نماز استخاره چیست و چرا توصیه شده است؟/ بهترین زمان برای خواندن نماز استخاره

پیامبر اکرم (ص) و ائمه معصومین علیهم‌السلام مؤمنان را در مواقع تردید و سردرگمی به انجام استخاره توصیه کرده‌اند. استخاره به معنای طلب خیر و صلاح از خداوند است و راهی است که انسان می‌تواند در آن با توسل به خداوند، بهترین تصمیم را انتخاب کند. روش‌های مختلفی برای انجام استخاره وجود دارد، از جمله استخاره با تسبیح، قرآن و نماز مخصوص. در اینجا به دو روش مشهور نماز استخاره اشاره می‌کنیم که در روایات و کتاب مفاتیح‌الجنان آمده است.

نماز استخاره برای ازدواج و تصمیمات مهم

پیامبر اکرم (ص) فرموده‌اند که هرگاه کسی قصد انجام کاری را دارد و در آن تردید دارد، دو رکعت نماز غیر واجب همانند نماز صبح بخواند. در هر رکعت سوره حمد و یک سوره دیگر از قرآن کریم قرائت شود. پس از نماز، دعای استخاره به این صورت خوانده می‌شود:

اللّهُمَّ إِنِّي أَسْتَخِيرُكَ بِعِلْمِكَ وَأَسْتَقْدِرُكَ بِقُدْرَتِكَ وَأَسْأَلُكَ مِنْ فَضْلِكَ الْعَظِيمِ، فَإِنَّكَ تَقْدِرُ وَلا أَقْدِرُ وَتَعْلَمُ وَلا أَعْلَمُ وَأَنْتَ عَلَّامُ الْغُيُوبِ. اللّهُمَّ إِنْ كُنْتَ تَعْلَمُ أَنَّ هَذَا الْأَمْرَ خَيْرٌ لِي فِي دِينِي وَمَعَاشِي وَعَاقِبَةِ أَمْرِي فَاقْدُرْهُ لِي وَيَسِّرْهُ لِي وَبَارِكْ لِي فِيهِ، وَإِنْ كُنْتَ تَعْلَمُ أَنَّ هَذَا الْأَمْرَ شَرٌّ لِي فِي دِينِي وَمَعَاشِي وَعَاقِبَةِ أَمْرِي فَاصْرِفْهُ عَنِّي وَاصْرِفْنِي عَنْهُ وَاقْدُرْ لِيَ الْخَيْرَ حَيْثُ كَانَ وَارْضِنِي بِهِ.

ترجمه: خدایا! به علم تو طلب خیر می‌کنم، به قدرتت یاری می‌طلبم و از فضل بزرگت درخواست می‌کنم، زیرا تو توانا و دانا هستی و من ناتوان و ناآگاه. خدایا! اگر می‌دانی این کار برای دین، زندگی و عاقبتم نیکوست، آن را برایم مقدر و آسان و پربرکت گردان؛ و اگر می‌دانی در آن شرّی است، مرا از آن بازدار و خیر مرا در جای دیگر مقدر کن و مرا بدان راضی گردان.

خواندن این دعا به زبان عربی توصیه شده است، اما اگر شخصی قادر به خواندن عربی نیست، می‌تواند ترجمه آن را قرائت کند.

نماز استخاره ذات الرقاع

این نوع استخاره در مفاتیح‌الجنان و کتاب بلدالأمین ذکر شده است. برای انجام آن:

شش برگه کوچک آماده کنید.

روی سه برگه بنویسید: بسم الله الرحمن الرحیم خیره من الله العزیز الحکیم لفلان بن فلان. افعل

روی سه برگه دیگر بنویسید: بسم الله الرحمن الرحیم خیره من الله العزیز الحکیم لفلان بن فلان. لا تفعل
(به جای «فلان بن فلان»، نام خود و پدر خود را بنویسید.)

برگه‌ها را زیر سجاده قرار دهید و دو رکعت نماز مانند نماز صبح بخوانید.

پس از نماز، در سجده صد مرتبه بگویید: استخیر الله برحمته خیره فی عافیه

سپس بنشینید و این دعا را بخوانید: اللهم خیر لی و اختر لی فی جمیع أموری و یسر لی الخیر حیث کان بعافیه

برگه‌ها را یکی‌یکی بیرون بیاورید:

اگر سه برگه اول «افعل» بود، انجام آن عمل توصیه می‌شود.

اگر سه برگه اول «لا تفعل» بود، انجام آن توصیه نمی‌شود.

در صورت برابری نتیجه، تا پنج برگه ادامه داده و بر اساس اکثریت تصمیم گرفته شود.

بهترین زمان نماز استخاره

نماز استخاره زمان مشخصی ندارد و می‌توان آن را در هر موقعی که انسان میان دو انتخاب مردد است، انجام داد. این نماز وسیله‌ای است برای طلب خیر و توکل بر خداوند در تصمیم‌گیری.

شرایط و نکات مهم استخاره

استخاره زمانی معتبر است که شخص قادر نباشد میان دو گزینه تردید، یکی را به دیگری ترجیح دهد.

پیش از استخاره باید مشورت و تحقیق کافی انجام شود تا تنها راه حل موجود، توسل به خداوند باشد.

استخاره برای امور واجب یا حرام جایز نیست و تنها برای امور مباح یا مستحب انجام می‌شود.

تکرار استخاره برای یک موضوع تنها زمانی مجاز است که شرایط موضوع تغییر کرده باشد.

هدف استخاره، طلب خیر و برکت الهی است، نه پیشگویی یا فال.

نماز استخاره در میان اهل سنت

روش اهل سنت بسیار مشابه شیعه است. در منابع آنان آمده که در رکعت اول پس از سوره حمد، سوره کافرون و در رکعت دوم سوره توحید خوانده شود. دعای خاص اهل سنت وجود ندارد و همان دعای پیامبر اکرم (ص) خوانده می‌شود. برخی مذاهب مانند شافعی و مالکی اجازه داده‌اند نماز استخاره را به نیت دیگری نیز بخوانند، ولی اکثریت علمای شیعه و سنی معتقدند که این نماز فقط برای خود شخص باید انجام شود.

نماز استخاره یکی از بهترین راه‌ها برای توکل بر خداوند و طلب هدایت در تصمیم‌گیری است. هنگامی که عقل و مشورت به نتیجه‌ای روشن نمی‌رسد، مؤمن می‌تواند با توسل به خداوند و خواندن نماز و دعا، مسیر درست را بیابد. همچنین، استفاده از استخاره با قرآن کریم می‌تواند به فرد کمک کند تا در تصمیمات مهم زندگی، راهنمایی الهی دریافت کند.