اسرائیل و تهدید وجودی که از جانب ایران حس می کند

نویسنده: غفور کریمی، کارشناس مسائل سیاسی

 بنیامین نتانیاهو این دوره از نخست وزیری را با تشکیل یک ائتلاف متشکل از تندروهای مذهبی که اکثریت را در پارلمان این رژیم در اختیار دارند، آغاز کرده است. طرح‌های کابینه جدید اسرائیل برای ایجاد اصلاحات در قوه قضائیه این رژیم، کنترل دولت بر تعیین قضات و سایر مقامات دستگاه قضایی را افزایش و قدرت دیوان عالی در خصوص لغو مصوبات و یا صدور حکم علیه اقدامات دولت را محدود خواهد کرد. واکنش ها به این طرح به تدارک چندین باره تجمعات توسط مخالفین علیه وی و کابینه این رژیم منجر شده است. این امر احتمال بروز درگیری ها و ناآرامی های درون این رژیم و تنش زایی میان نهادهای مختلف و تلاشی اجتماعی – سیاسی را نیز بیشتر کرده است. 

انشقاق اجتماعی در بدنه جامعه اسرائیل ناشی از شرایط تاریخی این جامعه است. در واقع جامعه اسرائیل حائز شرایطی بسیار خاص است. اجتماعی که از توده جمعیتی مهاجر و متکثر شکل گرفته است به طوری که نمی توان آن را جامعه ای طبیعی محسوب کرد. مهاجرانی که از مناطق و کشورهای مختلف در اسرائیل گرد هم آمده و به هم پیوسته اند، نتیجه شرایط جهان در قرن بیستم و متاثر تبلیغات آخرالزمانی آژانس یهود، لاجرم راه سرزمین های اشغال را در پیش گرفته اند.

از زمان تولد جبری اسرائیل در شرق مدیترانه، خاورمیانه با چالش های مداوم و بحران زا و بروز وضعیتی پیچیده مواجه شده، این امر به بازتولید و تکثیر مداوم آشوب و ایجاد شرایط بغرنج امنیتی در منطقه منجر شده است به گونه ای که هیچ دولتی در خاورمیانه نمی تواند تضمینی جهت حفظ ثبات و امنیت خود، در کوتاه مدت ارائه کند. 

شبکه فاکس نیوز در درج یاددشتی که در خروجی خود در تاریخ  23 فوریه برابر با سوم اسفند ماه اعلام کرد  بر اساس گزارش های فاش شده و با استناد به گزارش شبکه 12 اسرائیل، رهبران اسرائیل اخیرا یک سری جلسات محرمانه ای را برای تدارک حمله به تاسیسات هسته‌ای ایران، برگزار کرده اند.

حضور ایران در سطح منطقه و تلاش های مصرانه برای دستیابی به توانایی های هسته ای، دیدگاه امنیتی اسرائیل را نسبت به تهدیدهای سنتی در منطقه عربی تغییر داده است. دکترین امنیتی اسرائیل در حال حاضر مبتنی بر این واقعیت است که با توجه به تغییرات و روندهای موجود در محیط پیرامونی، تا زمانی که ایران به فن آوری تسلیحات هسته ای دست نیافته یا توازن راهبردی جدیدی به نمایش نگذاشته است، تمامیت ارضی اسرائیل با تهدید نابود کننده ای مواجه نخواهد شد. بدون تردید سخنان مقامات ارشد سیاسی و نظامی اسرائیلی نشان دهنده  افزایش نگرانی های روزافزون و رو به رشد ایشان از نفوذ ایران در منطقه است.

اسرائیل با داشتن آسیب پذیرترین و پرمخاطره ترین محیط امنیتی پیرامونی، همیشه دغدغه بقا و حفظ امنیت وجودی خود را داشته است. بدین سبب، به صورت علی الدوام سایه سنگین تهدیدهای حیاتی را بر وجود خود احساس کرده است. اسرائیل برای آنکه بتواند در هر رویارویی نظامی به پیروزی لازم دست یابد، از راهبرد دفاع پیش گیرانه محدود استفاده می کند، لیکن راهکارهای دفاعی آن ماهیت تهاجمی دارند. با توجه به آنکه، خاک اسرائیل بسیار کم عرض و کوچک است بنابراین نیازمند است تا نیروی دفاعی اسرائیل هرگونه مناقشه ای را در خاک دشمن و نه در داخل سرزمین های اشغالی دنبال کند؛ این موضع از نبود عمق راهبردی نشات می گیرد بنابراین به دلیل فقدان و عدم کثرت منابع انسانی، به دنبال پیروزی در کوتاه ترین زمان است. انتخاب این وضعیت پیچیده و تهدیدپذیر برای تضمین بقا و ادامه حیات باید اسرائیل را دچار افول نکند تا بتواند با اتکا بر بازدارندگی مؤثر و تاکتیک های تهاجمی مقطعی به همان راهبرد دفاعی خود ادامه دهد. به نظر می رسد این بازیگر مخل منطقه ای، اساس روابطش را با کشورهای منطقه بر اساس سیاست مجموع – صفر تنظیم کرده است. از این رو، تشویش های امنیتی بر دیگر ابعاد سیاستگذاری های این دولت سایه افکنده است. بر این اساس، اتخاذ سیاست خارجی اسرائیل بر اساس سیاست امنیت ملی این کشور بارگزاری و نهادینه شده، بنابراین بازدارندگی مؤثر همچنان زیربنای تفکر راهبردی اسرائیل باقی مانده است. 

اسرائیل نگران است که ایران آخرالامر به سلاح هسته ای دست یابد. این گزاره بر اساس افزایش غنی سازی اورانیوم به سطوح بالاتر، تسریع در ساخت سانتریفیوژهای پیشرفته، شکل گرفته است. در صورت به وقوع پیوستن این گزاره، وضعیت توازن قدرت بین ایران و اسرائیل را بر هم خواهد زد و به مثابه موتور متحرکه هژمونی ایران، به تحرک فزاینده حزب الله، حماس و جنبس اسلامی فلسطین در حاشیه پیرامونی اسرائیل و جنبش انصارالله و حشد الشعبی عراق در منطقه مبدل خواهد شد که اسرائیل به شدت نگران پیامدهای آن است. 

با توجه به بروز تنش های داخلی در هفته های گذشته و ضریب صعودی سقوط دولت، احتمال اینکه دولت نتانیاهو به منظور دور کردن تنش ها و صدور بحران، اقدامات برجسته ایذایی فرامرزی را علیه منافع ایران عملی کند، افزایش خواهد یافت. منبع/دیپلماسی ایرانی