هزینه سنگین جنگ با ایران برای اقتصاد اسرائیل

 برآوردهای اولیه نشان می‌دهد که دو روز نخست درگیری با ایران، نزدیک به 5.5 میلیارد شِکِل (تقریباً 1.5 میلیارد دلار آمریکا) برای اقتصاد اسرائیل هزینه در بر داشته است. این رقم را سرتیپ (بازنشسته) رام امینواخ، حسابدار رسمی و بنیانگذار شرکت اشتاینمتز آمینواخ و شرکا تخمین زده است. امینواخ پیش از این به عنوان مشاور مالی رئیس ستاد، رئیس بخش بودجه وزارت دفاع، و رئیس بخش اقتصادی ارتش اسرائیل خدمت کرده است. این هزینه‌ها شامل خسارات مالی گسترده ناشی از حملات مستقیم ایران نمی‌شود. به گفته امینواخ، این هزینه‌ها به دو بخش اصلی تقسیم می‌شوند: هزینه‌های حمله و هزینه‌های دفاع. 

بخش حمله، شامل حمله اولیه اسرائیل، حدود 2.25 میلیارد شکل برآورد شده که شامل هزینه‌های ساعات پرواز و مهمات هوایی است. 

نیمی دیگر از این مبلغ، صرف هزینه‌های دفاعی شده که شامل فعالیت‌های رهگیری موشک‌ها و پهپادها و همچنین هزینه‌های مربوط به روزهای خدمت نیروهای ذخیره می‌شود. 

امینواخ تاکید کرده که این تنها یک برآورد از هزینه‌های مستقیم جنگ است. هزینه‌های غیرمستقیم، از جمله آسیب به تولید و زیرساخت‌ها، در حال حاضر قابل تخمین نیستند. 

این در حالی است که وزارت دارایی اسرائیل سقف کسری بودجه برای سال مالی جاری را 4.9 درصد از تولید ناخالص داخلی تعیین کرده که تقریباً معادل 105 میلیارد شکل است. این مبلغ شامل یک ذخیره اضطراری برای امنیت ملی بود که در جنگ غزه تقریباً به پایان رسیده بود و در حال حاضر جنگ با ایران در چارچوب بودجه فعلی پیش‌بینی نشده است. 

با این حال، وزارت دارایی نسبت به درآمدهای مالیاتی دولت خوش‌بین است و پیش‌بینی‌های اخیر نشان‌دهنده افزایش 21.5 میلیارد شکلی در این درآمدها از 517.1 میلیارد شکل به 538.6 میلیارد شکل است. 

با این حال، جنگ اوضاع را تغییر داده است. وزارت دارایی، علاوه بر به‌روزرسانی درآمدهای دولت، پیش‌بینی رشد اقتصادی را به شدت کاهش داده و از 4.3 درصد (زمان تدوین بودجه در ژانویه 2025) به 3.6 درصد رسانده است. این پیش‌بینی نیز ممکن است محقق نشود، زیرا بر اساس فرض کاهش جذب نیروهای ذخیره از سه ماهه سوم سال است؛ سناریویی که با توجه به عزم دولت برای ادامه و تعمیق جنگ در غزه، در حال حاضر بعید به نظر می‌رسد. این برآوردها شامل هزینه‌های مربوط به جبران خسارات مالی توسط صندوق جبران خسارت سازمان امور مالیاتی نمی‌شود. 

طبق داده‌ها، این صندوق بین ژانویه و مه 2025 حدود 2.4 میلیارد شکل پرداخت کرده و خالص انباشت آن (تفاوت بین واریز و برداشت) در سال جاری 3 میلیارد شکل بوده است. اما با توجه به حجم گسترده خسارات وارده، پیش‌بینی می‌شود که مبالغی که این صندوق باید برای جبران آنها بپردازد، بسیار زیاد خواهد بود و نیاز به تمهیدات بیشتری است. هزینه‌های این صندوق در محاسبه کسری بودجه رسمی ثبت نمی‌شوند (یک روش حسابداری بحث‌برانگیز که خزانه‌داری سال‌هاست انجام می‌دهد)، اما به عنوان بدهی ثبت شده و برای محاسبه کل هزینه‌های جنگ حائز اهمیت هستند.

منبع: وای نت