بیرون زدگی دیسک کمر یا فتق دیسک کمر زمانی رخ میدهد که قسمتی از دیسک بین مهرهای از طریق پارگی حلقوی به بیرون فشار میآورد. دیسکهای بین مهرهای بالشتکهایی هستند که بین مهرههای ستون فقرات قرار دارند و از آنها محافظت میکنند. هسته دیسک یک ماده ژلاتینی است که در مرکز دیسک قرار دارد و حلقه فیبری یک لایه خارجی سخت است که هسته را احاطه کرده است.
بیرون زدگی دیسک کمر میتواند در هر قسمت از ستون فقرات رخ دهد، اما شایعترین محل آن در قسمت پایین کمر (مهرههای L۴ و L۵) است.
درمان دیسک کمر بدون جراحی در کلینیک دکتر گوهری بر اساس بروزترین روشها و با استفاده از تجهیزات پیشرفته فیزیوتراپی ارائه میشود.
دلایل بیرون زدگی دیسک کمر
- افزایش سن: با افزایش سن، دیسکهای بین مهرهای به تدریج خشک میشوند و ضعیفتر میشوند. این امر باعث میشود که دیسکها بیشتر مستعد پارگی و بیرون زدگی باشند.
- حرکات ناگهانی و شدید: حرکات ناگهانی و شدید مانند بلند کردن اجسام سنگین یا خم شدن بیش از حد میتواند باعث آسیب به دیسکهای بین مهرهای شود.
- آسیبهای ورزشی: آسیبهای ورزشی مانند ضربه به کمر یا سقوط میتواند باعث پارگی دیسکهای بین مهرهای شود.
- وضعیت نامناسب بدن: وضعیت نامناسب بدن مانند خم شدن بیش از حد یا قوز کردن میتواند باعث فشار بیش از حد بر روی دیسکهای بین مهرهای شود.
- چاقی: چاقی میتواند فشار بیش از حد بر روی دیسکهای بین مهرهای وارد کند.
- سیگار کشیدن: سیگار کشیدن میتواند باعث کاهش جریان خون به دیسکهای بین مهرهای شود. این امر میتواند باعث خشک شدن و ضعیف شدن دیسکها شود.
- عوامل ژنتیکی: در برخی موارد، بیرون زدگی دیسک کمر میتواند به دلیل عوامل ژنتیکی باشد.
علائم بیرون زدگی دیسک کمر میتواند شامل موارد زیر باشد:
- درد کمر: این درد معمولاً در یک طرف کمر احساس میشود و میتواند به باسن، ران، یا پاها نیز سرایت کند.
- ضعف یا بیحسی در پاها: این ضعف یا بیحسی میتواند به دلیل فشار بر ریشههای عصبی ایجاد شود.
- گزگز یا سوزن سوزن شدن در پاها: این احساس نیز میتواند به دلیل فشار بر ریشههای عصبی ایجاد شود.
- مشکل در راه رفتن: در موارد شدید، بیرون زدگی دیسک کمر میتواند باعث مشکل در راه رفتن شود.
درمان دیسک کمر بدون جراحی
استراحت
اولین قدم در درمان بیرون زدگی دیسک کمر، استراحت دادن به کمر است. این کار میتواند به کاهش التهاب و درد کمک کند. استراحت معمولاً به مدت چند هفته توصیه میشود. در این مدت، باید از فعالیتهای سنگین که میتوانند فشار بیشتری بر روی کمر وارد کنند خودداری کنید.
داروهای مسکن
داروهای مسکن بدون نسخه یا با نسخه میتوانند به تسکین درد کمک کنند. داروهای مسکن بدون نسخه مانند استامینوفن یا ایبوپروفن معمولاً برای درد خفیف تا متوسط اثربخش هستند. در موارد شدید، ممکن است نیاز به استفاده از داروهای مسکن قویتر با نسخه مانند مخدرها یا داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی (NSAIDs) باشد.
درمان دیسک کمر با فیزیوتراپی
فیزیوتراپی ستون فقرات یکی از روشهای درمانی موثر برای بیرون زدگی دیسک کمر است. فیزیوتراپیست با استفاده از روشهای مختلف میتواند به کاهش درد، بهبود عملکرد و پیشگیری از عود بیماری کمک کند.
فیزیوتراپی میتواند به تقویت عضلات پشت و بهبود انعطاف پذیری کمک کند. این کار میتواند به کاهش فشار بر روی دیسکهای بین مهرهای کمک کند و همچنین میتواند به بهبود دامنه حرکتی و عملکرد کمک کند.
روشهای فیزیوتراپی برای درمان بیرون زدگی دیسک کمر عبارتند از:
- تمرینات تقویتی: این تمرینات به تقویت عضلات اطراف ستون فقرات کمک میکنند و از فشار بیش از حد بر روی -دیسکها جلوگیری میکنند.
- تمرینات کششی: این تمرینات به بهبود انعطافپذیری عضلات و رباطهای اطراف ستون فقرات کمک میکنند و از سفتی عضلات جلوگیری میکنند.
- ماساژ درمانی: ماساژ درمانی میتواند به کاهش درد و بهبود جریان خون در ناحیه کمر کمک کند.
- حرارت درمانی: گرما درمانی میتواند به کاهش درد و التهاب کمک کند.
- الکتروتراپی: الکتروتراپی میتواند به کاهش درد و بهبود عملکرد عضلات کمک کند.
فیزیوتراپیست با توجه به شرایط بیمار، برنامه درمانی مناسبی را برای او طراحی میکند. این برنامه درمانی معمولاً شامل جلسات منظم فیزیوتراپی است که در طی چند هفته یا چند ماه انجام میشود.
در بسیاری از موارد، فیزیوتراپی به تنهایی میتواند باعث بهبود علائم بیرون زدگی دیسک کمر شود. با این حال، در برخی موارد ممکن است نیاز به جراحی باشد.
در ادامه به برخی از مزایای فیزیوتراپی برای درمان بیرون زدگی دیسک کمر اشاره میشود:
- کاهش درد: فیزیوتراپی میتواند به کاهش درد و بهبود عملکرد بیمار کمک کند.
- بهبود عملکرد: فیزیوتراپی میتواند به بهبود قدرت، انعطافپذیری و دامنه حرکتی بیمار کمک کند.
- پیشگیری از عود بیماری: فیزیوتراپی میتواند به پیشگیری از عود بیماری کمک کند.
اگر دچار بیرون زدگی دیسک کمر هستید، بهتر است برای درمان به یک فیزیوتراپیست مراجعه کنید. فیزیوتراپیست میتواند به شما کمک کند تا علائم خود را بهبود ببخشید و به فعالیتهای روزانه خود بازگردید.
جراحی
در برخی موارد، جراحی ممکن است برای درمان بیرون زدگی دیسک کمر ضروری باشد. جراحی معمولاً زمانی انجام میشود که درمانهای غیر جراحی موثر نباشند یا علائم شدید باشند. پس از جراحی نیز فیزیوتراپی برای بازیابی قدرت و تحرک ستون فقرات اهمیت زیادی دارد و کمک زیادی به روند بهبودی میکند.
در اینجا چند نکته برای کمک به جلوگیری از بیرون زدگی دیسک کمر وجود دارد:
- وزن سالم خود را حفظ کنید. وزن زیاد میتواند فشار بیشتری بر روی ستون فقرات وارد کند.
- عضلات پشت خود را تقویت کنید. عضلات قوی پشت میتوانند از ستون فقرات حمایت کنند.
- از بلند کردن اشیا سنگین به صورت ناگهانی خودداری کنید. هنگام بلند کردن اشیا سنگین، از زانوها استفاده کنید و کمر خود را صاف نگه دارید.
- از حرکات تکراری که میتوانند به ستون فقرات فشار وارد کنند خودداری کنید.
- به طور منظم ورزش کنید. ورزش منظم میتواند به تقویت عضلات و بهبود انعطاف پذیری کمک کند.