به گزارش صدآنلاین، چله گرفتن یا انجام اعمال مستحب به مدت چهل روز، در میان شیعیان رایج است. گاهی ممکن است شخصی که نذر یا تصمیم به انجام عملی به مدت چهل روز گرفته، یک روز آن را فراموش کند یا به دلایلی نتواند انجام دهد. در این شرایط، حکم شرعی و نحوه ادامه چله بسته به نظر مراجع عظام متفاوت است.
حکم فراموشی یک روز در چله
سوال: اگر کسی با رعایت همه شرایط نذر کرده باشد مثلاً ۴۰ روز متوالی کاری را انجام دهد و یک روز به خاطر فراموشی یا سهواً آن عمل را انجام ندهد، وظیفه او چیست؟
نظرات مراجع عظام:
امام خمینی (ره): اگر از روی فراموشی نذر انجام نشود، چیزی بر او واجب نیست و باید تا پایان مدت معین شده ادامه دهد.
آیتالله اراکی (ره): اگر نذر مطلق باشد، احتیاط این است که چهل روز پیدرپی دوباره آغاز شود؛ اگر مقیّد به ترتیب بوده، یک روز را اضافه کند.
آیتالله بهجت (ره): میتوان روز بعد از فراموشی را به روز قبل وصل کرد؛ چون فراموشی عمدی نبوده است.
آیتالله تبریزی (دام ظلّه): اگر نذر غیر روزه باشد قضا و کفاره ندارد؛ اگر روزه باشد، باید قضا شود.
آیتالله خامنهای (دام ظلّه): اگر نحوه جبران مشخص شده، طبق آن عمل شود؛ در غیر این صورت، عمل عبادی مانند نماز یا روزه باید قضا گردد و بقیه نذر به قوت خود باقی است.
آیتالله خویی، صافی گلپایگانی، نوری همدانی، وحید خراسانی: فراموشی روز باعث وجوب چیزی نمیشود، اما نذر تا پایان مدت ادامه یابد.
آیتالله سیستانی: اگر وقت معین نشده، دوباره از نو چله گرفته شود؛ اگر وقت مشخص است، روز فراموش شده را بعداً قضا کند.
آیتالله شبیری زنجانی: اگر هدف نذر هنوز باقی است، عمل تا پایان زمان مشخص ادامه یابد؛ در غیر این صورت ادامه لازم نیست.
آیتالله فاضل لنکرانی: بقیه روزها باید انجام شود تا چهل روز تمام شود؛ نیازی به شروع مجدد نیست.
آیتالله مکارم شیرازی: احتیاط واجب این است که روز فراموش شده قضا شود.
چله گرفتن بانوان با عذر شرعی
سوال: بانوان چگونه میتوانند چله بگیرند، به ویژه اگر عملی مانند روزه یا نماز شب نذر کرده باشند و عذر شرعی پیش آید؟
پاسخ آیتالله مکارم شیرازی:
چله پایه شرعی ندارد و مستحب است آن را ۴۰ روز یا کمتر انجام دهند. اگر نذر به مدت ۴۰ روز انجام داده و صیغه نذر جاری شده، باید به آن عمل کند. در صورتی که در حین چله عذر شرعی پیش آید (مثلاً روزه یا نماز شب)، پس از رفع عذر، ادامه چله کافی است.
مثال: زیارت عاشورا
اگر شخصی نذر کرده باشد تا ۴۰ روز زیارت عاشورا بخواند و یک روز فراموش کند:
آیتالله خامنهای (دام ظلّه): اگر ۴۰ روز مشخص در سال را نذر کرده، احتیاط آن است که روز چهل و یکم را نیز انجام دهد.
اگر ۴۰ روز متوالی و غیر معین بوده، احتیاط این است که از ابتدا به صورت پیدرپی انجام شود.
فراموشی یک روز در چله گرفتن:
اگر نذر به صورت پیدرپی و مشخص باشد، برخی مراجع توصیه به شروع مجدد دارند.
اگر نذر غیر پیدرپی باشد یا عمل مستحب باشد، کافی است ادامه چله تا پایان مدت معین شده صورت گیرد.
در اعمال عبادی مانند روزه یا نماز، ممکن است قضا لازم باشد.
بانوان با عذر شرعی میتوانند پس از رفع مانع، ادامه چله را انجام دهند.
بنابراین، در اکثر موارد فراموشی یک روز سبب بطلان کل چله نمیشود، اما احتیاط واجب در نذرهای مشخص و پیدرپی رعایت آن است.