به گزارش صد آنلاین ، ویتامین b۶ که همان پیریدوکسین است است شامل ترکیباتی مانند پیریدوکسال ۵ فسفات و پیریدوکسامین است. این ترکیبات نقش مهمی در فعالیتهای زیستی بدن دارند. ویتامین b۶ در فعالیتهای فیزیکی مانند حرکت و صرف انرژی برای جریان خون و همچنین در عملکرد فکری نقش مهمی دارد.
کمبود ویتامین b۶ اگر چه موقتی است و چندان شایع نیست، اما بسیار جدی است و دارای علائمی است که در این مقاله عنوان میشود.
ویتامین b۶ در بهبود حالات روحی، سلامت دستگاه عصبی، ساخت هموگلوبین، سوخت و ساز، تنظیم قند خون، تسکین و کاهش درد و ساخت پادتنها برای محافظت از بدن در برابر بیماریها نقش خیلی موثری دارد.
کمبود ویتامین B۶
کمبود ویتامین b۶ در کشورهایی که مردم آنها دچار سوء تغذیه هستند و کالری کافی دریافت نمیکنند شایعتر است. اما در کشورهایی مانند کشورهای غربی این ویتامین به اندازه کافی و حتی بیشتر نیز مصرف میشود.
دوز مناسب مصرف این ویتامین در بزرگسالان ۱.۳ میلی گرم در روز میباشد. این میزان از ویتامین b۶ با تغذیه طبیعی و دریافت کالری کافی در بدن تامین میشود. به همین علت این میزان در افراد سالخورده که با افزایش سن دچار کاهش اشتها میشوند کمتر است و آنها در معرض بیشتر خطر ابتلا به بیماریهای ناشی از کمبود ویتامین b۶ هستند.
علائم کمبود ویتامین B۶
کمبود این ویتامین چندان شایع نیست، اما کمبود آن در دراز مدت سبب بروز اختلالاتی میشود که در زیر عنوان میشود:
• تغییرات در خلق و خو و روحیه مانند تحریک پذیری و افسردگی
• دردهای عضلانی
• احساس خستگی؛ این حالت به علت کمبود گلبولهای قرمز خون که وظیفه اکسیژن رسانی را در بدن دارند رخ میدهد که در نتیجه آن انرژیس به بدن باز میگردد. کمبود ویتامین b۶ سبب کاهش این عنصر در بدن میشود.
• کم خونی
• بیماریهای پوستی و خشکی پوست
• قاعدگیهای دردناک بر اثر بدتر شدن علائم PMS ناشی از کمبود ویتامین b۶
• اختلال در دستگاه عصبی و بروز اختلالات روانی و عصبی مانند تشنج، دردهای مزمن و میگرن، اختلالات روحی و افسردگی.
• بروز بیماریهای قلبی و روماتیسم مفصلی که این حالت به علت کمبود ویتامین b۶ ناشی از افزایش سن در سالمندان شایعتر است. همچنین افزایش خطر ابتلا به آلزایمر و زوال عقل در بین این گروه سنی.
توجه داشته باشید از آنجایی که افراد مسن بیشتر در معرض کمبود ویتامین b۶ هستند توصیه میشود این افراد در صورت کاهش اشتها و وزن و مشکلات ناشی از سوء تغذیه به پزشک مراجعه کنند تا احتمال کمبود ویتامین b۶ در آنها مورد بررسی قرار گیرد.
فواید مصرف ویتامین B۶ و اثرات آن
۱. سلامتی رگهای خونی
در ساختار خون نوعی ترکیب به نام هموسیستئین وجود دارد که نوعی اسد آمینه است و با مصرف غذاهای پروتئینی مانند گوشت تامین میشود. اما بالا بودن سطح این ترکیبات در خون باعث ایجاد التهابات، پیشرفت بیماریهای قلبی و رگهای خونی میشود و در نهایت منجر به حمله قلبی میشود. ویتامین b۶ سطح این ترکیب را تنظیم میکند.
در صورت کمبود ویتامین b۶ این ترکیب در بدن به لایه پوششی رگهای خونی آسیب میزند. این آسیب ممکن است باعث تولید پلاکهای خطرناک و در نتیجه سبب حملات قلبی و سکته مغزی شود.
وجود ویتامینهایی مانند b۶ و فولات در بدن تا حد زیادی از غلظت این ترکیب میکاهد. با کاهش هموسیستئین در رگها اسیب کمتری به آنها وارد شده و سالمتر میباشند.
ویتامین b۶ در کنترل کلسترول و فشار خون خیلی موثر است. این دو فاکتور یعنی فشار خون و کلسترول بالا سبب ابتلا به بیماریهای قلبی میشود.
۲. کمک به بهبود حالات روحی
ویتامین b۶ نقش موثری در تولید هورمونهای سروتونین و نوراپی نفرین دارد و این هورمونها به هورمونهای شادی نیز معروف هستند و به بهبود حالات روحی و ایجاد شادی و افزایش انرژی و تمرکز نیز کمک میکنند.
داروهای ضد افسردگی نیز مانند ویتامین b۶ عمل میکنند یعنی در بدن تولید هورمون سروتونین میکنند. هورمون سروتونین باعث ایجاد ثبات حالات روحی فرد و پیشگیری از بیماریهای روحی و روانی میشود. در نتیجه مصرف ویتامین b۶ باعث بهبود حال روحی، کاهش درد، جلوگیری از کاهش انرژی و افزایش تمرکز میشود.
۳. بهبود فعالیتهای فکری و حافظه
ویتامین b۶ در بهبود عملکرد مغز و تقویت حافظه نقش موثری دارد. این امر در مورد افراد مسن که بیشتر در معرض خطر ابتلا به آلزایمر و فراموشی و اختلالات شناختی هستند اهمیت دارد.
ویتامین b۶ با کمک به کنترل و تنظیم سطح هموسیستئین باعث بهبود عملکرد مغز میشود. زیرا میزان بالای این ترکیب علاوه بر اینکه سبب بروز بیماریهای قلبی میشود میتواند به دستگاه عصبی مرکزی هم آسیب برساند.
مصرف ویتامین b۶ در کودکانی که دچار اختلالات رفتاری و یادگیری هستند، میتواند مفید باشد. محققان معتقدند کمبود سروتونین در کودکان ممکن است باعث برخی اختلالات رفتاری مانند اختلال کم توجهی-بیش فعالی شود.
۴. درمان کم خونی
یکی از نشانههای کم خونی احساس خستگی و کمبود انرژی است. گفتیم که ویتامین b۶ در ساختن هموگلوبین در خون نقش مهمی دارد. هموگلوبین در خون توسط گلبولهای قرمز حمل میشود و وظیفه آن اکسیژن رسانی به سلولهای بدن است. کم خونی در نتیجه کمبود ویتامین b۶ با مصرف مکملهای این ویتامین رفع میشود و یا باعث جلوگیری از بروز آن میشود.
۵. سلامت چشمها
برخی از بیماریهای چشمی به علت کمبود مواد غذایی مناسب و یا رژیم غذایی نامناسب است. ویتامین b۶ و برخی ویتامینها در پیشگیری از بروز مشکلات و بیماریهای چشمی بسیار موثر هستند. برخی از بیماریهای چشمی که بر اثر افزایش سن بروز میکند مانند پیرچشمی و یا دژنراسیون ماکولا را به تاخیر میاندازد.
۶. درمان فشار خون بالا
مصرف ویتامین b۶ سبب میشود تا جریان خون در بدن افزایش پیدا کرده و انسدادهای رگهای خونی باز شود. این امر سبب کاهش فشار خون در افرادی که دچار فشار خون بالا هستند میشود و در نتیجه باعث جلوگیری از ابتلا به بیماریهای قلبی میشود.
۷. تسکین درد
ویتامین b۶ به علت تاثیری که بر روی پیام رسانهای کنترل درد در مغز دارد سبب کاهش درد میشود. افرادی که از دردهای مفصلی به علت روماتیسم ناشی از التهابات مزمن هستند مصرف ویتامین b۶ به آنها کمک میکند تا این درد در آنها کاهش یافته و تسکین شود.
همچنین در دوران قاعدگی به علت بروز علائمی مانند درد سینه ها، حالت تهوع، گرفتگی عضلات، خستگی و سردرد و بروز جوشها روی صورت، که این علائم به علائم سندروم قبل از قاعدگی شناخته میشوند با مصرف مکملهای ویتامین گروه ب مرتفع میشود.
ویتامین b۶ سبب افزایش جریان خون شده و با مدیریت هورمونها باعث کاهش درد و تسکین آن میشود.
توصیه میشود بانوان ۱۰ روز قبل از شروع قاعدگی از مکملهای این ویتامین و ب کمپلکس استفاده کنند.
۸. خواب راحت
ویتامین b۶ همچنین در ساختن هورمون ملاتونین نیز نقش موثری دارد. هورمون ملاتونین باعث میشود تا ساعت بدن به صورت طبیعی تنظیم شود. این هورمون همزمان با تاریک شدن هوا در بدن ترشح میشود و به مغز اعلام میکند که وقت خواب است.
مصرف ویتامین b۶ سبب میشود تا ما به موقع بخوابیم و خواب راحتی داشته باشیم.
۹. کاهش حالت تهوع دوران بارداری
مصرف ویتامین b۶ در زنان باردار سبب کاهش حالت تهوع میشود. طی آزمایشی که انجام شد به یک گروه از زنان باردار ویتامین b۶ داده شد و به گروه دیگر پلاسیبو داده شد. نتیجه این آزمایش نشان داد که زنانی که ویتامین b۶ مصرف کرده بودند در ۲۴ ساعت آینده کمتر دچار حالت تهوع شدند.
ویتامین B۶ در چه غذاهایی یافت میشود؟
این ویتامین در بیشتر غذاها وجود دارد و به همین دلیل نیز کمبود آن خیلی شایع نیست. افراد خیلی کم دچار کمبود این ویتامین میشوند مگر اینکه به علت مشکل جسمی از داروی خاصی مصرف کنند.
گوشت ها: گوشت گاو، جگر گاو، تن ماهی، سینه مرغ و بوقلمون.
دانهها و حبوبات: نخود، نخود فرنگی، کنجد، تخمه آفتاب گردان، لوبیا چیتی، لوبیای سفید، گردو، سویا و غلات، پسته، دانه گل تاج خروس، ذرت
میوهها و سبزیجات: آووکادو، موز، سیب زمینی و سبزیجات نشاستهای
مکملهای ویتامین B۶
مکملهای ویتامین b۶ و گروه ب به صورت قرصها و کپسولها و برخی از این گروه به صورت آمپول نیز وجود دارد. میزان مصرف این مکملها باید تحت نظر پزشک تعیین شود.
اما توصیه میشود که این مکملها را به همراه مواد غذایی طبیعی حاوی ویتامین ب مصرف کنید تا بهتر جذب بدن شود.