پنجشنبه ۱۷ مهر ۱۴۰۴
0 پسندیدم
عطسه؛ نشانه رحمت خدا نه نحوست روزگار؟
بازدید:۴۳۸
در حالی که قرن‌هاست عطسه را نشانه شوم یا میمون می‌دانند، روایات اسلامی و یافته‌های علمی نشان می‌دهد عطسه نه نشانه نحسی است و نه خوش‌یمنی؛ بلکه نعمتی الهی و نشانه سلامت بدن است.باور به تأثیرگذاری عطسه، از دوران کهن تا امروز در بسیاری از جوامع وجود داشته است. هنوز هم برخی معتقدند که یک عطسه نشانه نحسی و دو عطسه نشانه میمنت و خوش‌یمنی است. این باورها ریشه در خرافات قدیمی دارند که نه پشتوانه دینی دارند و نه پایه علمی.
در گذشته، اعراب جاهلی عطسه را نشانه بلا و بدی می‌دانستند و پس از عطسه دست به کاری نمی‌زدند. در جامعه امروز نیز عده‌ای بر این باورند که بعد از عطسه نباید فوراً کاری را آغاز کرد و باید مدتی صبر نمود.
اما از نگاه دین اسلام، عطسه نه‌تنها شوم نیست بلکه نعمتی الهی است.
نگاه اسلام به عطسه
اسلام با خرافات مبارزه کرده و عطسه را نشانه سلامتی و نعمتی از جانب خداوند معرفی کرده است. پیامبر اکرم (ص) فرمودند:
«خداوند عطسه را دوست دارد و خمیازه را مکروه می‌داند.»
در روایات آمده است که عطسه موجب دفع بیماری است و نوعی مکانیزم دفاعی بدن برای بیرون راندن گرد و غبار و میکروب‌هاست.
پیامبر (ص) فرمودند:
«وقتی کسی عطسه کند، باید بگوید: الحمدلله و کسی که صدای عطسه را می‌شنود بگوید: یرحمک‌الله، و او در پاسخ بگوید: یغفرالله لکم.»
در برخی احادیث آمده است که عطسه، تا سه بار برای بدن مفید است و اگر بیش از آن باشد، نشانه بیماری است.
دیدگاه امامان معصوم علیهم‌السلام
امام صادق (ع)
فرمودند:
«کسی که عطسه کند، از پنج بیماری در امان می‌ماند: جذام، سردرد، ریزش اشک، گرفتگی بینی و رویش مو در چشم.»
امام رضا (ع)
علت عطسه را چنین بیان می‌فرماید:
«هرگاه انسان نعمتی را شکر نکند، خداوند بادی در بدنش می‌فرستد تا او را به عطسه وادارد. وقتی می‌گوید الحمدلله، همان شکر آن نعمت پذیرفته می‌شود.»
ایشان همچنین فرمودند:
«اگر مؤمنی عطسه کرد بگو: یرحمک‌الله، اگر زن است بگو: عافاکِ‌الله، و اگر بیمار است بگو: شفاک‌الله.»
امام باقر (ع)
می‌فرمایند:
«عطسه سبب یاد خداست و برای بدن سودمند است. عطسه کردن بیمار، نشانه بهبودی اوست.»
امام علی (ع)
فرمودند:
«عطسه‌کننده را تا سه بار دعا کنید؛ اگر بیش از آن عطسه کرد، بگویید شفاک‌الله، زیرا نشانه بیماری است.»
آداب و اذکار عطسه در روایات
ذکر عطسه‌کننده:
الحمدلله رب العالمین، وصلی‌الله علی محمد وآله الطاهرین
یا: الحمدلله علی کل حال
ذکر شنونده:
یرحمک‌الله
پاسخ عطسه‌کننده: یغفرالله لنا ولکم یا یهدیکم‌الله و یصلح بالکم
اگر عطسه‌کننده زن، کودک، بیمار یا کافر ذمی باشد، دعا متفاوت است:
زن: عافاکِ الله
کودک: زرعک الله
بیمار: شفاک الله
غیرمسلمان: هداک الله
دیدگاه علمی درباره عطسه
از نظر علمی، عطسه پاسخ طبیعی بدن برای بیرون راندن عوامل تحریک‌کننده از بینی است.
عطسه بخشی از سیستم ایمنی بدن است و با سرعت حدود ۱۰۰ مایل در ساعت می‌تواند تا ۱۰۰ هزار میکروب را در هوا پخش کند.
نور آفتاب، ورزش شدید، یا کندن ابرو ممکن است باعث عطسه شود.
در خواب، اعصاب عطسه غیرفعال‌اند، بنابراین معمولاً در خواب عطسه نمی‌کنیم.
ایگوانا پرعطسه‌ترین حیوان است، زیرا از طریق عطسه نمک اضافی بدنش را خارج می‌کند.
در نگاه دین و علم، عطسه نشانه حیات، سلامت و رحمت الهی است، نه نحوست و بدی.
اسلام آن را نعمت و وسیله‌ی شکرگزاری دانسته و توصیه کرده است که پس از عطسه، خدا را حمد کنیم و به خرافات درباره تأثیر نحس یا میمون آن توجه نکنیم.
0 پسندیدم