جمعه ۰۲ آذر ۱۴۰۳
حسین فاطمی، روزنامه نگار
سفیر و نماینده دائم آمریکا در سازمان ملل روز پنجشنبه به وقت محلی در نشست شورای امنیت سازمان ملل درباره سوریه اعلام که ایالات متحده آمریکا خواستار تمدید مهلت سه گذرگاه مرزی باب الهوی، باب السلام و الراعی در سوریه به مدت یکسال است. جفری دلاور نیتس، سفیر و معاون نمایندگی آمریکا در سازمان ملل در نشست شورای امنیت در مورد تحولات سیاسی و بشردوستانه سوریه افزود: «ماه گذشته توماس گرینفیلد، سفیر آمریکا در سازمان ملل از شورای امنیت خواست تا این مجوز امداد رسانی به سوریه را به مدت دوازده ماه تمدید کرده و گذرگاه های مرزی باب الهوی ، باب السلام و الراعی را نیز شامل شود.»
وی تصریح کرد: «این تنها راه برای اطمینان از دریافت کمک های مورد نیاز مردم سوریه است. حکومت بشار اسد تصمیم گرفته است دسترسی سازمان ملل را غیرقابل پیش بینی کند و مردم سوریه از عواقب این تصمیم رنج می برند. همچنین هیچ نشانه ای مبنی بر اینکه حکومت اسد قصد دارد دسترسی نامحدود سازمان ملل را مهیا کند، وجود ندارد.» معاون نمایندگی آمریکا در سازمان ملل ادامه داد: «به همین دلیل است که قطعنامه شورای امنیت که شامل یک تمدید دوازده ماهه از جمله برای هر سه گذرگاه باب الهوی، باب السلام و الراعی باشد، ضروری است. جامعه بشردوستانه به چنین قطعنامه ای نیاز دارد.»
سفیر و نماینده انگلیس در سازمان ملل نیز همسو با آمریکا اعلام کرد که تمدید گذرگاه های مرزی باب الهوی، باب السلام و الراعی به مدت یکسال برای ارائه کمک های موثر سازمان ملل ضروری است. باربارا وود وارد سفیر و نماینده انگلیس در سازمان ملل در نشست شورای امنیت در مورد تحولات سیاسی و بشردوستانه سوریه افزود: «با ادامه درگیری دوازده ساله در سوریه، انگلیس سه راه پیش روی شورای امنیت برای حمایت از مردم سوریه می بیند. اول اینکه ما باید از دسترسی قابل پیش بینی و پایدار بشردوستانه به چهار میلیون نفر در شمال غرب سوریه اطمینان حاصل کنیم.»
سفیر انگلیس در سازمان ملل اضافه کرد: «دبیر کل سازمان ملل متحد بارها اعلام کرده است که تمدید مجوز کمک های برون مرزی از سوی شورای امنیت برای حداقل دوازده ماه یک الزام اخلاقی و بشردوستانه بوده و تاکید کرده است که هر سه گذرگاه در باب الهوی، باب السلام و الراعی برای کمک مؤثر سازمان ملل ضروری هستند و به همین دلیل ما بر درخواست‌های این شورا برای تمدید و گسترش مجوز فرامرزی کمک های بشردوستانه پیش از ۱۰ ژوئیه را تکرار می کنیم. این یک رویکرد انساندوستانه است.»
مارتین گریفیتس، مسئول کمک‌های بشردوستانه و امدادرسانی سازمان ملل در مواضعی نیزدیک به واشنگتن و لندن با بیان اینکه قطعنامه فرامرزی شورای امنیت درباره گذرگاه های سوریه در ۱۰ ژوئیه پایان می یابد، خواستار تمدید این مجوز برای دوادزه ماه (یکسال) شد تا به گفته او، سازمان ملل و شرکای آن قادر به ارائه کمک های بشردوستانه باشند. مارتین گریفیتس افزود: «مردم سوریه بیش از آنچه که ما تصور می کنیم، رنج می برند.» وی اضافه کرد: «خانواده های سراسر این کشور امروز برای جشن گرفتن عید سعید گرد هم می آیند. اما آنها با غذای کمتری در سفره های خود، سوخت کم در اجاق‌ها و آب محدود در خانه ها مواجه هستند.»
- برنامه امریکا برای سوریه چیست؟
اگر چه واشنگتن سعی دارد با مانور روی موضوع حقوق بشر توجیهی برای ادامه حضورش در سوریه آمریکا پیدا کند، اما به باور طیف عمده ای از تحلیلگران اهداف و دلایل دیگری پشت اصرارهای ایالات متحده برای تمدید گذرگاه های سوریه وجود دارد که عمدتا ناظر به انتقال انرژی به قصد کسی درآمد برای نیروهای همسو با خود در این کشور (سوریه) است. از سال 2014 و سه سال پس از آغاز جنگ داخلی در سوریه، امریکا بدون کسب مجوز از دولت دمشق اقدام به لشکرکشی به شمال شرق و شرق سوریه کرد و از آن زمان نیروهای ایالات متحده حضور نظامی خود را در بخش‌هایی از شرق و شمال سوریه تحکیم کرده‌اند.
براساس گزارش‌ها، آمریکا در حال حاضر 28 پایگاه شامل 24 پایگاه نظامی و 4پایگاه پشتیبانی در سوریه دارد. طبق گزارش رسانه‌ها در این پایگاه‌ها بیش از دو هزار سرباز آمریکایی به بهانه حمایت از نیروهای موسوم به سوریه دمکراتیک (قسد) و جلوگیری از بازگشت مجدد داعش حضور دارند. این نیروها از لحاظ پراکندگی بین استان‌های دیرالزور و الحسکه توزیع شده‌اند. پایگاه‌های نظامی آمریکا در امتداد شرقی رود فرات از جنوب‌شرقی سوریه در نزدیکی گذرگاه مرزی التنف به سمت شمال شرقی در نزدیکی میدان‌های نفتی رمیلان و به‌صورت کلی در الحسکه و دیرالزور پخش شده‌اند.
داده‌های منتشر شده توسط وزارت نفت و منابع معدنی سوریه نشان می‌دهد که در نیمه اول سال 2022یعنی از دی‌ماه 1400تا خرداد 1401نیروهای آمریکایی هر روز بیش از 80درصد از منابع نفتی سوریه را سرقت کرده‌اند، زیرا میانگین تولید روزانه نفت سوریه به 80هزار بشکه در روز می‌رسد و از این میزان روزانه 66هزار بشکه از سوی کامیون‌های نفتکش آمریکایی از سوریه بارگیری شده است. انتظار می‌رود این میزان سرقت نفت از سوی نیروهای آمریکایی همچنان در سوریه ادامه داشته باشد. این در حالی است که بخش نفت و گاز سهم مهمی در درآمدهای دولت سوریه دارد، اگرچه ذخایر نفت سوریه در مقایسه با سایر کشورهای خاورمیانه ناچیز است.
حتی پیش از جنگ داخلی در مقطعی در سال 2008، تولید نفت سوریه به 406هزار بشکه در روز هم رسیده است. این آمار را بی‌بی‌سی به نقل از گزارش بریتیش پترولیوم تأیید کرده و گفته است میزان تولید نفت سوریه تا سال 2018تا 80درصد سقوط کرد و از این میزان باقیمانده نیز بخش ناچیزی در کنترل دولت دمشق قرار دارد. از سوی دیگر یکی از دلایل کاهش تولید نفت سوریه، حملات هوایی آمریکا در این کشور است. این حملات هوایی آسیب‌های زیادی به منابع و تاسیسات نفتی سوریه وارد کرد و بسیاری از تاسیسات نفتی را از مدار فعالیت خارج کرد؛ آسیب‌هایی که تا به امروز هنوز جبران نشده و این وضعیت بحرانی در صنعت نفت سوریه با غارت منابع آن توسط واشنگتن همچنان ادامه دارد.