به گزارش صد آنلاین ، سامان یکی از شهرهای استان چهارمحال و بختیاری در ایران و مرکز شهرستان سامان میباشد.
شهر سامان در فاصله ۲۲ کیلومتری شمال شرقی شهرکرد قرار دارد. سامان به دلیل قرار گرفتن در حاشیهٔ زاینده رود از زمینه مناسبی برای کشاورزی، باغداری و جذب گردشگر برخوردار است. محصولات کشاورزی شهر سامان شهرت بسیاری دارند و این شهر به علت وضعیت خاص جغرافیایی برای تولید محصولاتی همچون بادام و گردو بسیار مناسب و از قطبهای مهم تولید این محصولات است.
این شهر زادگاه شاعران معروفی، چون دهقان سامانی و عمان سامانی میباشد. این شهر تا سال ۱۳۴۵ از لحاظ آماری شهر شناخته نمیشد تا این که در این سال پیشنهاد شهرداری گرفتن آن مطرح شد و در سال ۱۳۴۷ به صورت رسمی به شهر ارتقاء یافت.
موقعیت جغرافیایی سامان:
شهر سامان در حاشیهٔ دامنهٔ شرقی کوه شیراز و در فاصله بسیار نزدیکی از رود زاینده رود قرار دارد. سامان در فاصله ۲۲ کیلومتری شمال شرقی شهرکرد و ۸۵ کیلومتری غرب استان اصفهان و متصل به راه غربی شهرکرد به اصفهان قرار گرفتهاست. وضیعت طبیعی آن تقریباً کوهستانی و دارای تپه و ماهورهای متعدد و سرسبز است. در طرح جامع استان چهارمحال و بختیاری ۶ مسیر پیشنهادی گردشگری تعریف شدهاست که مسیر شماره ۲ آن از سامان میگذرد.
این مسیر عبارت است از: شهرکرد ـ چالشتر (قلعه چالشتر) ـ سامان (پل زمان خان ـ شوراب صغیر-حاشیه زاینده رود) ـ هوره (پل هوره) ـ مارکده ـ دریاچه سد زاینده رود ـ بن (آبگیر بن) ـ امامزاده سید محمد ـ شهرکرد.
مردم شناسی:
مردم این شهر غالباً ترک قشقایی هستند، هم چنین مهاجرهایی از اطراف اصفهان و شهرکرد و غرب خوزستان در بین فامیلهای ساکن در این شهر به چشم میخورند. اهالی شهر سامان پیرو دین اسلام (تشیع) میباشند.
زبان و ادبیات مردم سامان:
مردم شهر سامان به زبان ترکی قشقایی و اندکی از جمعیت به فارسی صحبت میکنند. زبان اصلی مردم شهر سامان و نیز روستاهای اطرافش ترکی قشقایی است و در محیط اداری، مدرسه و سطح شهر به زبان فارسی و گاه به ترکی قشقایی سخن میگویند. با آن که سامان شهر کوچکی است، اما زادگاه چندین شاعر بنام است. از جمله این شاعران میتوان به دهقان سامانی، عمان سامانی، افلاکی سامانی، نیسان سامانی، قطره، دریا، ذره، محیط و تبیان اشاره کرد.
عمان سامانی یکی از معروفترین شاعران ملی است و کتاب شعر بسیار معروفی به نام گنجینة الاسرار دارد که در آن وقایع عاشورا را به زبان شعر توضیح میدهد. دیوان گنجینة الاسرار این چنین آغاز میشود:
کیست این پنهان مرا در جان و تن کز زبان من همی گوید سخن
این که گوید از لب من راز کیست؟ بنگرید این صاحب آواز کیست؟
مراسمهای شهر سامان:
مراسم چاق چاقو
مراسم چاق چاقو یکی از مراسمهای عزاداری حسینی میباشد که اصالتاً مربوط به شهرستان سامان است و هم اکنون در شهرستان سامان (شهر سامان و اکثر روستاهای زیر مجموعه مثل شوراب صغیر) و برخی نقاط استان چهارمحال و بختیاری (مثل سورشجان) برگزار میشود. نکته مهم مربوط به مراسم چاق چاقو این است که برخلاف بسیاری از مراسمهای عاشورایی، چاق چاقو در نیمه شب (اغلب ساعت ۳ نیمه شب) و فقط یک شب (صبح عاشورا) برگزار میشود. در این مراسم دسته بزرگی از جمعیت با شکلی خاص، اشعاری ویژه و آهنگی مخصوص در شهر سامان به راه میافتند و هرنفر دو قطعه سنگ یا چوب تخت در دست میگیرد با نظمی خاص برهم میکوبند.
مردم در این شب تا زمانی که هوا تاریک است باید شهر را دور بزنند و مراسم تا اذان صبح ادامه پیدا میکند و پس از اقامه نماز جماعت صبح به خانه یا مساجد بازمیگردند و خود را برای عزاداری روز عاشورا آماده میکنند.