قهوهی سیاه از مدتها پیش به خاطر فواید سلامتیاش شناخته شده است — از افزایش متابولیسم و بهبود تمرکز گرفته تا تأمین منبعی غنی از آنتیاکسیدانها. برای بسیاری از افراد، این نوشیدنی بهترین گزینه برای شروع روز یا حفظ انرژی در ساعات طولانی کار است. با این حال، مانند بیشتر چیزهای خوب، اعتدال در مصرف اهمیت دارد. در حالیکه نوشیدن یک تا دو فنجان قهوهی سیاه در روز میتواند مفید باشد، مصرف منظم بیش از این مقدار ممکن است مجموعهای از عوارض را به دنبال داشته باشد که سلامت جسمی و روانی شما را تحت تأثیر قرار میدهد.
عوارض نوشیدن بیش از دو فنجان قهوهی سیاه در روز
به گفتهی خانم شالینی، نوشیدن بیش از دو فنجان قهوهی سیاه در روز میتواند به مشکلات مختلفی منجر شود، از جمله:
۱. افزایش اضطراب و بیقراری
کافئین یک محرک طبیعی است که بر سیستم عصبی مرکزی تأثیر میگذارد.
او توضیح میدهد: «اگر روزانه بیش از دو فنجان قهوهی سیاه بنوشید، سطح کورتیزول (هورمون استرس) در بدن افزایش مییابد که در نتیجه موجب بیقراری، اضطراب، و در افراد حساس حتی حملات پانیک میشود.»
در چنین شرایطی ممکن است دستها بلرزند، ضربان قلب تند شود یا احساس کنید نمیتوانید آرام بگیرید.
مطالعات همچنین نشان میدهد افرادی که دچار اضطراب یا بیخوابی هستند باید بیش از دیگران مراقب باشند، زیرا مصرف زیاد کافئین میتواند این علائم را تشدید کند.
۲. اختلال در خواب
اختلال خواب یکی از رایجترین عوارض مصرف زیاد قهوهی سیاه است.
کافئین تا شش تا هشت ساعت در بدن باقی میماند و الگوی خواب را بر هم میزند. نوشیدن چندین فنجان قهوه، بهویژه در ساعات بعدازظهر یا عصر، میتواند باعث بیخوابی یا کاهش کیفیت خواب شود.
کمخوابی مزمن نیز به نوبهی خود سطح انرژی، خلقوخو و عملکرد شناختی فرد را در طول روز تحت تأثیر قرار میدهد.
۳. مشکلات گوارشی
مصرف بیش از حد قهوهی سیاه، ترشح اسید معده را تحریک میکند و ممکن است باعث اسیدی شدن معده، سوزش سردل یا حتی زخم معده شود.
افرادی که مبتلا به ریفلاکس معده (GERD) یا سندرم رودهی تحریکپذیر (IBS) هستند باید بیشتر احتیاط کنند، زیرا اسیدی بودن قهوه میتواند دیوارهی معده و روده را تحریک کرده و احساس ناراحتی یا تهوع ایجاد کند.
۴. افزایش ضربان قلب و فشار خون
کافئین میتواند بهطور موقت فشار خون و ضربان قلب را افزایش دهد.
این مسئله برای بیشتر افراد مشکلساز نیست، اما کسانی که دچار پرفشاری خون یا بیماریهای قلبی-عروقی هستند باید مراقب باشند.
مصرف بیش از دو فنجان قهوهی سیاه در روز، بهصورت طولانیمدت، ممکن است منجر به تپش قلب یا نامنظمی ضربان شود که در موارد شدید، نیاز به مراجعه به پزشک دارد.
۵. وابستگی و علائم ترک
مصرف مداوم مقادیر زیاد کافئین ممکن است وابستگی ایجاد کند.
خانم شالینی توضیح میدهد: «بدن شما به عملکرد خود با وجود کافئین عادت میکند، بنابراین وقتی آن را حذف میکنید، ممکن است دچار سردرد، تحریکپذیری، خستگی و کاهش تمرکز شوید. برای کاهش این عوارض، بهتر است مصرف را بهتدریج کم کنید نه اینکه ناگهان قطع کنید.»
۶. اختلال در جذب مواد معدنی
مصرف زیاد قهوه میتواند جذب برخی مواد معدنی مانند کلسیم، آهن و منیزیم را مختل کند.
این مواد برای سلامت استخوانها، متابولیسم انرژی و عملکرد عضلانی ضروریاند. در طولانیمدت، چنین اختلالی ممکن است موجب ضعف استخوانها یا کمخونی شود، بهویژه در افرادی که رژیم غذایی فقیر از مواد معدنی دارند.
۷. کمآبی بدن و تکرر ادرار
کافئین خاصیت ادرارآور ملایمی دارد و باعث افزایش دفع ادرار میشود.
اگر قهوهی سیاه زیادی مصرف کنید و همزمان آب کافی ننوشید، بدن دچار کمآبی میشود.
علائم کمآبی شامل خشکی دهان، سرگیجه، خستگی و تیرگی رنگ ادرار است.
کارشناس تغذیه توصیه میکند همیشه همراه با مصرف قهوه، در طول روز آب زیادی بنوشید تا تعادل بدن حفظ شود.
قهوهی سیاه در صورت مصرف متعادل، فواید زیادی برای سلامتی دارد، اما نوشیدن بیش از دو فنجان در روز میتواند این تعادل را بر هم بزند و اثرات منفی ایجاد کند.
کارشناسان توصیه میکنند که مصرف کافئین را در حد ۳۰۰ میلیگرم در روز (حدود دو تا سه فنجان قهوه) نگه دارید، از نوشیدن قهوه با معدهی خالی پرهیز کنید و همیشه به نشانههای بدن خود توجه داشته باشید./انتخاب