جمعه ۲۴ اسفند ۱۴۰۳
بازدید:۱۵۳۰
صد آنلاین | منطقه باستانی شهر یئری در ۳۱ کیلومتری شرق مشگین شهر و ۶۵ کیلومتری شمال غرب اردبیل در استان اردبیل قرار دارد. این شهر تاریخی در شمال غربی روستای پیر ازمیان در کنار رود قره سو واقع شده است.به گزارش صد آنلاین ، شهر یئری مشگین شهر، منطقه‌ای تاریخی به وسعت ۴۰۰ هکتار است که در هفت مهرماه ۱۳۸۱ هجری شمسی با شماره ۶۱۶۲ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید. از ویژگی‌های جالب این منطقه، حدود ۵۳۷ سنگ‌افراشت باستانی است که ارتفاعی بین ۷۰ تا ۲۶۰ سانتی‌متر دارند و اکثرا منقوش به اشکال انسان هستند. در واقع، روی این سنگ‌افراشت‌ها اشکال افرادی دست‌به‌سینه و معمولا بدون دهان به‌چشم می‌خورد. البته در میان این سنگ‌افراشت‌های بی‌دهان تنها یک مجسمه زن با دهان وجود دارد. کلیه نقوش بر اثر ضربه‌های منظم و دقیقی با سنگ‌ها و فلزات سخت و استخوان حیوانات به وجود آمده‌اند. نقش‌هایی از بز کوهی، انسان در حالت‌های مختلف و چندین نقش نامشخص دیگر قابل‌مشاهده هستند که تعداد آن‌ها محدود است.
تصاویر هیکل‌های سنگی شهر یئری اردبیل با تصاویر هیکل‌ها و سر‌های انسان‌ها که روی اجاق‌های ایغدیر ترکیه نقش بسته است، شباهت زیادی دارد. طرح حکاکی‌ها با سنگ‌نگاره‌های کشور‌های پاکستان (گرام شال)، ترکیه (یازیلی کایلی)، قزاقستان (تام گلی تاس و کول ژاباسی)، ازبکستان (سارمیش)، قرقیزستان (چولپونانا)، افغانستان (هزارسم)، جمهوری آذربایجان (قوبستان)، تاجیکستان، ارمنستان (گغاما)، مصر، عراق و یمن، نکات اشتراکی دارند. این امر نشان از گستره فرهنگی و تمدن مشابه و کهن در سرزمین‌های بسیار دور از هم دارد.
همچنین سنگ‌نگاره‌های این منطقه شباهت‌های زیادی با نمونه‌های کشف‌شده در منطقه ارسباران در آذربایجان شرقی دارد. سنگ‌نگاره‌های آذربایجان ایران و جمهوری آذربایجان شباهت‌های ظاهری بسیار زیادی به هم دارند؛ گویی همه نقوش در یک دوره و توسط یک هنرمند با سبک و طرح مشابه حکاکی شده‌اند. نمونه‌های موجود در ایران و قوبستان دقیقا بر اساس یک فلسفه اعتقادی حک شده‌اند. بیشترین نقوش، بز کوهی هستند؛ چراکه بز کوهی نمادی از یک فرشته و برگرفته از اسطوره‌ای کهن بوده است.
حفاظت از شهر یئری
سنگ‌افراشت‌های منطقه باستانی شهر یری، علی‌رغم ارزش بالای تاریخی، چندان مورد توجه و حفاظت نیستند. این آثار در طول هزاران سال با املاح و مواد موجود در خاک و به‌طور کلی با شرایط طبیعت تنظیم شده بودند. پس با بیرون کشیدن آن‌ها و قراردادن در معرض جریان هوا تغییرات زیادی در روند قبلی ایجاد شده است. ظاهرا در سال ۱۳۸۳ برای حفاظت از سنگ‌افراشت‌ها دوباره آن‌ها را در زیر خاک دفن کردند؛ ولی بدون برنامه خاصی برای محافظت از آن‌ها مجددا از خاک بیرون کشیده شده‌اند.
4461/ی