درمان خانگی سرفه و پیشگیری از سرماخوردگی

به گزارش صد آنلاین بهترین شیوه درمان سرفه با توجه به علت اصلی بوجود آورنده آن انتخاب می‌شود. بسیاری از علل احتمالی سرفه شامل آلرژی‌ها، عفونت‌ها و ریفلاکس اسید معده است.

برخی از دارو‌های طبیعی ممکن است به کاهش سرفه کمک کنند. افرادی که می‌خواهند از دارو‌های طبیعی برای درمان سرفه‌های خود بهره بگیرند باید آن‌ها را از منابع معتبر تهیه کنند.

همچنین این افراد باید در نظر داشته باشند که برخی گیاهان و مکمل‌ها می‌توانند با دیگر دارو‌ها تداخل داشته و عوارض جانبی ناخواسته‌ای ایجاد کنند. توجه داشته باشید در صورتی که سرفه‌ها شدید بوده یا تا چند هفته ادامه داشته باشد، لازم است به پزشک مراجعه کنید.

طیف مختلفی از درمان‌های طبیعی وجود دارد که می‌توان برای درمان سرفه‌های مداوم استفاده کرد. در اینجا ۱۲ مورد از این روش‌ها را به صورت دقیق‌تر بررسی می‌کنیم:

۱) چای عسل: بر اساس برخی تحقیقات عسل ممکن است سرفه را تسکین دهد. یک مطالعه روی درمان سرفه شبانه در کودکان به مقایسه تاثیر عسل تیره با داروی تسکین سرفه دکسترومتورفان پرداخت. نتایج نشان داد تاثیر درمانی عسل روی سرفه بیشتر از داروی دکسترومتورفان است. گرچه تاثیرات عسل به میزان اندکی از دکسترومتورفان بیشتر است، اما والدین همگی استفاده از این درمان طبیعی را ترجیح می‌دادند.

برای استفاده از عسل به عنوان درمان سرفه، دو قاشق چایخوری عسل را با آب گرم یا یک چای گیاهی مخلوط کنید و این مخلوط را روزی یک یا دو بار بنوشید. توجه داشته باشید به کودکان زیر یک سال عسل ندهید.

۲) زنجبیل: زنجبیل به دلیل خواص ضد التهابی می‌تواند سرفه‌های خشک و مربوط به آسم را کاهش دهد. همچنین به از بین بردن حالت تهوع و درد نیز کمک می‌کند. یک مطالعه نشان می‌دهد برخی از ترکیبات ضد التهابی زنجبیل می‌تواند غشای مجاری تنفسی را تسکین دهد که به کاهش سرفه می‌انجامد.

چای زنجبیل را با اضافه کردن ۲۰ تا ۴۰ گرم تکه‌های زنجبیل ساده در یک فنجان آب داغ دم کنید. اجازه دهید به مدت چند دقیقه پیش از نوشیدن چای، زنجبیل‌ها در آب خیس بخورند. می‌توانید با افزودن عسل با آبلیمو به چای به خوش طعم شدن و افزایش تاثیرات آن کمک کنید. 

توجه داشته باشید که در برخی موارد چای زنجبیل می‌تواند باعث ناراحتی معده یا سوزش سر دل شود.

۳) مایعات: مصرف مایعات کافی برای افرادی که سرما خورده‌اند یا سرفه می‌کنند، حیاتی است. بر اساس تحقیقات نوشیدن مایعات با دمای اتاق می‌تواند سرفه، آبریزش بینی و عطسه را کاهش دهد. با این حال افرادی که علائم دیگری از سرماخوردگی یا آنفلوآنزا را دارند ممکن است بهتر باشد نوشیدنی‌هایشان را گرم کنند، چرا که نوشیدنی‌های گرم علائم بیشتری از جمله گلودرد، لرز و کوفتگی را تسکین می‌دهند. از نوشیدنی‌های گرمی که می‌توانند موثر باشند می‌توان آب گوشت، چای‌های گیاهی، چای سیاه بدون کافئین، آب گرم و آب میوه‌های گرم را نام برد. این نوشیدنی‌ها علائم سرماخوردگی را فورا تسکین می‌دهند.

۴) بخار: سرفه‌های مرطوب که باعث تولید ماده مخاطی یا خلط می‌شوند با بخار بهبود می‌یابند. حمام را از بخار پر کرده و دوش آب داغ بگیرید. چند دقیقه در بخار حمام باقی بمانید تا علائم فروکش کند. پس از حمام یک لیوان آب بنوشید تا بدنتان خنک شده و از کمبود آب بدن جلوگیری شود.

همچنین می‌توانید یک کاسه بخور درست کنید. برای این کار یک کاسه بزرگ را با آب داغ پر کنید. گیاهان و اسانس‌هایی مانند اکالیپتوس یا رزماری را به آب اضافه کنید که باعث افزایش اثرات درمانی بخور می‌شوند. یک حوله روی سرتان بگذارید و روی کاسه خم شوید به شکلی که بخار بین صورت شما و حوله به دام بیفتد. این عمل را به مدت پنج دقیقه ادامه دهید. اگر داغی بخار پوستتان را اذیت می‌کند، کمی وقفه ایجاد کنید تا پوستتان خنک شود و سپس دوباره به عمل بخور ادامه دهید.

بر اساس توصیه‌های موسسه ملی قلب، ریه و خون آمریکا (NHLBI) افراد مبتلا به سرفه‌های مرطوب و گرفتگی قفسه سینه بهتر است از دستگاه بخور در فضای خانه استفاده کنند.

۵) گل ختمی: گیاه گل ختمی سابقه طولانی در استفاده برای درمان سرفه و گلودرد دارد. این گیاه به دلیل محتوای بالای لعابی که دارد می‌تواند گلو را پوشش داده و باعث تسکین تحریکات ناشی از سرفه شود. یک مطالعه نشان داد شربت سرفه گیاهی شامل گل ختمی، آویشن و "عَشَقه" به طور موثر سرفه‌های ناشی از سرماخوردگی و عفونت‌های تنفسی را از بین می‌برد. به طوری که پس از ۱۲ روز مصرف این شربت ۹۰ درصد از شرکت کنندگان اثربخشی آن را بسیار خوب اعلام کردند. گل ختمی به شکل گیاه خشک شده یا چای کیسه‌ای نیز موجود است. آن را به آب داغ اضافه کنید و بنوشید. هر میزان که این گیاه بیشتر در آب خیس بخورد، لعاب بیشتری تولید می‌کند و تاثیر بیشتری دارد. از عوارض جانبی آن نیز می‌توان به ناراحتی معده اشاره کرد که البته با نوشیدن مایعات اضافی می‌توان آن را جبران کرد.

۶) غرغره آب نمک: این درمان ساده یکی از موثرترین درمان‌های گلودرد و سرفه‌های مرطوب است. آب نمک باعث کاهش خلط و مخاط پشت گلو و در نهایت منجر به کاهش سرفه می‌شود. نصف قاشق چایخوری نمک را در آب گرم حل کنید. اجازه دهید تا محلول به آرامی خنک شود. به هنگام غرغره آب نمک را چند لحظه در گلو نگه دارید و سپس بیرون بریزید. عمل غرغره آب نمک را روزی چند بار تا زمان بهبود سرفه انجام دهید. از دادن آب نمک به کودکان خردسال اجتناب کنید چرا که ممکن است قادر به غرغره درست آب نمک نباشند و بلعیدن آن نیز می‌تواند خطرناک باشد.

۷) بروملین: بروملین آنزیمی است که در آناناس و به ویژه در مغز آن به وفور یافت می‌شود. بروملین خواص ضد التهابی داشته و ممکن است خواص خلط آور نیز داشته باشد و خلط را از بین برده و از بدن خارج کند. برخی افراد برای کاهش خلط گلو و سرکوب سرفه روزانه آب آناناس می‌نوشند، اما بروملین کافی در آب آناناس برای کاهش عوارض سرفه وجود ندارد. به همین منظور مکمل‌های بروملین در دسترس بوده و می‌توانند در از بین بردن سرفه موثر باشند. با این حال بهتر است پیش از استفاده از مکمل‌های جدید با پزشک مشورت کنید. همچنین احتمال آلرژی به بروملین وجود داشته و این ماده می‌تواند عوارض جانبی ایجاد یا با برخی دارو‌ها تداخل پیدا کند. همچنین افرادی که از رقیق کننده‌های خون یا آنتی بیوتیک‌های خاص استفاده می‌کنند نباید بروملین مصرف کنند.

۸) آویشن: آویشن علاوه بر استفاده‌های آشپزی، استفاده درمانی نیز داشته و به عنوان درمانی مشترک برای سرفه، گلودرد، برونشیت و مشکلات گوارشی به کار می‌رود. یک مطالعه نشان داد شربت سرفه حاوی برگ آویشن و عَشَقه در افراد مبتلا به برونشیت حاد از شربت‌های دارونما موثرتر است. اثرات شفابخش آویشن احتمالا به دلیل آنتی اکسیدان‌های این گیاه است. می‌توانید شربت‌هایی که حاوی آویشن هستند را برای درمان سرفه‌های خود استفاده کنید. همچنین می‌توانید با افزودن دو قاشق چایخوری برگ آویشن خشک به یک فنجان آب داغ، چای آویشن درست کنید و پس از ۱۰ دقیقه آن را بنوشید.

۹) تغییر رژیم غذایی برای درمان ریفلاکس اسید معده: ریفلاکس اسید معده یکی از دلایل شایع سرفه است. اجتناب از غذا‌هایی که می‌تواند باعث ریفلاکس معده شود، یکی از بهترین راه‌های کنترل این بیماری و کاهش سرفه‌های ناشی از آن است. محرک‌های ریفلاکس در هر فرد ممکن است متفاوت باشد. افرادی که مطمئن نیستید چه چیزی باعث ریفلاکس اسید معده آن‌ها می‌شود، می‌توانند با حذف رایج‌ترین محرک‌ها از رژیم غذایی و نظارت بر علائم خود، بیماری‌شان را کنترل کنند.

از غذا‌ها و نوشیدنی‌هایی که به طور معمول باعث ریفلاکس اسید معده می‌شوند می‌توان به الکل، کافئین، شکلات، مرکبات، غذا‌های سرخ شده و چرب، سیر و پیاز، نعناع، ادویه جات و غذا‌های تند و گوجه فرنگی و محصولات تولید شده از گوجه فرنگی اشاره کرد.

۱۰) نارون قرمز: بومیان آمریکایی به طور سنتی از پوست درخت نارون قرمز برای درمان سرفه و مشکلات گوارشی استفاده می‌کنند. نارون قرمز شبیه گل ختمی است چرا که میزان بالایی لعاب داشته که به تسکین گلودرد و سرفه کمک می‌کند. یک قاشق چایخوری گیاه خشک شده نارون قرمز را به آب داغ اضافه کرده و حداقل ۱۰ دقیقه صبر کنید و سپس چای نارون قرمز را بنوشید. اما توجه داشته باشید که گیاه نارون قرمز می‌تواند در جذب دارو‌ها تداخل ایجاد کند.

۱۱) استیل سیستئین (NAC): استیل سیستئین مکملی است که از اسید آمینه ال – سیستئین درست می‌شود. مصرف میزان مشخص به طور روزانه می‌تواند با کاهش مواد مخاطی در مجاری تنفسی، شدت و تکرار سرفه‌های مرطوب را کاهش دهد. بررسی چندین مطالعه نشان می‌دهد استیل سیستئین می‌تواند به طور قابل توجه و مداومی باعث کاهش علائم در افراد مبتلا به برونشیت مزمن شود. برونشیت مزمن یک التهاب طولانی مدت در مجاری تنفسی است که باعث تجمع مواد مخاطی و ایجاد سرفه و دیگر علائم می‌شود. توصیه محققان استفاده روزانه میزان ۶۰۰ میلی گرم استیل سیستئین در افرادی که مجاری تنفسی‌شان مسدود نیست و میزان ۱۲۰۰ میلی گرم در افرادی که در مجاری تنفسی آن‌ها انسداد وجود دارد، است. البته لازم به ذکر است که استیل سیستئین می‌تواند عوارض جانبی شدیدی از جمله کهیر، ورم، تب و تنگی نفس ایجاد کند. در صورت بروز هر یک از این عوارض با پزشک مشورت کنید.

۱۲) پروبیوتیک‌ها: اگرچه پروبیوتیک‌ها به طور مستقیم سرفه را کاهش نمی‌دهند، اما با تقویت باکتری‌های روده منجر به تقویت سیستم ایمنی بدن می‌شوند. یک سیستم ایمنی قوی می‌تواند در مبارزه با عفونت‌ها یا آلرژی‌هایی که باعث سرفه می‌شوند بهتر عمل کند. طبق تحقیقات نوعی پروبیوتیک، باکتری‌ای به نام لاکتوباسیلوس، مزایای معتدلی در جلوگیری از سرماخوردگی دارد. مکمل‌های حاوی لاکتوباسیلوس و سایر پروبیوتیک‌ها را می‌توان از داروخانه‌ها تهیه کرد. برخی از غذا‌ها نیز به طور طبیعی از پروبیوتیک‌ها غنی هستند که از آن‌ها می‌توان سوپ "میسو" (یا میسوشیرو که یک سوپ ژاپنی است)، ماست طبیعی، کیمچی و کلم ترش را نام برد. با این حال تعداد و تنوع واحد‌های پروبیوتیکی در غذا‌ها به شدت متفاوت است. پس بهتر است علاوه بر خوردن غذا‌های غنی از پروبیوتیک از مکمل‌های پروبیوتیک نیز استفاده کنید.

نکاتی برای جلوگیری از سرماخوردگی

اگرچه نمی‌توان همیشه از شر سرفه‌ها در امان ماند، اما با رعایت نکات زیر می‌توان احتمال ابتلا به آن را کاهش داد:

- اجتناب از تماس با افرادی که بیمار هستند: همواره فاصله‌ای امن را از افرادی که به سرماخوردگی، آنفلوآنزا یا سرفه مبتلا هستند رعایت کنید.

- شست و شوی مرتب دست‌ها: از صابون و آب گرم برای از بین بردن باکتری‌ها و ویروس‌های روی پوست استفاده کنید. طرز صحیح شست و شوی دست‌ها را به کودکان آموزش دهید و در صورت لزوم از مواد ضد عفونی کننده دست بر پایه الکل استفاده کنید.

- استفاده از ضد عفونی کننده: هنگامی که یکی از اعضای خانواده بیمار است، آشپزخانه و سرویس‌های بهداشتی را به طور منظم با مواد ضد عفونی کننده تمیز کنید. ملحفه‌ها، حوله‌ها و اسباب بازی‌ها را نیز با آب داغ شست و شو دهید.

- نوشیدن مایعات کافی: آب آشامیدنی، چای‌های گیاهی و سایر نوشیدنی‌های سالم را به میزان کافی برای جلوگیری از کم آبی مصرف کنید.

- کاهش استرس: استرس سیستم ایمنی را تحت تاثیر قرار داده و خطر ابتلا به بیماری را افزایش می‌دهد. برای کاهش استرس می‌توان به ورزش منظم، مدیتیشن، تنفس عمیق و تکنیک‌های تمدد اعصاب عضلانی پیشرفته روی آورد.

- خواب کافی: هر شب بین ۷ تا ۹ ساعت بخوابید تا سالم مانده و وزن مناسب خود را حفظ کنید.

- مصرف مکمل‌های تقویت کننده سیستم ایمنی: در طول فصل سرماخوردگی و آنفلوآنزا مکمل‌هایی، چون روی، ویتامین ث و پروبیوتیک‌ها را مصرف کنید تا از بیماری‌ها دور بمانید.

علاوه به این‌ها علائم آلرژیک گاهی اوقات با علائم سرماخوردگی مشابه است. با اجتناب از محرک‌های آلرژی زا مانند گرده گل‌ها، گرد و غبار، پوست و موی حیوانات و قارچ‌ها به کاهش علائم آن کمک کنید و برای دریافت دارو‌های مناسب یا واکسن‌های ضد آلرژی به پزشک مراجعه کنید.

در صورت مشاهده علائمی، چون خلط زرد یا سبز رنگ بدبو، لرز، کم آبی، تب بیش از ۳۹ درجه، تبی که بیش از سه روز ادامه یابد و ضعف به پزشک مراجعه کنید و اگر سرفه‌هایتان با خونریزی یا مشکلات تنفسی همراه است سریعا با اورژانس تماس بگیرد.