حالا این پرسش مطرح است که این ائتلاف برای مقابله با تحریکات روسیه چه کاری میتواند انجام دهد؟
نقض حریم هوایی روسیه تنشها را در جناح شرقی ناتو افزایش داده و به بحث ها در مورد نحوه واکنش مناسب دامن زده است. حالا ائتلاف ناتو باید بین بازدارندگی قاطع و تشدید ناخواسته تنشها تعادل برقرار کند. کشورهای عضو ناتو در واکنش به این اقدام روسیه با استفاده از سیستمهای راداری، حریم هوایی را از موقعیتهای مختلف رصد میکنند و این دادهها را در یک گزارش وضعیت گردآوری میکنند.
حتی هواپیماهایی که بدون سیگنال رادیویی پرواز میکنند، شناسایی میشوند. در آلمان، مرکز عملیات هوایی اودم (مرکز عملیات هوایی ترکیبی یا CAOC) در راین سفلی نزدیک مرز هلند، به عنوان یک قطب نظامی مرکزی برای این منظور عمل میکند و مسئولیتهایی در ناتو و آلمان دارد.
این مرکز همچنین به دادههای شناسایی بهدستآمده توسط سامانههای پاتریوت آلمان در فرودگاه ژشوف در لهستان دسترسی دارد. مرکز عملیات هوایی ناتو (CAOC) بهطور شبانهروزی حریم هوایی ناتو در شمال آلپ، از ایسلند تا جناح شرقی را رصد و تأمین میکند.
علاوه بر این، متحدان ناتو پس از حوادث اخیر قدرت بازدارندگی خود را تقویت کرده اند. به عنوان مثال، ارتش آلمان به جای فقط دو جت جنگنده، چهار جت جنگنده را برای شرکت در پروازهای امنیتی مسلحانه بر فراز لهستان فراهم کرده است. این جتها در پایگاه هوایی روستوک-لاگه مستقر هستند.
فرانسه هم سه جت جنگنده رافال را برای نظارت بر حریم هوایی در جناح شرقی ناتو فراهم کرده و دانمارک هم دو فروند اف-16 در اختیار قرار میدهد.
بهر حال پس از وقایع چند هفته گذشته، ائتلاف نظامی ناتو با این سوال روبرو است که چگونه باید به اقدامات تحریک آمیز روسیه واکنش نشان دهد. در پاسخ اولیه، عملیاتی برای بهبود نظارت و دفاع از جناح شرقی در 12 سپتامبر و پس از ظهور پهپادهای روسی در حریم هوایی لهستان آغاز شد.
با این حال، در نتیجه نقضهای مجدد حریم هوایی، اکنون درخواستهایی برای اقدامات بیشتر، به ویژه از سوی کشورهای آسیبدیده، مطرح میشود. آنها میگویند اگر قرار است بازدارندگی معتبر حفظ شود، نمیتوان این تحریکات را به سادگی تحمل کرد.
در اینجا این پرسش مطرح است که آیا ناتو نمیتوانست واضحتر این مسئله را اعلام کند که اگر مجددا جتهای جنگنده روسی حریم هوایی این ائتلاف را نقض کنند، مورد هدف قرار خواهند گرفت؟
از نظر تئوری، این مسئله امکانپذیر است. اما این اقدام به پوتین اجازه میدهد تا خودش تصمیم بگیرد که آیا درگیری را از نظر نظامی تشدید کند یا خیر. به عنوان مثال، او میتواند خلبانان روسی را وادار به نقض حریم هوایی نسبتاً بیضرری کند و سپس از سرنگونی حاصل برای تشدید درگیری به نفع خود یا برای بهرهبرداری از این وقایع برای اهداف ارتباطی خود استفاده کند.
در عین حال، این خطر وجود دارد که کشورهای ناتو مانند ایتالیا، جتهای جنگنده خود را از مأموریت نظارتی ناتو در جناح شرقی خارج کنند، زیرا نمیخواهند خلبانانشان به دستور فرمانده مسئول ناتو، هواپیماهای روسی را سرنگون کنند./تسنیم