پیشرفت استارتاپ‌ها رقابت برای انرژی همجوشی را تسریع می‌کند

به گزارش صد آنلاین ،رقابت برای دستیابی به انرژی همجوشی اکنون بیش از هر زمان دیگری خصوصی شده است. چهره‌های مهم دنیای فناوری مانند بیل گیتس و سم آلتمن با سرمایه‌گذاری‌های سنگین وارد این عرصه شده‌اند، چرا که همجوشی را عنصری حیاتی برای پاسخ‌گویی به نیاز روزافزون انرژی، به‌ویژه ناشی از هوش مصنوعی، می‌دانند.

یکی از مهم‌ترین پیشرفت‌ها اخیراً توسط یک استارتاپ آمریکایی به نام Zap Energy ثبت شد. این شرکت با استفاده از دستگاه فشرده Z-pinch خود با نام FuZE-3 توانست به فشار پلاسمایی تا ۱.۶ گیگاپاسکال (GPa) دست یابد؛ سطحی از فشار که قابل مقایسه با فشار عمیق‌ترین نقاط پوسته زمین است و یک جایگزین نویدبخش برای رآکتورهای بزرگ توکامک به شمار می‌رود.

همجوشی

برای دهه‌ها، این جمله مشهور بود که «همجوشی همیشه ۳۰ سال با ما فاصله دارد». دستیابی به فرایندی که خورشید را تغذیه می‌کند، روی زمین بیشتر شبیه رؤیایی علمی و غیرعملی به نظر می‌رسید. رسیدن به همجوشی نیازمند دماهایی حدود ۱۰۰ میلیون درجه سانتی‌گراد و تجهیزات بسیار گران‌قیمتی است که بتوانند این شرایط را تحمل کنند. به همین دلیل، پروژه‌های همجوشی عمدتاً «غول‌پیکر» و تحت رهبری دولت‌ها بوده‌اند؛ مانند پروژه بزرگ ITER که توسط شش کشور قدرتمند و اتحادیه اروپا حمایت می‌شود.

اما با رشد بی‌سابقه صنعت هوش مصنوعی و افزایش سریع تقاضای انرژی، پژوهش و نوآوری در حوزه همجوشی به‌سرعت به حوزه خصوصی کشیده شده است. انرژی همجوشی به‌عنوان «جام مقدس» انرژی پاک شناخته می‌شود، زیرا پتانسیل تولید انرژی تقریباً نامحدود بدون کربن و بدون پسماند خطرناک هسته‌ای را دارد.

بیل گیتس و سم آلتمن، دو چهره برجسته فناوری، از حامیان اصلی همجوشی هستند. گیتس اخیراً نوشت:
«اگر بدانید چگونه یک نیروگاه همجوشی بسازید، می‌توانید هرجا و برای همیشه انرژی نامحدود داشته باشید. این موضوع آن‌قدر بزرگ است که گفتنش سخت است. محدودیت دسترسی و قیمت انرژی، امروز یکی از بزرگ‌ترین سدها در اقتصاد جهانی است. برداشتن این محدودیت، می‌تواند به اندازه اختراع موتور بخار در انقلاب صنعتی تحول‌آفرین باشد.»

تا امروز، ۱۲ استارتاپ همجوشی توانسته‌اند بیش از ۱۰۰ میلیون دلار سرمایه جذب کنند. استارتاپ‌ها با ساختار انعطاف‌پذیر و سرعت عملیاتی بالا، اکنون در حال ثبت رکوردهایی هستند که پروژه‌های بزرگ سال‌ها برای رسیدن به آن زمان نیاز داشتند.

پیشرفت Zap Energy

این شرکت که در سیاتل فعالیت دارد، اعلام کرد که در جلسه اخیر جامعه فیزیک آمریکا موفق شده فشار الکترونی ۸۳۰ مگاپاسکال و فشار کل پلاسما حدود ۱.۶ گیگاپاسکال ثبت کند – یعنی ۱۰ هزار برابر فشار جو در سطح زمین.

Zap Energy به‌جای استفاده از توکامک‌ها (دستگاه‌های دونات‌شکل کنترل پلاسما با آهنربا)، از سیستم Z-pinch استفاده می‌کند؛ سیستمی که با جریان الکتریکی میدان مغناطیسی ایجاد می‌کند و پلاسما را در حجم کوچک‌تری محصور می‌سازد. این فناوری راهی جدید و امیدوارکننده در کنار روش‌های سنتی مانند توکامک و همجوشی لیزری به شمار می‌رود.

دستگاه جدید FuZE-3 به محققان امکان می‌دهد فشار و دمای بسیار بالا را در فضایی بسیار کوچک‌تر از نمونه‌های پیشین ایجاد کنند. «کالین آدامز»، رئیس آزمایش‌های این شرکت می‌گوید:
«توانایی کنترل مستقل شتاب و فشردگی پلاسما یک ابزار جدید به ما می‌دهد تا بتوانیم فیزیک واکنش را دقیق‌تر تنظیم کرده و چگالی پلاسما را افزایش دهیم.»

گامی مهم، اما نه آخر

این پیشرفت به‌تنهایی برای تولید انرژی تجاری کافی نیست، اما بخشی از سلسله دستاوردهایی است که نشان می‌دهد رؤیایی که دهه‌ها دور از دسترس بود، اکنون دیگر پشت در قرار گرفته است.

به گفته «بن لویت»، معاون R&D شرکت:
«FuZE-3 به‌تازگی ساخته و راه‌اندازی شده است. اکنون شلیک‌های باکیفیت و با تکرارپذیری بالا به دست می‌آوریم و هنوز ظرفیت زیادی برای پیشرفت سریع‌تر در عملکرد همجوشی در دسترس داریم.»