به گزارش صد آنلاین،مصرف زیاد پنیر میتواند یکی از عوامل افزایشدهنده خطر تشکیل سنگ کلیه و مثانه باشد، اما نه به دلایل کاملاً ساده شده "رسوب املاح". مکانیسمها پیچیدهتر هستند:
محتوای بالای سدیم (نمک):
پنیر، به ویژه انواع فرآوری شده و شور، معمولاً سدیم بالایی دارد.
مصرف زیاد سدیم باعث افزایش دفع کلسیم از طریق ادرار میشود.
کلسیم ادراری بالا یکی از مهمترین عوامل خطر برای تشکیل سنگهای کلسیمی (رایجترین نوع سنگ کلیه) است.
منبع پروتئین حیوانی:
پنیر یک منبع پروتئین حیوانی است.
مصرف زیاد پروتئین حیوانی میتواند:
سطح اسید اوریک ادرار را افزایش دهد (خطر سنگهای اسید اوریکی).
سطح سیترات ادرار را کاهش دهد (سیترات یک مهارکننده طبیعی تشکیل سنگ است).
ممکن است باعث افزایش دفع کلسیم از ادرار شود.
کلسیم: رابطه پیچیده:
پنیر سرشار از کلسیم است. اما اینجا یک نکته بسیار مهم وجود دارد:
کلسیم دریافتی از مواد غذایی (مثل لبنیات) معمولاً خطر سنگ کلیه را افزایش نمیدهد و حتی ممکن است اثر محافظتی داشته باشد. چرا؟
کلسیم در روده با اگزالات (که در بسیاری از غذاهای گیاهی یافت میشود) ترکیب میشود.
این ترکیب شدن مانع جذب اگزالات به خون و سپس دفع آن از طریق کلیهها میشود.
اگزالات ادراری بالا یک عامل خطر بسیار قوی برای سنگهای کلیوی است.
مشکل اصلی زمانی است که کلسیم به شکل مکمل و بدون غذا مصرف شود، یا زمانی که مصرف کلسیم غذایی بسیار کم باشد (که باعث افزایش جذب اگزالات میشود).
نکته: در افرادی که مستعد سنگهای کلسیمی هستند و سطح کلسیم ادرارشان بسیار بالا است، پزشک ممکن است توصیه به متعادل کردن مصرف کلی کلسیم (از جمله لبنیات) کند، اما معمولاً قطع کامل توصیه نمیشود.
نتیجه گیری و توصیههای مهم:
زیادهروی در مصرف پنیر (به ویژه انواع پرنمک) میتواند به دلیل محتوای بالای سدیم و پروتئین حیوانی، خطر تشکیل سنگ کلیه را افزایش دهد.
مصرف متعادل پنیر (به عنوان بخشی از یک رژیم غذایی سالم) معمولاً برای اکثر افراد مشکلی ایجاد نمیکند و حتی کلسیم آن ممکن است در مقابل سنگهای اگزالاتی محافظت کند.
عوامل خطر اصلیتر برای سنگ کلیه:
ننوشیدن آب کافی (کاهش حجم ادرار و غلظت مواد معدنی).
رژیم غذایی پرنمک.
مصرف زیاد پروتئین حیوانی (گوشت قرمز، مرغ، تخم مرغ، ماهی، پنیر).
مصرف زیاد غذاهای سرشار از اگزالات (اسفناج، ریواس، بامیه، چغندر، شکلات، چای، آجیلها) بدون همراهی کلسیم کافی.
چاقی.
سابقه خانوادگی سنگ کلیه.
برخی بیماریهای زمینهای (مثل نقرس، هایپرپاراتیروئیدیسم).
توصیههای پیشگیرانه:
آب فراوان بنوشید: مهمترین کار! هدف تولید حداقل 2 تا 2.5 لیتر ادرار شفاف در روز است.
مصرف نمک را به شدت محدود کنید: از پنیرهای کم نمک استفاده کنید، غذاهای فرآوری شده و شور را کاهش دهید.
پروتئین حیوانی را متعادل مصرف کنید: در مصرف گوشت قرمز، مرغ، تخم مرغ و پنیر زیادهروی نکنید.
کلسیم غذایی کافی دریافت کنید: لبنیات کم چرب (شیر، ماست) را به اندازه متعادل در رژیم خود بگنجانید.
مصرف غذاهای پراگزالات را مدیریت کنید: آنها را همراه با منابع کلسیم (مثلاً اسفناج با کمی پنیر) مصرف کنید تا اگزالات در روده بسته شود.
وزن خود را در محدوده سالم نگه دارید.
در صورت سابقه سنگ کلیه، با پزشک یا متخصص تغذیه مشورت کنید: نوع سنگ خود را بدانید و توصیههای غذایی دقیق و شخصیسازی شده دریافت کنید.
خلاصه: مصرف زیاد و مداوم پنیر، به ویژه انواع شور، به دلیل سدیم و پروتئین بالا، میتواند یکی از عوامل افزایشدهنده خطر سنگ کلیه باشد. با این حال، کلسیم موجود در پنیر به خودی خود مشکل اصلی نیست و مصرف متعادل آن در کنار یک رژیم سالم و پرآب، معمولاً خطری ایجاد نمیکند. مدیریت مصرف نمک و پروتئین حیوانی و نوشیدن آب کافی، اقدامات پیشگیرانه بسیار مهمتری هستند./اختصاصی صد آنلاین