خواص نمک برای سلامت بدن، زیبایی پوست و درمان درد‌ها را بشناسید

یه گزارش مجله سلامت صد آنلاین ،اعلب افراد بر این باور هستند که مصرف نمک تنها عوارض و مضراتی را برای بدن به همراه دارد، در حالی که مصرف اندازه نمک خواص مناسبی برای زیبایی و سلامت بدن دارد.

خواص نمک برای سلامت بدن، زیبایی پوست و درمان درد‌ها

شاید تا به حال از فواید نمک کمتر شنیده اید. نمک، نه تنها برای زندگی، بلکه برای سلامتی بسیار ضروری است. به گفته کارشناسان، آمریکایی‌ها حداقل ۵۰۰ میلی گرم سدیم برای سالم نگه داشتن بدن خود مصرف می‌کنند. اما نیاز‌های فردی، عادات و نیز سبک زندگی آن‌ها بطور قابل توجهی متفاوت است. بیشتر نمک مصرفی ما از غذا‌ها و مقدار کمی از آن از آب تامین می‌شود. در این بخش به فواید و مضرات نمک می‌پردازیم.

فواید استفاده از نمک

باز جذب آب:

بیماری‌های پاتوژنیک مزمن نظیر اسهال و وبا منجر به کم آب شدن بدن و هم چنین از دست رفتن مواد معدنی بدن می‌شود، بنابراین اگر درمان به موقع صورت نگیرد عملکرد کلیه‌ها و دستگاه گوارش را مختل خواهد کرد.

مصرف نمک‌های محلول در آب و گلوکز، سریع‌ترین راه برای مقابله با خشکی بدن است. محلول خوراکی آب و نمک را می‌توان به بیماران مبتلا به اسهال و دیگر بیمار‌های پاتوژنیک داد.

تسکین ماهیچه (پا):

گرفتگی عضلات اغلب در بزرگسالان مسن و ورزشکاران رخ می‌دهد. ورزش، نوسانات وزن بدن، بارداری، عدم تعادل الکترولیت و از دست دادن نمک در بدن از عوامل بروز این مشکل هستند.

فعالیت فیزیکی فشرده در گرمای تابستان یکی از دلایل مهم در گرفتگی عضلات غیر ارادی است. ورزشکاران روزانه حدود ۴ تا ۶ قاشق چای خوری نمک را به خاطر تعریق بیش از حد از دست می‌دهند. مصرف غذا‌هایی که منابع طبیعی نمک هستند ممکن است شدت گرفتگی عضلات را کاهش دهد.

نوشیدن یک لیوان آب به همراه یک قاشق چای خوری نمک برای ورزشکاران توصیه می‌شود. همچنین آب گوجه و نوشیدنی‌های ورزشی نیز گزینه‌های خوبی هستند.

کمک به درمان فیبروز کیستیک:

فیبروز کیستیک یک بیماری ژنتیکی است که با از دست دادن بیش از حد نمک و مواد معدنی از طریق عرق، کم آبی و ترشح خلط ایجاد می‌شود. خلط زیاد، مجاری ادرار و مجرای گوارش را مسدود می‌کند.

در این بیماری از دست رفتن یون‌های سدیم و کلرید به شکل نمک بسیار بالا است تا اندازه‌ای که پوست بیماران شور است. برای جبران این ضایعه، چنین افرادی باید غذای شور و نمکی مصرف کنند از آنجا که مخاط مانع جذب چربی در شکم می‌شود، افراد مبتلا به فیبروز کیستی ممکن است در مواد مغذی محلول در چربی مثل ویتامین‌های آ، دی، ایی و ک کمبود داشته باشند.

بهبود بهداشت دندان:

مینای دندان یک لایه سخت است که دندان‌ها را می‌پوشاند و از آن‌ها در برابر حملات پلاک و اسید محافظت می‌کند. مینای دندان از یک نمک محلول به نام هیدروکسی آپاتیت تشکیل شده است. پوسیدگی دندان وقتی اتفاق می‌افتد که این نمک‌ها به علت تشکیل پلاک حل می‌شوند.

نداشتن مینای دندان موجب از بین رفتن مواد معدنی استخوان و دندان و در نتیجه پوسیدگی می‌شود. استفاده از آب نمک، مسواک و نخ دندان می‌تواند اثرات بازدارنده روی ورم لثه و کرم خوردگی داشته باشد، با این حال، هیچ مطالعات علمی قابل توجهی برای استفاده از آب نمک در پیش گیری از بیماری‌های مزمن دندان وجود ندارد.

تسکین گلو درد و سینوزیت:

غرغره آب نمک گرم ممکن است گلو درد را کاهش دهد و هم چنین به درمان عفونت‌های دستگاه تنفسی فوقانی کمک کند. با این حال، شواهد علمی کافی برای اثبات این اثر وجود ندارد. آب نمک ممکن است احساس خارش گلو را کاهش دهد، اما لزوما طول درمان عفونت را کوتاه نمی‌کند.

بینی خود را با آب نمک بشویید، زیرا یک درمان موثر برای سینوزیت است. آب نمک می‌تواند گرفتگی بینی که مانع تنفس نرمال می‌شود را تسکین دهد. با این حال، آزمایش‌ها بالینی این روش را درمان سینوزیت نمی‌دانند.

مفید برای دستگاه گوارش:

*نمک نقش اصلی در فرآیند گوارش و جذب ایفا می‌کند. نمک، آنزیم آمیلاز در دهان را تحریک می‌کند. هنگام استفاده، نمک به شما این امکان را می‌دهد که مزه غذا را بچشید. علاوه بر این، نمک با شکستن مولکولهاب غذا، برای گوارش و هضم غذا مفید است. علاوه براین نمک، هیدروکلریک اسید را ایجاد می‌کند. هیدروکلریک اسید در ترشحات گوارشی بسیار ضروری است و دیواره‌های معده را می‌پوشاند.

بهبود مشکلات تنفسی:

نمک به بیماری‌های تنفسی مانند آسم، برونشیت و تب کمک می‌کند، همچنین در کاهش التهاب دستگاه تنفسی بسیار عالی است، بنابراین مخاط را کاهش دهید تا راحت‌تر نفس بکشید. نیمی از قاشق چای خوری نمک را در یک لیوان آب بریزید و آن را بنوشید، این ترکیب به پاک سازی سینوس کمک می‌کند.

درمان زخم انگشت پا:

گاه ناخن انگشت بزرگ پا به درون گوشت فرو رفته و در آنجا رشد می‌کند که موجب درد زیاد و عفونت می‌شود. برای کاهش ورم و حساسیت ایجادشده، می‌توان پای خود را در محلول آب و نمک در چند روز متوالی قرار دهید و بعد از هر بار آز پماد آنتی بیوتیک استفاده کرده و به دور انگشت خود باند بپیچید. اگر پس از چند روز بهبود نیافت به پزشک مراجعه کنید.

کاهش اگزما و پسوریازیس:

در وان حمام محلول آب و یک فنجان نمک درست کرده و ۱۵ دقیقه در آن دراز بکشید این کار به کاهش تورم اگزما کمک می‌کند.

خواص مصرف نمک به صورت ناشتا

برای افزایش عملکرد بدن باید صبحانه شما مقوی باشد. همچنین قبل از خوردن صبحانه، مقداری محلول آب گرم و نمک میل کنید، زیرا آب نمک حاوی مقدار مناسبی الکترولیت است و ماده معدنی مورد نیاز برای تامین انرژی را به بدن می‌رساند.

تسهیل خواب و درمان افسردگی:

بسیاری از افراد مشکل آب ریزش دهان دارند که هنگام خواب جاری می‌شود. خوابیدن باعث کمبود نمک در بدن شده و کمبود آن می‌تواند منجر به کمبود آب و همچنین ترشح غدد بزاق بیشتر شود. مصرف نمک در زمان خواب به جلوگیری از ایجاد بزاق بیش از حد کمک می‌کند. علاوه بر این، نمک با تولید دو هورمون سروتونین و ملاتونین به شما این امکان را می‌دهد تا با استرس مقابله و افسردگی را درمان کنید در نتیجه باعث می‌شود در طول شب بهتر بخوابید.

جلوگیری از پوکی استخوان:

نمک برای سلامت استخوان‌ها مورد نیاز است و تقریبا یک چهارم نمک درون بدن شما در استخوان‌ها ذخیره می‌شود. نبود نمک و آب باعث می‌شود بدن نمک مورد نیاز خود را از استخوان‌ها جذب کند که این کار می‌تواند منجر به پوکی استخوان شود؛ بنابراین مصرف آب و نمک به طور متوسط به شما کمک می‌کند تا از پوکی استخوان اجتناب کنید.

تقویت سیستم ایمنی:

نمک اولین آنتی بیوتیک جهان و دارای خاصیت ضد ویروسی است. بنابراین، جایگزینی شگفت برای آنتی بیوتیک‌های است که عوارض جانبی دارد. نمک سیستم ایمنی بدن را تقویت و به شما کمک می‌کند تا از بدن در برابر ویروس سرماخوردگی، تب، آنفولانزا و بیماری‌های خود ایمنی به علاوه آلرژی محافظت کنید.

سلامت قلب:

اگر چه نمک به عنوان ماده‌ای مضر شناخته شده است، اما ترکیب آن در آب می‌تواند به کاهش سطح کلسترول بالا، فشار خون بالا و نیز کنترل ضربان قلب نامنظم کمک کند، در نتیجه در برابر حملات قلبی و آترواسکلروز، ایمنی ایجاد می‌کند.

لایه برداری صورت:

با ماساژ دادن پوست با ترکیبی از یک قاشق چای خوری نمک و یک قاشق چای خوری روغن زیتون می‌توانید لایه برداری صورت انجام دهید.

نرم کننده پوست:

نمک می‌تواند به کاهش چربی پوست کمک کند. برای این کار، یک بطری اسپری کوچک با آب ولرم و یک قاشق چای خوری نمک درست کرده و روی صورت اسپری کنید. دقت کنید که روی چشم‌ها زده نشود. این ترکیب به عنوان نرم کننده پوست عمل می‌کند.

درمان پف چشم:

برای درمان پف چشم ها، روی کمر دراز بکشید و پنبه را آغشته به محلول آب نمک داغ کنید و آن را روی پف چشم‌ها بکشید.

لایه برداری با نمک:

با لایه برداری دست‌ها و پا‌ها با استفاده از نمک می‌توانید سلول‌های مرده را از بین ببرید و همچنین گردش خون را بهبود بخشید. بعد از حمام و زمانی که پوست هنوز مرطوی است، کمی نمک روی دست خود بزنید و آن را به آرامی روی دست‌ها و پاهایتان بمالید.

نرم کردن مو‌ها:

نمک به دلیل داشتن مواد معدنی مهم، می‌تواند باعث براق شدن، ترمیم و محافظت از مو شود.

جلوگیری از تعریق پوست سر:

برای کاهش تعریق از اسپری نمک بر روی ریشه‌های مرطوب مو استفاده کنید و به آن اجازه دهید تا خشک شود. نمک می‌تواند هر گونه عرق یا چربی را پاک کند.

کاهش استرس:

تحقیقات نشان داده است که هورمون‌های استرس توسط مقادیر بالای سدیم در بدن مهار می‌شود و با اختلال افسردگی مقابله می‌کند.

درمان آفت دهان:

برای کاهش و بهبود سریعتر آفت دهان می‌توان از روش شستشوی دهان با محلول آب و نمک استفاده کرد. در نصف لیوان آب، یک قاشق چای خوری نمک را اضافه کرده و محلول را در دهان بچرخانید و سپس دور بریزید. تکرار این عمل در روز موجب بهبود آفت دهان می‌شود.

شستشوی زخم:

شستشوی زخم با آب نمک و با فشار پایین در جلوگیری از عفونت و تشدید آن موثر است.

طبع و خواص نمک در طب سنتی

نمک دارای طبع گرم و خشک است. این ماده نوعی اصلاح کننده غذاست، یعنی غذا را سالم و گند زدایی می‌کند.

خوردن مقدار کمی نمک قبل از غذا، موجب از بین رفتن میکروب‌های معده می‌شود که در حفره دهان تجمع کرده اند.

مصرف نمک بعد از غذا باعث می‌شود که باقی مانده مواد غذایی در لابه لای دندان‌ها منجربه خرابی دندان‌ها نشود.

نمک یک ضد عفونی کننده بسیار مناسب و طبیعی برای سبزیجات است. برای ضدعفونی کردن سبزیجات مقداری نمک به آب در یک ظرف اضافه کرده و سبزیجات را برای مدتی در آن قرار دهید.

برای پانسمان زخم‌های دیابتی، عسل و نمک را به نسبت ۳ به ۱ باهم مخلوط کرده و پس از شست وشوی خوب زخم، این ترکیب را روی زخم قرار داده و سپسس پانسمان کنید.

خوردن مقداری نمک طعام در ابتدا و پایان غذا، بدن را از بیماری‌هایی مانند جنون، جذام و برص در امان می‌دارد.

برای درمان درد‌های مفصلی نمک طعام را در ابغوره حل کرده و این ترکیب را کمی گرم کنید. سپس آن را روی عضو دردناک ضماد کنند تا درد بهبود یابد.

مالیدن نمک و پیه هندوانه ابوجهل بر سر جوش‌ها را خوب می‌کند.

نمک سبب افزایش هوش می‌شود.

نمک خوردنی و بخصوص نمک اندرانی لثه سست را محکم کند.

برای برطرف شدن درد گوش، ضماد نمک و سرکه را بر گوش بگذارید.

درد گوش

برای از بین بردن لکه سیاه خونی چشم نمک و روغن زیتون و عسل را ضماد کنید و بر چشم گذارید تا لکه از بین برود.

نمک زداینده، تحلیل برنده، گیرنده است.

نمک سوخته مصلح خوراک‌های سرد است.

نمک اندرانی بادشکن است.

انواع نمک خلط‌های بند آمده (جامد) را می‌گُدازند، اما نمک تلخ گرمتر و گُدازنده‌تر از سایر نمک‌ها است.

طب اسلامی- ایرانی مصرف نمک طبیعی بخصوص نمک دریا را توصیه و از مصرف نمک‌های صنعتی و تصفیه شده نهی می‌نماید.

یُد موجود در نمک طبیعی طعام نیز بر کارکرد غده تیروئید اثر مثبت دارد، اما یُد شیمیایی داخل بعضی از نمک‌های صنعتی موجود در بازار، اثرات سوء و خطرناکی دارد و اگر فردی پرکاری تیروئید داشته باشد، یُد شیمیایی برای او سمی مهلک است.

خواص نمک از دید طب اسلامی در کلام امامان

امام باقر (ع) در روایتی می‌فرمایند:

نمک شفای هفتاد بیماری است و اگر مردم خواص نمک را می‌دانستند برای درمان مریضی‌ها فقط از آن استفاده می‌کردند.

امام علی (ع) می‌فرمایند:

هر کس غذا را با نمک آغاز کند هفتاد درد و درد‌های دیگری که بجز خداوند کسی از آن‌ها آگاهی ندارد را از خود دور می‌نماید، اگر بر سر سفره‌ای نمک نباشد ملائکه حاضر نمی‌شوند و صحت بدن وجود ندارد و سفره برکت نخواهد داشت.

چنانچه در بخش سلامت نمناک عنوان شده است امام رضا (ع) درباره خواص نمک به نقل از پدران گرامی خویش رسول اکرم (ص) خطاب به امیر المومنین می‌فرمایید:

بر تو باد نمک، چرا که در آن شفای هفتاد درد است که کمترین آن‌ها جذام، پیسی و دیوانگی است.

در کتاب عیون اخبار الرضا از عبدالله بن عبدالرحمان معروف به صفوانی روایت شده است:

کاروانی از خراسان به سوی کرمان می‌رفت، راهزنان راه را بر مسافران بستند و مردی را به اسارت گرفته و او را شکنجه دادند و پس از گرفتن مقداری پول در میان برف رها و دهانش را از برف پر کرده و بستند. همسر یکی از راهزنان، مرد را فراری داد. اما دهان و زبان مرد آسیب دید به طوری که به سختی صحبت می‌کرد.

این مرد به خراسان برگشت و شنید امام علی بن موسی الرضا (ع) در نیشابور است. در خواب دید یک نفر به او می‌گوید:فرزند پیامبر خدا به خراسان آمده است، داروی بیماری تو نزد ایشان است. در خواب احساس کردم نزد امام رفته و دوای دردم را از ایشان پرسیدم، ایشان فرمود:مقداری زیره و آویشن و نمک بردار و نرم کن و روزی دو یا سه مرتبه در دهان خودت نگه دار تا خوب شوی.

مرد از خواب بیدار شد و تصمیم گرفت به سوی حضرت برود و بیماری خودش را بگوید پس به نزد حضرت رفت و گفت:ای پسر پیامبر خدا! ماجرای من چنین و چنان است و دهان و زبانم آسیب دیده است به طوری که به سختی می‌توانم حرف بزنم، به من دارویی یاد بدهید تا از آن سود ببرم.

امام رضا (علیه السلام) فرمود:آیا به تو یاد ندادم؟ برو و به آنچه را در خواب گفتم انجام بده.

آن مرد گفت:ای پسر پیامبر خدا، اگر مصلحت می‌دانی آن را دوباره برایم تکرار کنید.

امام رضا (علیه السلام) به من فرمود:مقداری زیره، آویشن و نمک را با یکدیگر مخلوط و مقداری از آن در هر روز، دو یا سه مرتبه در دهان بگذار که خوب خواهی شد.

مرد گفت:استفاده کردم از دارویی که حضرت برایم تجویز نمود و خوب شدم. (کتاب عیون اخبار الرضا از عبدالله بن عبدالرحمان)

عوارض ناشی از مصرف نمک زیاد

ابتلا به فشار خون:

محققان به این نتیجه رسیده اند که با کاهش مصرف سدیم، می‌توان فشار خون را کاهش داد.

ابتلا به بیماری‌های کلیوی:

فشار خون بالا منجر به افزایش دفع کلسیم می‌شود. یون‌های کلسیم از ذخایر معدنی موجود در استخوان دفع می‌شود و در کلیه‌ها تجمع می‌یابد. این تجمع در طول زمان باعث می‌شود سنگ در کلیه‌ها و مجاری ادرار شکل بگیرد.

بیماران مبتلا به فشار خون اغلب دچار بیماری‌های مزمن کلیه هستند. این امر به دلیل ناتوانی آن‌ها برای دفع سدیم اضافی از بدن رخ می‌دهد. توصیه می‌شود که بیماران کلیوی در روز، ۴۰۰۰ میلی گرم سدیم مصرف کنند.

سرطان معده:

آزمایش‌های بالینی در طول ده‌ها سال مصرف نمک زیاد را به سرطان معده ربط داده اند. این آزمایشات یک همبستگی آماری مثبت بین عفونت باکتریایی (هلیکوباکتر پیلوری) و مصرف نمک را نشان می‌دهند.

میزان بالای سدیم در معده ممکن است التهاب سلول‌های محافظ شکمی را تشدید کند. چنین اتفاقی ممکن است احتمال جهش نا مطلوب را افزایش دهد که باعث سرطان معده می‌شود. گونه‌های هلیکو باکتر نیز در این شرایط نامساعد تکثیر می‌شوند.

برخی مطالعات، مصرف بالای نمک را یکی از دلایل رشد آسم، آب مروارید و ورم (تورم ناشی از نگهداری مایعات) گزارش می‌کنند. اما شواهد برای اثبات این ادعا کافی نیست. از این رو بهتر است با کاهش مصرف نمک، از بروز این بیماری‌ها جلوگیری کنید.

مصرف کم نمک چه عوارضی دارد؟

مصرف کم نمک می‌تواند منجر به هیپوناترمی (سطح پایین سدیم در خون) شود. نشانه‌های کمبود نمک عبارتند از:

- سردرد
- حالت تهوع
- استفراغ
- خستگی
- افتادن‌های مکرر
- پوکی استخوان
- اختلال شناختی
- بی حالی
- تشنج
- کما
- آسیب دائمی مغز

در بیماران مسن تر، هیپوناترمی اغلب باعث ورم (تورم) دست ها، پا‌ها و اندام‌های داخلی می‌شود. این امر به دلیل نفوذ مایعات خارج سلولی رخ می‌دهد، زیرا تعادل شیمیایی مختل می‌شود.

21458/خ