«ایستاده در کنار تیمز» روایت قهرمانان خاموش دفاع مقدس است

سید مصطفی موسوی‌تبار، کارگردان مستند «ایستاده در کنار تیمز» با تأکید بر ضرورت پرداختن به «موضوعات ناب جنگ» اظهار داشت: هدف اصلی از ساخت این مستند، معرفی شهید سید محمد صنیع‌خانیبه جامعه بود. جنگ ایران و عراق با وجود گستردگی و پیچیدگی‌هایش، همچنان دارای بخش‌های مغفولی است؛ به‌ویژه خدمات برخی شخصیت‌های مهم که کمتر دیده شده‌اند. در «ایستاده در کنار تیمز» تلاش کردم این خلأ را جبران کرده و نقش مؤثر صنیع‌خانی در دوران جنگ و پس از آن را به تصویر بکشم.

وی در توصیف این شهید گفت: شهید صنیع‌خانی فرمانده‌ای خودساخته، فرهیخته و به اذعان همرزمانش، نابغه حوزه ترابری بود. وقتی با جبهه‌ای به وسعت هزار کیلومتر مواجه هستید، انتقال نیرو، تجهیزات، تانک و توپ از نقطه‌ای به نقطه دیگر، خود یک عملیات عظیم پشت جبهه محسوب می‌شود. مسئولیت شهید صنیع‌خانی و یگان تحت امرش، مدیریت این جابه‌جایی‌ها پیش و پس از هر عملیات بود؛ کاری بسیار بزرگ که معمولاً کمتر به چشم می‌آید.

موسوی‌تبار درباره انتخاب عنوان مستند توضیح داد: ریشه این نام به حسرتی عمیق در دل شهید صنیع‌خانی بازمی‌گردد. او پس از جنگ برای ادامه درمان به انگلستان اعزام شد و رود تیمز برایش نماد فاصله‌ای دردناک از آرزوهایش بود. بسیاری از همرزمانش در کنار رودخانه‌های ایران، مانند کارون، به شهادت رسیده بودند و او با حسرت می‌گفت: «چرا باید اینجا، کنار رود تیمز جان بدهم، در حالی که دلم با آن‌هایی است که در جبهه‌ها شهید شدند؟» این حس، هسته مرکزی روایت مستند را شکل داد. البته در نهایت، ایشان به ایران بازگشتند و در وطن به شهادت رسیدند.

کارگردان «ایستاده در کنار تیمز» با اشاره به برخی ابهامات پیرامون شهادت شهید صنیع‌خانی بیان کرد: یکی از چالش‌های اصلی مستند، پاسخ به این شبهه بود که چگونه ایشان که در ستاد تهران حضور داشتند، جانباز شیمیایی شدند. واقعیت این است که صنیع‌خانی بارها در مناطق عملیاتی حاضر شد و بر اثر حملات شیمیایی دشمن مجروح گردید. با پژوهش میدانی و گفت‌وگو با همرزمانش، توانستیم اسناد و شواهد محکمی درباره جانبازی و شهادت ایشان بر اثر عوارض شیمیایی ارائه دهیم.

وی افزود: امروز مفهوم شهادت گسترده‌تر شده است؛ همان‌گونه که شهدای خدمت، مانند شهید کاظمی یا شهید رئیسی، اگرچه مستقیم با تیر دشمن به شهادت نرسیدند، اما جان خود را در مسیر خدمت به آرمان‌های انقلاب فدا کردند.

موسوی‌تبار ساخت این مستند را دشوار توصیف کرد و گفت: سخت‌ترین بخش کار، پژوهش آن بود که نزدیک به هشت ماه زمان برد. متأسفانه بسیاری از آرشیوهای ارزشمند بنیاد شهید در فرآیند انتقال از آنالوگ به دیجیتال از بین رفته بود و ما مجبور شدیم قطعات پراکنده آرشیوی را از منابع مختلف جمع‌آوری کنیم.

وی ادامه داد: همچنین امکان دسترسی به برخی فرماندهان ارشد، از جمله سردار سرلشکر محسن رضایی، فراهم نشد؛ اما خوشبختانه با همرزمانی چون محسن رفیق‌دوست و سعیدی‌کیا گفت‌وگو کردیم که روایت‌های بسیار ارزشمندی در اختیار ما گذاشتند.

کارگردان مستند تأکید کرد: خدمات شهید صنیع‌خانی تنها به دوران جنگ محدود نمی‌شود. در این مستند، علاوه بر نقش کلیدی او در مدیریت ترابری عملیات‌های نظامی، به حضور مؤثرش در مدیریت بحران‌های کشور نیز پرداخته‌ایم؛ از کمک‌رسانی در سیل سیستان و زلزله رودبار گرفته تا ایفای نقش محوری در مدیریت حمل‌ونقل مراسم تشییع حضرت امام خمینی (ره) با حضور حدود هشت میلیون نفر.

موسوی‌تبار گفت: تلاش کردیم مخاطب با ابعاد مختلف زندگی شهید صنیع‌خانی آشنا شود و معتقدم مستند، به‌ویژه از منظر انسانی و داستانی، توانسته تصویری روشن و قابل لمس از این شهید بزرگوار ارائه دهد.

انتهای پیام/ ه121