بلایی که سیگار سر مغز می آورد

اسکن‌های مغزی نشان می‌دهد افرادی که از سنین نوجوانی به سیگار کشیدن تمایل پیدا می‌کنند، در دو بخش مهم از مغز خود با کاهش ماده خاکستری روبه‌رو می‌شوند. این دو بخش احتمالاً نقش مهمی در حس خودداری و اعتیاد ایفا می‌کنند، بنابراین شناخت دقیق این سازوکار‌ها و مداخله به‌موقع می‌تواند مرگ‌ومیر ناشی از مصرف دخانیات در سنین بالاتر را کاهش دهد.

گروهی از پژوهشگران بین‌المللی به رهبری «تیان‌یه جیا»، متخصص بیوانفورماتیک و «شیتونگ شیانگ»، عصب‌شناس دانشگاه فودان چین اسکن‌های MRI مغز بیش از ۸۰۰ نفر را از بریتانیا، آلمان، فرانسه و ایرلند گردآوری کردند. این شرکت‌کنندگان همچنین به پرسش‌هایی درباره خصوصیات شخصیتی خود پاسخ دادند.

محققان سپس اطلاعات افرادی که از ۱۴ سالگی شروع به سیگار کشیدن کرده بودند، با افراد غیرسیگاری مقایسه کردند. سپس همین مقایسه زمانی که ۱۴ ساله‌ها به سنین ۱۹ و ۲۳ سالگی رسیدند، تکرار شد.

در پایان مشخص شد کسانی که از ۱۴ سالگی شروع به کشیدن سیگار کرده بودند، نسبت به غیرسیگاری‌ها ماده خاکستری کمتری در «قشر شکمی داخلی پیش‌پیشانی» سمت چپ مغز خود داشتند، این قسمت از مغز مسئول تنظیم احساسات، تصمیم‌گیری و کنترل خود است.

اسکن‌هایی که ۵ سال بعدتر تهیه شد، نشان داد که بخش مشابهی در مغز البته در سمت مقابل (یعنی در سمت راست) نیز در افراد سیگاری نسبت به غیرسیگاری‌ها با کاهش ماده خاکستری روبه‌رو شده است. این بخش از مغز مرتبط با احساس لذت است.

«باربارا ساهاکیان»، روان‌پزشک دانشگاه کمبریج، توضیح می‌دهد: «قشر شکمی داخلی پیش‌پیشانی منطقه‌ای کلیدی برای دوپامین، هورمون لذت در مغز است که بر کنترل خود اثر دارد.