تحلیل انتقادی سید احمد علوی: مرزبندی میان «دیده‌بان بیدار» و «حاشیه‌نشین تنگه احد» در مدیریت فرهنگ شهر تهران

به گزارش خبرنگار شهری صد آنلاین، علوی در توییت اخیر خود، با تکیه بر اهمیت تفکر انتقادی به عنوان ستون فقرات مدیریت فرهنگی، اعلام کرد: «مدیر فرهنگی و هنری بی‌تفکرِ انتقادی، دیده‌بان بیدار فرهنگ نیست، حاشیه‌نشین تنگه‌ احد است. کسی که نمی‌پرسد، نمی‌بیند و تنها تکرار می‌کند، نباید در این سنگر حساس بماند. فرهنگ، پایگاهِ تفکر است نه تکرار.»

این موضع‌گیری صریح، نشان‌دهنده نگرانی عمیق بخشی از بدنه نظارتی شهرداری تهران نسبت به رویکردهای منفعل در عرصه فرهنگ و هنر است. تحلیل توییت علوی حاکی از آن است که وی معتقد است، سکوت یا انفعال در برابر مسائل فرهنگی جامعه و عدم استفاده از ابزارهای تحلیلی و انتقادی، می‌تواند به قیمت از دست رفتن فرصت‌های حیاتی و نفوذ پدیده‌های مخرب در لایه‌های زیرین جامعه تمام شود.

تفکر انتقادی به مثابه فیلتر دفاعی

کارشناسان حوزه حکمرانی فرهنگی بر این باورند که اظهارات علوی، ناظر بر لزوم تغییر پارادایم مدیریت فرهنگی از رویکرد صرفاً «امور اجرایی» و «برنامه‌های نمادین» به سمت «راهبری فکری و تحلیلی» است. در شرایطی که مسائل اجتماعی و فرهنگی پیچیده‌تر شده‌اند، مدیریت فرهنگی نیازمند مدیرانی است که نه تنها مجری برنامه‌ها، بلکه متفکرانی چالشی باشند که بتوانند با پرسشگری مستمر، نقاط کور سازمان و جامعه را شناسایی کرده و از بروز بحران‌های هویتی و اجتماعی جلوگیری کنند.

تأکید بر «تنگه احد» به عنوان نمادی از آخرین خط دفاع، به خوبی نشان می‌دهد که از نگاه این عضو شورا، حوزه فرهنگ و هنر، میدانی است که در آن تعریف زیست بوم شهری و هویت شهروندان رقم می‌خورد و کوچکترین غفلت یا انفعال مدیریتی می‌تواند آسیب‌های جبران‌ناپذیری به همراه داشته باشد.

این موضع‌گیری، فعالان و مدیران فرهنگی را به بازنگری در رویکردهای خود و پرهیز از هرگونه «مدیریت تکرار محور» دعوت می‌کند.