آیا دیوار مرزی بتنی، مشکل امنیتی در مرز عراق و سوریه را حل می‌کند؟

 عراق با هدف تقویت امنیت مرزی در نوار مرزی غربی با سوریه در منطقه «القائم» در شمال رود فرات دیوار بتنی عایق به طول 160 کیلومتر و ارتفاع 3 متر احداث کرد.

در بیانیه وزارت کشور عراق آمده است: «عبدالامیر الشمری وزیر کشور، روز یکشنبه دیواری را که در منطقه باغوز در شمال فرات و نوار مرزی عراق و سوریه تکمیل شد، با حضور فرمانده ارتش افتتاح کرد. نیروهای مرزی و تعدادی از فرماندهان امنیتی».

به گزارش میدل ایست نیوز، در این بیانیه به نقل از الشمری آمده است: «دیوار بتنی بخشی از یک سری استحکامات امنیتی بزرگ است که توسط این وزارتخانه برای تقویت امنیت مرزی انجام شده است که به کنترل امنیت مرزهای عراق و سوریه، جلوگیری از عملیات قاچاق و مبارزه با گروه های مسلح کمک کرده است.»

سرتیپ مقداد الموسوی سخنگوی وزارت کشور عراق با بیان اینکه طول دیوار حائل 160 کیلومتر و ارتفاع آن در شمال رود فرات 3 متر است، تأیید کرد که فرماندهی نیروهای مرزبانی در ظرف یک سال این دیوار را به انتها رسانده است.

الموسوی افزود که این دیوار به دلیل استحکام آن کمک زیادی به کاهش تردد غیر قانونی خواهد کرد، به ویژه از آنجایی که یک خندق به عمق 3 متر و عرض 3 متر در مجاورت آن وجود دارد، علاوه بر یک اسکلت خاکی، سپس یک دیوار بتنی با سیم خاردار در کنار حضور نیروهای امنیتی و برج های مراقبت و دوربین های حرارتی.

بیش از دو دهه است که مرزهای عراق و سوریه شاهد عملیات نفوذ افراد مسلح از جمله القاعده و داعش و همچنین عملیات‌های قاچاق بزرگی بوده است که پس از ناآرامی های سوریه در سال 2011 و تصرف این مناطق توسط گروه های مسلح تروریستی گسترش یافت.

حاتم الفلاحی، کارشناس نظامی، معتقد است که این دیواره به کنترل امنیت و کاهش نفوذ و عملیات قاچاق کمک می کند، اما در عین حال مانع از این عملیات به طور کامل نمی شود، زیرا مرز دو کشور تا مسافت های طولانی تا 605 کیلومتر امتداد دارد و امکان نفوذ از سایر مناطق وجود دارد که به ویژه که فرماندهی نیروهای مرزبانی ضعیف است و توانایی کافی برای کنترل این منطقه حیاتی را ندارد.

الفلاحی گفت که عملیات کنترل مرزی به هواپیماهای بدون سرنشین برای نظارت، برج های دادگاه و گشت زنی در امتداد نوار مرزی نیاز دارد.

وی خاطرنشان کرد که حضور گروه های مسلح در عراق و همچنین در سوریه ممکن است عملیات ورود و خروج از سوریه را تسهیل کند.

به گفته الفلاحی، با توجه به این موضوع، «یگان‌های نظامی ممکن است نتوانند از حرکت این گروه‌ها و همچنین حضور حزب کارگران کردستان در کوه سنجار که در سوریه گسترش دارد، جلوگیری کنند».

کنترل و نظارت ناقص

الفلاحی در خصوص امکان گسترش حصار مرزی به مناطق وسیع تر معتقد است که این امر به توان مالی و اقتصادی نیروهای مرزبانی و وزارت کشور بستگی دارد چرا که نیازمند تلاش و توان بیشتری است.

این کارشناس نظامی خاطرنشان می کند: در مناطق مرزی دیگری نیز سنگرهای بسیار بزرگی به عرض 6 متر و عمق 3 متر حفر شده است که عراق در مدت اخیر از آنها برای کاهش عملیات نفوذ و قاچاق استفاده کرده است. در حالی که مناطق مرزی زیادی وجود دارد که باید به طور کامل کنترل شوند، به ویژه مرزهای عراق و ایران، زیرا در فواصل طولانی تا بیش از 1400 کیلومتر امتداد دارند.

طول مرز عراق و سوریه بیش از 600 کیلومتر است، از منطقه رکبان در مرز اردن در جنوب، تا منطقه فیش خابور در نزدیکی مرز ترکیه در شمال.

صفا الاعسم، کارشناس امنیتی، معتقد است که ساختن دیوار گامی در مسیر درست است، زیرا حدود 80 درصد از تردد گروه‌های مسلح را متوقف می‌کند و از قاچاق مواد مخدر و امثال آن جلوگیری می‌کند و خاطرنشان کرد که منطقه باغوز محل «تروریست»های فعال است.

الاعسم افزود که این دیواره مصونیت امنیتی بیشتری ایجاد می کند، اما این که خط جداکننده کامل برای جلوگیری از نقض حریم مرزها باشد کافی نیست.

وی خاطرنشان کرد که وزارت کشور اقدامات دیگری در این زمینه انجام خواهد داد، از جمله:

اتصال دوربین های مداربسته در امتداد مرز عراق و سوریه.
دیده بانی مرزها از طریق پهپادها و دستگاه های رادار.
اعمال کنترل کامل بر مرزها از طریق تماس مستقیم با اتاق های عملیات برای کنترل هرگونه تحرک.

منبع: الجزیره / تحریریه دیپلماسی ایرانی/۱۱