار تعریق، عرق سرد و تپش قلب شوند، این نشانه افت قند خون است که در این صورت باید روزه باز شود.
- خانمهای باردار یا شیرده مبتلا به دیابت نباید روزه بگیرند.
- افراد سالخورده مبتلا به دیابت نیز نباید روزه بگیرند.