چرا دهان برفک می زند؟

 به گزارش صد آنلاین ،برفک معمولا ناشی از رشد بیش از حد قارچ‌های دهانی از نوع کاندیدا است و عواملی مانند مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها، اختلالات سیستم ایمنی، بیماری‌های مزمن مانند دیابت و بهداشت ناکافی دهان می‌توانند بر شدت و طول مدت آن تاثیر بگذارند.

برفک دهان یا «کاندیدیازیس دهانی» یک عفونت قارچی شایع است که توسط قارچ‌های نوع کاندیدا آلبیکنس ایجاد می‌شود. این قارچ به طور طبیعی در دهان اکثر افراد وجود دارد و معمولا مشکلی ایجاد نمی‌کند، اما تحت شرایط خاص می‌تواند بیش از حد رشد کرده و باعث ایجاد برفک شود. این بیماری می‌تواند هر فردی را مبتلا کند، اما افراد دارای سیستم ایمنی ضعیف و افرادی که دارو‌های خاص مانند آنتی‌بیوتیک‌ها یا کورتون مصرف می‌کنند، بیشتر در معرض خطر هستند.

ظاهر برفک دهان معمولا به شکل لکه‌های سفید، کرمی یا زرد رنگ روی زبان، لثه‌ها، داخل گونه‌ها و گاهی سقف دهان دیده می‌شود. این لکه‌ها ممکن است با کشیدن زبان یا مسواک زدن خونریزی خفیف داشته باشند. در برخی موارد، برفک باعث احساس سوزش، درد، خشکی دهان و حتی مشکلات در جویدن و بلع غذا می‌شود.

این مشکل به دو شکل شایع بروز می‌کند:

برفک کاندیدیاز سطحی: که سطح دهان و زبان را درگیر می‌کند و معمولا خفیف است.

برفک کاندیدیاز شدید یا مزمن: که می‌تواند عمیق‌تر به بافت‌های دهان نفوذ کند و در افراد با سیستم ایمنی ضعیف خطرناک باشد.

علائم برفک دهان

برفک دهان معمولا با مجموعه‌ای از نشانه‌ها و تغییرات در ظاهر و احساس دهان همراه است که شناسایی به موقع آن می‌تواند به درمان سریع‌تر و جلوگیری از عوارض کمک کند. در ادامه به علائم رایج این عارضه اشاره شده است:

لکه‌های سفید یا کرمی روی زبان و دهان: شایع‌ترین علامت این بیماری، ایجاد لکه‌های سفید رنگ با سطحی نرم و کمی برجسته است که اغلب روی زبان، لثه‌ها، سقف دهان و داخل گونه‌ها دیده می‌شود.

سوزش یا درد دهان: افراد مبتلا ممکن است احساس سوزش، درد یا ناراحتی در محل لکه‌ها داشته باشند که معمولا هنگام خوردن غذا‌های تند، ترش یا شور شدیدتر می‌شود.

قرمزی و التهاب دهان: علاوه بر لکه‌های سفید، نواحی اطراف آن ممکن است قرمز و ملتهب شود، که گاهی با خشکی و حساسیت همراه است.

مشکل در جویدن و بلع غذا: در موارد شدید، این مشکل می‌تواند باعث درد هنگام خوردن یا بلع غذا شود. برفک دهان نوزاد موجب کاهش اشتهای او می‌شود.

ترشح یا طعم ناخوشایند: برخی افراد طعم ناخوشایند یا ترشح سفید رنگ در دهان خود حس می‌کنند که ناشی از تجمع قارچ‌ها و باکتری‌ها است.

احساس ترک خوردگی در گوشه‌های دهان (انگلکت زاویه‌ای): گاهی این مشکل باعث ترک یا التهاب گوشه‌های لب می‌شود و در افراد مسن و کسانی که دندان مصنوعی دارند، رایج‌تر است.

علت برفک دهان چیست؟

برفک دهان، نتیجه رشد بیش از حد قارچ‌های طبیعی دهان از نوع کاندیدا آلبیکنس است. این قارچ‌ها در حالت طبیعی بدون ایجاد مشکل در دهان زندگی می‌کنند، اما تحت تاثیر عوامل داخلی یا خارجی می‌توانند تکثیر شده و باعث ایجاد برفک شوند. عوامل متعددی بر افزایش خطر و شدت این بیماری تاثیر می‌گذارند که شناخت آنها به پیشگیری و درمان به موقع کمک می‌کند. دلایل شایع ایجاد این مشکل عبارت‌اند از:

۱- ضعف سیستم ایمنی

افرادی که سیستم ایمنی ضعیف دارند، مانند بیماران مبتلا به HIV، افرادی که شیمی‌درمانی یا رادیوتراپی انجام می‌دهند، یا کسانی که دارو‌های تضعیف‌کننده سیستم ایمنی مصرف می‌کنند، بیشتر به این مشکل مبتلا می‌شوند.

۲- مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها

آنتی‌بیوتیک‌ها علاوه بر باکتری‌های مضر، می‌توانند باکتری‌های مفید دهان را نیز کاهش دهند. این عدم تعادل باعث رشد بیش از حد قارچ‌ها و ظهور برفک می‌شود.

۳- دیابت و قند خون بالا

سطح بالای قند خون محیط مناسبی برای رشد قارچ‌ها فراهم می‌کند. دیابت یکی از اصلی‌ترین دلایل برفک دهان بزرگسالان و کودکان است و معمولا علائم این بیماری در افراد مبتلا به دیابت شدت بیشتری دارد.

۴- خشکی دهان (زروستومیا)

کاهش تولید بزاق باعث خشکی دهان و کاهش توان طبیعی دهان در کنترل رشد میکروارگانیسم‌ها می‌شود. خشکی دهان می‌تواند ناشی از سن، دارو‌ها یا بیماری‌های خاص باشد و ریسک برفک را افزایش دهد.

۵- دندان مصنوعی و دستگاه‌های ارتودنسی

دندان‌های مصنوعی یا بریس‌های ارتودنسی، به ویژه اگر بهداشت آنها رعایت نشود، محیط مرطوب و گرمی برای رشد قارچ‌ها فراهم می‌کنند و باعث ایجاد برفک در نقاط تماس با لثه یا زبان می‌شوند.

۶- عوامل هورمونی و دارویی

مصرف دارو‌های کورتونی، ضدبارداری خوراکی یا تغییرات هورمونی در دوران بارداری می‌تواند تعادل طبیعی میکروب‌های دهان را برهم زده و رشد قارچ‌ها را تسهیل کند. /درمانکده