چهارشنبه ۱۸ تير ۱۴۰۴
کشف راز بوی بدن/ تغییرات غیرعادی، از چه چیزی خبر می‌دهند؟
بازدید:۲۵۷۳
صد آنلاین | بوی بدن شما بعد از ۲۵ سالگی بدتر می‌شود؛ و این فقط تقصیر گرمای تابستان نیست. تغییرات هورمونی، باکتری‌های پوست و سبک زندگی نیز نقش دارند.کد خبر : ۱۷۵۰۴۲
به گزارش صد آنلاین ، آیا تا به حال احساس کرده‌اید که بوی بدن‌تان حالا با گذشته متفاوت است، مثلاً نسبت به دوران اوایل بیست‌سالگی؟ اگر متوجه شدید که بعد از رفت‌وآمد در هوای گرم تابستان، بوی بدن‌تان قوی‌تر شده یا بیش از گذشته نیاز به استفاده مجدد از دئودورانت دارید، ممکن است سن نقش مهمی در این تغییر داشته باشد.
گرچه تعریق واکنشی طبیعی به افزایش دمای هواست، اما احتمال دارد با افزایش سن، بوی بدن شدیدتر و آزاردهنده‌تر شود؛ به‌ویژه بعد از ۲۵ سالگی. این موضوع حتی ممکن است باعث شود با وجود رعایت بهداشت فردی، احساس طراوت کمتری داشته باشید. برای درک بهتر این پدیده، با دکتر سای لاهاری راچومالو، متخصص پوست و مشاور ارشد بیمارستان مانیپال در بوبانشور گفت‌وگو کردیم.
چرا عرق می‌کنیم؟
تعریق عملکردی کاملاً طبیعی و ضروری در بدن است. این سیستم تهویه‌ی داخلی بدن شماست که دمای درونی را تنظیم کرده و از گرم شدن بیش از حد جلوگیری می‌کند. عرق در زمان خروج از غدد عرق، بی‌بو است.
دکتر راچومالو توضیح می‌دهد:
«آنچه باعث ایجاد بوی ناخوشایند می‌شود، واکنش میان عرق و باکتری‌های طبیعی موجود روی پوست است. این باکتری‌ها، ترکیبات موجود در عرق را تجزیه کرده و در این فرایند، مواد شیمیایی فرّار و بودار آزاد می‌کنند.»
دو نوع غده‌ی عرق، دو عملکرد متفاوت
برای درک بهتر بوی بدن، باید با دو نوع اصلی غدد عرق آشنا شوید:
• غدد اکرین (Eccrine): در سراسر بدن وجود دارند و عرقی آبکی و شور ترشح می‌کنند. وظیفه‌ی اصلی‌شان خنک کردن بدن است. این نوع عرق معمولاً بی‌بو است.
• غدد آپوکرین (Apocrine): در نواحی خاصی مانند زیر بغل، کشاله‌ی ران و پوست سر متمرکزند. این غدد هنگام استرس، تحریکات احساسی یا تغییرات هورمونی فعال می‌شوند. عرق تولیدشده توسط آن‌ها چرب‌تر و غلیظ‌تر است و پروتئین و چربی بیشتری دارد؛ که باکتری‌ها علاقه‌ی زیادی به تجزیه‌ی آن دارند. نتیجه‌ی این تجزیه، بوی بدن است.
بعد از ۲۵ سالگی چه تغییراتی رخ می‌دهد؟
ترکیب عرق و بوی بدن شما در طول زندگی ثابت نمی‌ماند. حدود سن ۲۵ سالگی، برخی تغییرات در بدن باعث می‌شود که بوی بدن آشکارتر یا حتی شدیدتر شود.
تغییرات هورمونی
با افزایش سن، نوسانات هورمونی—even if subtle—رخ می‌دهند. این تغییرات می‌توانند بر فعالیت غدد آپوکرین تأثیر بگذارند و حساسیت آن‌ها را به محرک‌های احساسی و فیزیکی افزایش دهند. یعنی استرس یا اضطراب می‌تواند باعث تعریق بیشتر و بوی شدیدتر شود.
تغییر در باکتری‌های پوستی
به گفته‌ی دکتر راچومالو، پس از ۲۵ سالگی معمولاً جمعیت باکتری‌های Corynebacterium روی پوست افزایش می‌یابد—این نوع باکتری‌ها توانایی بالایی در تجزیه‌ی عرق آپوکرین و تولید ترکیبات بودار دارند.
سبک زندگی و نوع پوشش
لباس‌های تنگ، الیاف مصنوعی، تهویه‌ی ضعیف و رژیم‌های غذایی فرآوری‌شده می‌توانند باعث تجمع عرق و تغذیه‌ی باکتری‌ها شوند. همچنین، بزرگسالان به دلیل فشارهای روانی، مسئولیت‌های کاری یا والدینی و تعاملات اجتماعی بیشتر، بیشتر عرق می‌کنند.
چگونه بوی بدن را به‌طور مؤثر کنترل کنیم؟
رعایت بهداشت شخصی
• روزانه دو بار دوش بگیرید و از صابون‌های آنتی‌باکتریال یا دارای pH متعادل استفاده کنید.
• نواحی مستعد تعریق مانند زیر بغل، کشاله‌ی ران و پاها را در اولویت قرار دهید.
اصلاح یا کوتاه کردن موهای زیر بغل
مو کمتر = سطح کمتر برای چسبیدن و رشد باکتری.
استفاده از دئودورانت قوی و پزشکی
به‌دنبال محصولاتی باشید که دارای نمک‌های آلومینیوم هستند؛ این مواد هم تعریق را کاهش می‌دهند و هم باکتری‌ها را از بین می‌برند.
لباس‌های مناسب بپوشید
از لباس‌های گشاد، نخی یا با قابلیت جذب رطوبت استفاده کنید تا عرق روی پوست جمع نشود و امکان تنفس داشته باشد.
رژیم غذایی‌تان را بررسی کنید
مواد غذایی حاوی گوگرد (مثل سیر، پیاز و کلم)، خوراکی‌های فراوری‌شده و الکل زیاد می‌توانند بوی بدن را تغییر دهند. در عوض، میوه‌های تازه، سبزیجات برگ‌دار و آب کافی مصرف کنید.
استرس را مدیریت کنید
چون احساسات نیز باعث فعالیت غدد آپوکرین می‌شوند، کنترل استرس اهمیت زیادی دارد. مدیتیشن، فعالیت بدنی منظم و خواب باکیفیت به کاهش تعریق و بوی بدن کمک می‌کنند.
چه زمانی باید به متخصص پوست مراجعه کرد؟
دکتر راچومالو در پایان می‌گوید:
«اگر تمام نکات بهداشتی را رعایت کرده‌اید اما همچنان بوی بدن‌تان شدید یا غیرعادی است، ممکن است پای یک مشکل جدی‌تر در میان باشد. بیماری‌هایی مانند بروم‌هیدروزیس (بوی بدن بسیار شدید) می‌توانند نیاز به درمان پزشکی داشته باشند. این درمان‌ها می‌توانند از دئودورانت‌های نسخه‌ای گرفته تا تزریق بوتاکس یا حتی جراحی برای حذف غدد تعریق باشند.»
نکته پایانی:
این مقاله صرفاً جنبه‌ی اطلاع‌رسانی دارد و شامل نظرات یک متخصص است. در صورت داشتن هرگونه مشکل سلامتی، توصیه می‌شود حتماً با پزشک متخصص مشورت کنید تا از بروز عوارض احتمالی جلوگیری شود./انتخاب