در جهانبینی اسلامی، هر ذره از آفرینش، آیینهای از حکمت و عظمت پروردگار است و حتی کوچکترین موجودات نیز نقشی نمادین در بازتاب مفاهیم ژرف اخلاقی و روحانی ایفا میکنند. یکی از این موجودات، مورچه است؛ حشرهای کوچک اما پرتلاش که در قرآن کریم و روایات اسلامی به عنوان نمونهای از همت، نظم و توکل بر خداوند ستوده شده است.
در داستان حضرت سلیمان(علیهالسلام)، مورچهای به همراه دیگر همنوعانش از خطر نزدیک شدن انسانها آگاه شده و با گفتاری دعاگونه، نگرانی خود را از آسیب دیدن توسط انسانها به حضرت سلیمان منتقل میکند. این رویداد، نمادی از مسئولیتپذیری و همزیستی میان موجودات و احترام به دیگر مخلوقات به شمار میرود.
در زمان حضرت سلیمان، قحطی شدیدی به دلیل نبود باران رخ داده بود. مردم از حضرت درخواست کردند تا برای بارش باران نماز استسقاء بخواند. حضرت سلیمان(ع) دستور داد فردا پس از نماز صبح به بیابان بروند. در مسیر، مورچهای دیده شد که پاهایش را بر زمین نهاده و دستهایش را به سوی آسمان بلند کرده بود و میگفت: «خدایا ما مخلوقات تو هستیم و از رزق تو بینیاز نیستیم. ما را به خاطر گناهان انسانها به هلاکت نرسان.» حضرت سلیمان به مردم فرمود: «به خانههایتان بازگردید، خداوند شما را به خاطر مورچگان سیراب کرده است!» در همان سال، باران فراوانی بارید که سابقه نداشت.
دعای خاک مورچه
دعای خاک مورچه برگرفته از آیه ۱۱ سوره جمعه است که متن آن چنین است:
وَ إِذا رَأَوْا تِجارَةً أَوْ لَهْواً انْفَضُّوا إِلَيْها وَ تَرَکُوکَ قائِماً قُلْ ما عِنْدَ اللَّهِ خَيْرٌ مِنَ اللَّهْوِ وَ مِنَ التِّجارَةِ وَ اللَّهُ خَيْرُ الرَّازِقينَ
و این مردم چون تجارتی یا لهو و بازیچهای ببینند بدان شتابند و تو را در نماز تنها گذارند؛ بگو آنچه نزد خداست بسیار برای شما از لهو و لعب و تجارت بهتر است و خدا بهترین روزیدهنده است.
خواص دعای خاک مورچه
برای آمدن خواستگار: دعای خاک مورچه باعث جذب برکات گوناگون در زندگی میشود و با نیت پاک، فرد از درگاه خداوند ناامید بازنمیگردد. این دعا به عنوان دعای گشایش بخت نیز استفاده میشود.
برای افزایش مشتری و رزق: خواندن آیه ۱۱ سوره جمعه بر مشتی خاک برداشته از لانه مورچه و پاشیدن آن در چهار گوشه محل کسب میتواند موجب افزایش مشتری و برکت کسب و کار شود. برخی منابع توصیه میکنند ذکر «صراط علی مستقیم» نیز همراه این دعا خوانده شود.
فایل صوتی دعای خاک مورچه نیز برای علاقهمندان فراهم شده است و میتواند همراه با تلاوت و نیت پاک، در برکت روزی مؤثر باشد.
این روایت و دعا، پنجرهای است به سوی درکی متعالی از رابطه انسان با طبیعت و عبادت؛ درکی که از قرآن و سنت الهام گرفته و مسیر رسیدن به تعادل میان عقل، سنت و احترام به اسرار آفرینش را نمایان میسازد، و در پرتو آن میتوان بهرههایی از جمله افزایش رزق، برکت و حتی گشایش بخت را تجربه کرد.