شکارچیان در کوهبنان زمین‌گیر شدند/ حفاظت از طبیعت با دستگیری متخلفان

 به گزارش صد آنلاین ، دستگیری متخلفان زیست‌محیطی در مناطق حفاظت‌شده کوهبنان، از جمله منطقه کوه آسیاب، در هفته اول تیر ۱۴۰۴ به یکی از اخبار مهم این شهرستان تبدیل شد.

منطقه حفاظت‌شده کوه آسیاب در کوهبنان، واقع در شمالی‌ترین نقطه استان کرمان، با مساحتی حدود ۵۰ هزار هکتار، زیستگاه گونه‌های حیات وحش نظیر کل و بز، قوچ و میش، پلنگ و پرندگانی مانند کبک و تیهو است. این منطقه به دلیل رشته‌کوه‌های مرتفع، مانند کوه داودان با ارتفاع ۳۶۶۰ متر، و منابع آبی متعدد، از اهمیت زیست‌محیطی بالایی برخوردار است. بر اساس اعلام اداره کل حفاظت محیط زیست استان کرمان، ماموران یگان حفاظت محیط زیست کوهبنان در عملیاتی شبانه، یک گروه سه‌نفره متخلف را که اقدام به شکار غیرمجاز کبک و تیهو کرده بودند، دستگیر کردند.

از این متخلفان، دو قبضه سلاح شکاری ساچمه‌زنی و لاشه ۵ قطعه کبک کشف شد. یکی از ساکنان محلی اظهار داشت: «شکار غیرمجاز حیوانات وحشی به طبیعت زیبای کوهبنان آسیب می‌زند و امیدواریم این برخوردها ادامه یابد». گزارش‌ها نشان می‌دهد که این دستگیری بخشی از گشت‌های شبانه‌روزی محیط‌بانان در ایام محرم بوده که شکارچیان از خلوت بودن مناطق سوءاستفاده کرده بودند.

این رویداد در حفاظت از تنوع زیستی و تقویت امنیت زیست‌محیطی منطقه نهفته است. از منظر زیست‌محیطی، شکار غیرمجاز به کاهش جمعیت گونه‌های بومی و برهم خوردن تعادل اکوسیستم منجر می‌شود. از منظر اجتماعی، این دستگیری‌ها اعتماد عمومی به نهادهای حفاظتی را تقویت کرده و نشان‌دهنده عزم جدی برای مقابله با تخلفات است. مقایسه با مناطق حفاظت‌شده بردسیر، که با نصب دوربین‌های نظارتی میزان شکار غیرمجاز را کاهش داده، نشان می‌دهد که کوهبنان نیازمند تجهیزات پیشرفته‌تر برای نظارت است. چالش‌هایی مانند کمبود محیط‌بان، تجهیزات محدود و دسترسی دشوار به مناطق کوهستانی، حفاظت از این منطقه را دشوار کرده است.

دستگیری متخلفان زیست‌محیطی در مناطق حفاظت‌شده کوهبنان، به‌ویژه در منطقه کوه آسیاب، گامی مهم در حفظ تنوع زیستی و تقویت حفاظت از اکوسیستم شکننده این منطقه است. تحلیل ساختاری نشان می‌دهد که شکار غیرمجاز در کوهبنان نتیجه ترکیبی از کمبود نظارت، دسترسی آسان شکارچیان به مناطق دورافتاده و آگاهی پایین برخی افراد محلی از اهمیت حفاظت از حیات وحش است. اداره کل حفاظت محیط زیست استان گزارش داده که تنها ۱۰ محیط‌بان برای نظارت بر ۵۰ هزار هکتار منطقه حفاظت‌شده کوه آسیاب فعالیت می‌کنند، در حالی که استاندارد جهانی، یک محیط‌بان به ازای هر ۲ هزار هکتار است.

فقدان تجهیزات پیشرفته مانند دوربین‌های نظارتی و پهپاد، و همچنین صعب‌العبور بودن مناطق کوهستانی مانند کوه داودان، شکارچیان غیرمجاز را جسورتر کرده است. مقایسه با مناطق حفاظت‌شده در یزد، که با استفاده از فناوری‌های نظارتی، شکار غیرمجاز را تا ۵۰ درصد کاهش داده‌اند، نشان‌دهنده نیاز کوهبنان به سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌های نظارتی است.

گزارش‌های محلی نشان می‌دهد که پس از دستگیری اخیر، گزارش تخلفات زیست‌محیطی در کوهبنان ۳۰ درصد کاهش یافته است. در بلندمدت، این اقدام می‌تواند با تقویت حفاظت، به جذب گردشگران طبیعت و افزایش درآمدهای محلی از طریق اکوتوریسم کمک کند، مشابه تجربه موفق منطقه حفاظت‌شده گنو در هرمزگان. با این حال، کمبود بودجه برای تأمین تجهیزات و نیروی انسانی، و همچنین نبود برنامه‌های آموزشی برای جوامع محلی، می‌تواند اثربخشی این اقدامات را محدود کند. ریشه این مشکلات به تخصیص ناکافی بودجه‌های استانی، نبود همکاری کافی بین نهادهای محلی و فقدان طرح‌های آگاهی‌بخشی بازمی‌گردد.

برای بهبود حفاظت از مناطق کوهبنان، پیشنهاد می‌شود ابتدا تعداد محیط‌بانان افزایش یافته و تجهیزات نظارتی مانند دوربین‌های مادون قرمز و پهپاد تأمین شود. برگزاری کارگاه‌های آموزشی برای ساکنان روستاهای اطراف، مانند روستای جور، درباره اهمیت حفاظت از حیات وحش می‌تواند مشارکت عمومی را تقویت کند. الگوبرداری از مدل‌های موفق مانند پارک ملی خَبر در کرمان، که با همکاری جوامع محلی حفاظت را بهبود داده، راهگشا خواهد بود. همچنین، ایجاد مشوق‌های مالی برای گزارش تخلفات زیست‌محیطی توسط اهالی می‌تواند نظارت مردمی را افزایش دهد. در نهایت، تخصیص بودجه‌های استانی هدفمند برای حفاظت و توسعه اکوتوریسم، پایداری زیست‌محیطی منطقه را تضمین خواهد کرد./باشگاه خبرنگاران جوان