ویروس آنفولانزا بلای جان مردم شد

به گزارش صد آنلاین ،   موج ابتلا به عفونت‌های تنفسی به ویژه آنفلوانزا در کشور شتاب گرفته است. براساس صحبت‎های وزیر بهداشت در حیاط دولت، درحال حاضر شاهد پیک بیماری آنفلوانزا در کشور هستیم. بررسی‌ها نشان می‎دهد، روند افزایش عفونت‌های تنفسی از هفته دوم آبان ماه آغاز شد. به گفته رئیس مرکز مدیریت بیماری‌های واگیر وزارت بهداشت، برخلاف سال‌های گذشته این‌بار کودکان 5 تا 14 سال در صدر مبتلایان قرار دارند و درحال حاضر  سویه h3n2  از سوش‎های غالب در کشور هستند.

براساس گزارش آخرین وضعیت بیماری‎های حاد تنفسی در کشور، استان‌های خراسان جنوبی، قزوین، هرمزگان، زاهدان، اصفهان، تهران، کرمانشاه و همدان، درصد آنفلوانزای بالاتری را در مقایسه با متوسط کشوری دارند. در هفته اخیر نسبت مثبت بودن آنفلوانزا در استان آذربایجان غربی نیز از آستانه هشدار بالا عبور کرد، ولی وضعیت همچنان در استان‌ آذربایجان شرقی، به آستانه هشدار بالا نرسیده است. در این گزارش آمده است، ویروس آنفلوانزا با نسبت 28.9 درصد، شایع‌ترین پاتوژن تنفسی در گردش است. آنفلوانزای در گردش، سرعت سرایت‌پذیری بسیار بالایی دارد. دکتر مهشید ناصحی رئیس گروه تخصصی مدیریت سل، جذام و عفونت‎های حاد تنفسی مرکز مدیریت بیماری‎های واگیر وزارت بهداشت درباره شیوع بیماری‎های تنفسی در کشور  می‎گوید: «شاخص این بیماری‎ها هفتگی اعلام می‎شود. به این شکل نیست که آمار ما برای اول موج تا این لحظه باشد. در هفته گذشته شاخص درگیری جامعه 33 درصد بوده است. یعنی 33 درصد افرادی که با عفونت‎های حاد تنفسی به مراکز سرپایی یا بستری مراجعه کردند، تست آنفلوانزا در آنها مثبت بوده است.»

او در پاسخ به اینکه این سویه جهش یافته بیشتر چه گروه‎هایی از جامعه را درگیر کرده است، توضیح می‎دهد: «با اینکه موارد بزرگسال هم درگیر این ویروس بودند اما نسبت به سال‌های گذشته ابتلا در گروه سنی کودکان بیشتر رخ داده است. هنوز هم ابتلای شدید در افرادی که کارشان به بستری رسیده است، عمدتاً در گروه‌هایی است که بیماری زمینه‎ای یا نقص ایمنی بدن دارند یا سالمندان بالای 65 سال هستند. البته به این معنا نیست که بستری کودکان نداشتیم در بخش اطفال هم موارد بستری به نسبت سال گذشته افزایش پیدا کرده است، اما نسبت به تعداد مبتلایان سالمندان و افرادی که بیماری زمینه‎ای داشتند، بیشتر جزو موارد بستری در مراکز درمانی بودند.»
مدت زمان بهبودی کامل از ویروس آنفلوانزا معمولاً بین یک تا دو هفته است. در بیشتر موارد، علائم شدید مانند تب، بدن‌درد و خستگی در 3 تا 5 روز اول کاهش می‌یابند، براساس گفته متخصصان؛ برخی علائم مانند سرفه و ضعف ممکن است تا یک هفته یا بیشتر ادامه داشته باشد.

افزایش تعداد مبتلایان نسبت به سال گذشته

سویه جدید ویروس که امسال عامل موج آنفلوانزا در کشور بوده است، سرعت انتشار و انتقال بالاتری دارد. رئیس گروه تخصصی مدیریت عفونت‎های حاد تنفسی مرکز مدیریت بیماری‎های واگیر وزارت بهداشت با بیان این موضوع می‎گوید: «این ویروس در مقطع زمانی کوتاه باعث ابتلای موارد بیشتری نسبت به موج سال گذشته شده است. موج اپیدمی امسال تقریباً همزمان با سال گذشته در هفته دوم آبان ماه شروع شد، اما شیب افزایشی آن بسیار بیشتر از سال گذشته است. در حال حاضر قله موج سال گذشته را پشت سرگذاشتیم و نسبت به سال گذشته تعداد مراجعات سرپایی و بستری بیشتر شده است، اما تفاوت معناداری درخصوص مرگ، نسبت به سال گذشته نداشتیم. هرساله ویروس آنفلوانزا در کشور ما و همه کشورها باعث فوت بعضی از افراد شده که غالباً افرادی هستند که بیماری زمینه‎ای دارند.» 
دکتر ناصحی درباره زمان طلایی تزریق واکسن می‎گوید: «زمان طلایی تزریق واکسن از نیمه شهریور تا نیمه مهرماه است، اما به این معنا نیست که اکنون نمی‌‎توانیم واکسن را دریافت کنیم یا واکسن دیگر اثربخشی ندارد. همچنان همه افراد جامعه و افرادی که عامل خطر دارند، می‎توانند از تزریق واکسن آنفلوانزا منفعت ببرند. اگر چه گفته می‌شود سویه جدید کمی واکسن گریز است اما این طور نیست که واکسن بی اثرشده باشد. شواهدی در دنیا وجود دارد که این واکسن از ابتلا به اشکال شدید بیماری، بستری و مرگ جلوگیری می‎کند. ممکن است فرد واکسن را تزریق کند و مبتلا شود، اما بیماری در او شدید نخواهد بود و طول دوره سرایت پذیری را کاهش می‎دهد.»

بر اساس گزارش‎های آزمایشگاهی در کشور و سراسر دنیا اکنون ویروس آنفلوانزا شیوع بیشتری نسبت به کرونا دارد. دکتر محمدصادق رضایی، رئیس دانشگاه علوم پزشکی مازندران با اشاره به آخرین وضعیت آنفلوانزا در استانمی‎گوید: «بر اساس پایش‎های انجام شده، تعداد بیماران بستری مبتلا به آنفلوانزا در مراکز درمانی استان از ۲۴۶ نفر به ۳۲۸ نفر رسیده است که نشان‌دهنده افزایش ۳۳ درصدی موارد بستری است. این بیماران شامل ۱۷۱ کودک و ۱۵۷ بزرگسال هستند و ۲۸ بیمار بزرگسال نیز در بخش‌های ویژه تحت مراقبت هستند.»

او با بیان اینکه هیچ مورد فوتی ناشی از آنفلوانزا گزارش نشده است، توضیح می‎دهد: «در شبانه‌روز گذشته ۱۵۶ بیمار جدید پذیرش و ۷۴ بیمار با بهبودی کامل ترخیص شده‌اند. اگرچه افزایش مراجعات تنفسی را شاهد هستیم، اما ساختار درمانی استان در وضعیت پایدار قرار دارد و بیمارستان‌ها با ظرفیت کامل و مراقبت‌های دقیق در حال خدمت‌رسانی هستند. مهم‌ترین اولویت ما جلوگیری از بروز موارد شدید و تأمین دسترسی سریع بیماران به خدمات تخصصی است.»

رئیس دانشگاه علوم پزشکی مازندران با اشاره به اینکه با شیوع بیماری در مجموع ۱۰ هزار و ۴۳۷ مراجعه به اورژانس‌های استان ثبت شده که از این میان 3 هزار و 192 نفر با علایم مشکوک تنفسی به مراکز درمانی مراجعه کرده‌اند، می‎گوید: «۳۰ درصد از مراجعات درمانگاهی اورژانس‌ها مربوط به بیماران دارای علایم سندرم حاد تنفسی است که نشان‌دهنده سهم قابل توجه بیماری‌های تنفسی از حجم خدمات اورژانسی در استان است. به همین دلیل استفاده از ماسک در محیط‌های شلوغ، رعایت تهویه مناسب، پرهیز از خوددرمانی و مراجعه به‌موقع به مراکز درمانی از مهم‌ترین راهکارهای عبور ایمن از این موج بیماری است.»

دکتر رضایی درباره آمار مراجعات بیماران طی شبانه روزگذشته به مراکز درمانی می‎گوید: «۱۱۳ مورد پذیرش جدید شامل ۵۸ کودک و ۵۵ بزرگسال داشتیم البته همزمان ۸۶ بیمار مبتلا به آنفلوانزا شامل ۴۲ کودک و ۴۴ بزرگسال هم از بیمارستان‌ها ترخیص شدند. اما همچنان بیش از ۳۲ درصد از مراجعان به درمانگاه‌های اورژانس استان را بیماران مبتلا به سندرم حاد تنفسی تشکیل می‌دهند که نیازمند تداوم مراقبت، رعایت بهداشت فردی و عمومی و پرهیز از خوددرمانی است. در شرایط کنونی استفاده از ماسک در اماکن عمومی، شست‌وشوی مکرر دست‌ها و توجه والدین به علایم اولیه در کودکان ضروری است.»

فرشید رضایی متخصص بیماری‌های عفونی و گرمسیری درباره ویروس آنفلوانزا به «ایران» می‎گوید: «حدود نیم قرن از زمانی که این ویروس شناخته شده است، می‎گذرد و به همه‌گیری جهانی سال 1968 می‎رسد. آن زمان به آنفلوانزای هنگ‌کنگی معروف بود. بعدها این ویروس در میان مردم باقی ماند و هر ساله در فصول سرد سال شیوع پیدا می‎کند. در 50 سال گذشته این ویروس که از نوع H3N2 است، مرتب جهش‎های دوره‎ای یافت و همین باعث شد، بیماری‎زایی بیشتر شود. پس ویروس جدیدی نیست، اما جهش های جدیدی داشته که آن را قوی‎تر و واگیردارتر کرده است.» او با بیان اینکه ویروس امسال از چند ماه قبل جهش‎های ژنتیکی داشته است، می‎گوید: «همین باعث واگیری بیشتر و سریع‌تر ویروس شده و شناسایی آن برای سیستم دفاعی سخت‎تر شده است. هرچند ویروس جهش یافته امسال، هنوز برای سیستم ایمنی فرد بالغ قابل ردیابی و دفاع است، اما برای خردسالان، شیرخواران و از طرفی سالمندان دفاع بدن به مشکل می‎خورد و ممکن است آنفلوانزا در کودکان و سالمندان به بیماری شدیدتر و بستری بیشتر ختم شود. هر چند ویروس جهش کرده اما نکته مهم تزریق واکسن است. واکسن امسال بر اساس مطالعه انگلیسی‎ها که در ماه گذشته منتشر شد، هنوز برای کودکان حدود 70 درصد اثربخشی مفید دارد و می‎تواند جلوی شدت بیماری، بستری و مرگ را بگیرد. هر چه سن بالاتر می‎رود گاهی اثربخشی واکسن‎های آنفلوانزا کمتر می‎شود و برای سالمندان نیز واکسن امسال حدود 30 تا 40 درصد اثربخشی محافظت کننده  درمقابل بستری و مرگ دارد که عدد قابل قبول و ارزشمندی است.» واکسن پس از تزریق دو هفته زمان لازم دارد تا سیستم ایمنی بدن را آموزش دهد و به اندازه کافی قوی‎تر کند. این متخصص بیماری‎های عفونی توضیح می‎دهد: «قوی شدن سیستم ایمنی بعد از گرفتن واکسن هر ساله از صدها هزار مرگ در جهان جلوگیری می‎کند. متأسفانه اغلب کسانی که سالانه از آنفلوانزا فوت می‌شوند، افرادی هستند که واکسیناسیون نداشته‌اند. واکسن آنفلوانزا یکی از ارزشمندترین واکسن‌ها در جهان است و میلیون‌ها نفر در کشورهای مختلف واکسیناسیون آنفلوانزا را در اولویت زندگی خود قرار می‌دهند. امسال که ویروس یکی دو ماه زودتر در برخی کشورها شروع شد و به سرعت گسترش یافت فرصت واکسیناسیون را از بسیاری از افراد گرفت و این برای آن کشورها دردسرساز شد و مجبور شدند مدارس خود را تعطیل کنند تا از گسترش بیماری و مرگ کودکان تا حدی  پیشگیری شود.»/سلامت نیوز