باکتریوفاژها نوعی ویروس هستند که باکتری ها را شکار می کنند. حدود یک قرن پیش آنها به عنوان روشی امیدوارکننده برای مبارزه با عفونت ها ظاهر شدند، اما به محض اختراع پنی سیلین، تحقیقات درباره آنها متوقف شد. با این حال، از آنجایی که باکتریها به طور فزاینده ای نسبت به آنتی بیوتیکها مقاوم می شوند، درمانهای فاژی مجدداً مورد توجه دانشمندان قرار گرفته اند.
اکنون، محققان دانشگاه زوریخ و بیمارستان دانشگاه بالگریست از فاژها برای تشخیص و درمان عفونتهای مثانه و مجاری ادراری (UTIs) استفاده کرده اند. سه گونه اصلی باکتری وجود دارد که باعث این عفونتها می شود که شامل اشریشیا کلی، کلبسیلا و انتروکوک می شود. اما آزمایشهایی برای تشخیص اینکه کدام یک در یک بیمار خاص مقصر است ممکن است چند روز طول بکشد. در عوض، پزشکان اغلب آنتی بیوتیکها را تجویز می کنند بدون اینکه لزوماً بدانند که آیا این آنتی بیوتیکها در برابر فشار بیمار مؤثر هستند یا خیر.
در مطالعه جدید، محققان راه بسیار سریع تری را برای شناسایی باکتری مشکل ابداع کردند. ابتدا تیم پژوهشی فاژهایی را که سه گونه باکتری را هدف قرار می دهند اصلاح ژنتیکی کردند تا طعمه آنها سیگنال های نوری ساطع کند. سپس آنها را روی نمونه ادرار بیمار گذاشتند، جایی که می توانند اشکالات مشکل را در کمتر از چهار ساعت مشخص کرده و به پزشکان اجازه می دهند بهترین آنتیبیوتیک را برای درمان آن گونه تجویز کنند. این امر باعث بهبود نتایج برای بیماران و همچنین کاهش خطر مقاومت آنتی بیوتیکی می شود.
در یک مطالعه جداگانه، تیم تحقیقاتی توانایی فاژها در کشتن باکتری ها را بهبود بخشید. آنها فاژها را مهندسی ژنتیکی کردند تا پس از آلوده کردن اهداف خود، نه تنها فاژهای بیشتری تولید کرده، بلکه پروتئین هایی به نام باکتریوسین نیز تولید کنند. این پروتئین ها در کشتن باکتری ها، به ویژه آنهایی که در برابر فاژها مقاومت کرده اند، موثر هستند.
این تیم پژوهشی معتقدند: این مطالعات نشان می دهد که چگونه فاژها می توانند به کاهش افزایش ابر میکروبها کمک کنند و گزینههای درمانی جدیدی را ارائه دهند که هدفمندتر هستند. آنتی بیوتیک ها چندان مناسب نیستند و باکتری های خوب و بد را به یک اندازه از بین می برند. اما فاژها بیشتر شبیه تک تیراندازها عمل کرده و تنها به باکتری های خاص حمله می کنند.
در حالی که هنوز راه زیادی تا استفاده گسترده از فاژ درمانی در انسان باقی مانده است، این تیم قصد دارد به زودی درمان جدید را در یک کارآزمایی بالینی روی بیماران آزمایش کند.
شرح کامل این مطالعه در مجله تخصصی Nature Communications منتشر شده است.